Giới chức Thái Lan đã bắt giữ một công dân Trung Quốc tại Bangkok liên quan đến một mô hình Ponzi tiền mã hóa, lừa gần 100 nhà đầu tư chiếm đoạt hơn 31 triệu USD.
Vụ bắt giữ này là bước tiến quan trọng trong một vụ việc từng trở thành một trong những exit scam tài chính phi tập trung (DeFi) lớn nhất năm 2023.
SponsoredCách hoạt động của mô hình Ponzi tiền mã hóa
Vào thứ Tư, Liang Ai-Bing, một trong 5 nghi phạm đứng sau nền tảng FINTOCH, bị bắt tại một căn nhà cao cấp ở quận Wang Thonglang sau khi lực lượng chức năng Thái Lan và Trung Quốc phối hợp chia sẻ tình báo.
Nền tảng FINTOCH hoạt động từ tháng 12/2022 đến tháng 05/2023, tự giới thiệu là một kênh đầu tư tài chính phi tập trung hợp pháp. Dưới thương hiệu “Morgan DF Fintoch”, đường dây này bịa đặt rằng có liên kết với tập đoàn ngân hàng đầu tư Morgan Stanley.
Năm 2023, Morgan Stanley công khai phủ nhận mọi liên quan. Họ còn dựng lên một CEO hư cấu tên Bob Lambert, dùng ảnh hồ sơ thực chất là của diễn viên Mike Provenzano.
Các điều tra viên xác định đây là đường dây gồm 5 người. Giới chức Trung Quốc nêu tên các thành viên bị cáo buộc còn lại là Ai Qing-Hua, Wu Jiang-Yan, Tang Zhen-Que và Zuo Lai-Jun. Zuo đã bị bắt tại Trung Quốc và được tại ngoại, trong khi những người khác bỏ trốn. Nền tảng này hứa hẹn lợi nhuận 1% mỗi ngày cho nhà đầu tư, bất chấp cảnh báo từ Cơ quan Tiền tệ Singapore vào đầu tháng 05/2023.
Theo dõi vụ lừa đảo rút lui của mô hình Ponzi tiền mã hóa
Nhà điều tra on-chain ZachXBT đã đóng vai trò then chốt trong việc phanh phui vụ lừa đảo vào tháng 05/2023, khi phát hiện các dòng tiền đáng ngờ trên nhiều mạng blockchain. Theo phát hiện của anh, đội ngũ FINTOCH đã rút 31.6 triệu USD bằng USDT từ Binance Smart Chain, rồi chuyển (bridge) đến nhiều địa chỉ trên mạng Tron và Ethereum trước khi các nạn nhân báo cáo không thể rút tiền đầu tư.
SponsoredNền tảng săn lỗi Immunefi cho biết sự cố FINTOCH đã góp phần khiến thiệt hại tiền mã hóa trong Q2/2023 tăng 63% so với cùng kỳ 2022.
Chiến dịch bắt giữ thực hiện theo lệnh khám xét do Tòa Hình sự ban hành tại nơi ở của Liang, nơi anh ta sống một mình từ cuối năm ngoái. Cảnh sát phát hiện một khẩu súng trái phép trong cuộc bố ráp, dẫn đến các cáo buộc bổ sung về nhập cảnh trái phép vào Thái Lan và tàng trữ vũ khí trái phép. Liang trả khoảng 4,645 USD mỗi tháng để thuê căn nhà 3 tầng này.
Những thách thức trong thực thi pháp luật xuyên biên giới
Vụ FINTOCH cho thấy những thách thức pháp lý phức tạp khi xử lý các vụ lừa đảo tiền mã hóa. Sự phối hợp quốc tế giữa cảnh sát Thái Lan và Trung Quốc là yếu tố then chốt để lần ra Liang, người đã né tránh truy vết suốt nhiều tháng bằng cách liên tục di chuyển qua biên giới. Hiện nhà chức trách Thái Lan đang làm việc với phía Trung Quốc để thu xếp dẫn độ anh này về tội lừa đảo.
Sự việc cũng phản ánh xu hướng tội phạm liên quan đến tiền mã hóa rộng hơn. Đầu tháng 10/2025, nhà chức trách Mỹ thông báo họ đang yêu cầu tịch thu 127,271 BTC, trị giá hơn 14.2 tỷ USD, từ Chen Zhi, nhà sáng lập Prince Holding Group đặt tại Campuchia, trong một vụ liên quan đến các chiêu lừa đảo “mổ heo” (pig butchering) khi những người bị buôn bán bị ép tham gia vận hành các đường dây lừa đảo dưới đe dọa bạo lực.
Vụ việc đặt ra câu hỏi về khung quản lý đối với các nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi). Khác với các định chế tài chính truyền thống, các nền tảng DeFi thường hoạt động đồng thời trên nhiều khu vực tài phán, khiến việc giám sát hiệu quả trở nên khó khăn.
Các quan sát viên trong ngành cho rằng dù tính minh bạch của blockchain giúp lần theo dòng tiền, tốc độ triển khai và rút lui (exit) của các đường dây lừa đảo vẫn là thách thức lớn. Khoảng thời gian từ vụ exit scam tháng 05/2023 đến vụ bắt giữ tháng 10/2025 cho thấy cần rất nhiều thời gian và nguồn lực để theo đuổi các vụ việc xuyên biên giới như vậy.