Liệu “giao dịch mất giá” có trở thành câu chuyện lớn nhất của Bitcoin vào năm 2026?

Cụm từ “debasement trade” như một câu chuyện trong crypto đang trở nên phổ biến. Ý tưởng là rút khỏi các tài sản do chính phủ hậu thuẫn như trái phiếu hoặc tiền pháp định, và chuyển sang các tài sản “cứng” như vàng hoặc Bitcoin. 

Matt Hougan, CIO của Bitwise, gần đây đăng trên X rằng lý thuyết debasement trade đang tăng nhiệt và sẽ còn được ưa chuộng đến năm 2026. Vậy lý thuyết này là gì, và vì sao nó lại được quan tâm lúc này? 

Lý thuyết giao dịch dựa trên sự mất giá tiền tệ trong Bitcoin là gì

Lý thuyết Debasement Trade với Bitcoin nói đến việc nhà đầu tư mua Bitcoin để phòng vệ trước sự giảm giá trị của các đồng tiền pháp định.

Khi các chính phủ mở rộng cung tiền qua nợ và các gói kích thích, mỗi đơn vị tiền tệ sẽ mất dần sức mua. Quá trình này gọi là pha loãng tiền tệ (currency debasement).

Nguồn cung cố định 21 triệu coin của Bitcoin cùng tính độc lập với các ngân hàng trung ương khiến nó trở thành một công cụ phòng vệ hấp dẫn trước sự hao mòn sức mua.

Ở góc nhìn này, Bitcoin hoạt động như một “tài sản cứng kỹ thuật số”, tương tự vàng. Nó giúp bảo toàn giá trị khi niềm tin vào đồng tiền truyền thống suy yếu.

Chiến lược này tăng tốc trong bối cảnh nợ toàn cầu leo thang và lo ngại lạm phát vẫn còn. Nó cho phép nhà đầu tư coi Bitcoin là một phần của chiến lược rộng hơn nhằm bảo vệ tài sản trước sự pha loãng tiền tệ.

Bất định gia tăng

Satoshi Nakamoto tạo ra Bitcoin để phản hồi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Khối genesis khi mạng lưới ra mắt năm 2009 còn chứa thông điệp nhắc đến các gói giải cứu ngân hàng. 

Vì vậy, dù danh tính nhà sáng lập Bitcoin còn là bí ẩn, không có gì nghi ngờ việc đồng tiền này sinh ra như một “liều thuốc xoa dịu” cho hỗn loạn của tài chính truyền thống. 

“Tôi nghĩ luận điểm cốt lõi của BTC từ đầu đã luôn là một biến thể của debasement trade,” Andrew Tu, lãnh đạo tại nhà tạo lập thị trường crypto Efficient Frontier, cho biết. “Bắt đầu từ khối genesis nơi Satoshi nhắc đến chuyện giải cứu các ngân hàng.”

Nhìn chung, thị trường tài chính phản ứng rất mạnh với chính sách của Mỹ. Vì vậy, dưới chính quyền Trump, thị trường có vẻ đảo chiều đột ngột hoặc theo cảm hứng. 

Đợt sụt giảm thị trường ngày 10/10 gần đây do lo ngại thuế quan là một ví dụ. Dù vậy, đà phục hồi sau đó cũng gần như nhanh tương tự. 

Thực tế, nếu nhìn rộng ra, giá Bitcoin đã tăng 50% trong một năm qua, bất chấp biến động thất thường theo từng tuần. 

Sự mất giá tiền tệ: bullish hay bearish với nhà giao dịch tiền mã hóa?

Thuật ngữ “debasement” nghe có vẻ nghiêm trọng, như điều mà người tham gia thị trường cần phải lưu tâm. 

Tuy nhiên, nó cũng có thể chỉ là một câu chuyện để lý giải những thị trường biến động, thường chịu tác động theo ý chí của nhà hoạch định chính sách Mỹ hoặc các sự kiện toàn cầu khác. 

Những người theo dõi thị trường hằng ngày có thể có quan điểm khác về debasement, kéo theo tâm lý thận trọng hoặc bi quan chung. 

“Bất chấp mọi bất định và việc các nhà kinh tế nói suy thoái và/hoặc thị trường gấu cực kỳ có khả năng xảy ra vào 2023, rất có thể vào 2024, và 50/50 vào 2025,” Jeff Emrby, Managing Partner của Globe 3 Capital, nhận định. “Còn hơi sớm để khẳng định lúc này, nhưng chúng tôi kỳ vọng sẽ kêu gọi thêm một năm thị trường bò vào 2026.”  

Nếu ý tưởng debasement trade trở thành chủ đề được bàn tán nhiều vào 2026 như dự đoán của Hougan (Bitwise), những người tin vào Bitcoin từ sớm sẽ không bất ngờ. 

Trước đây, điều này thường được gắn với “libertarian” hoặc “cypherpunk”. Nó không hẳn là xu hướng thời điểm đó và là một phần chất phản văn hóa của Bitcoin cho đến khoảng năm 2016. Có thể giờ đây nó lại hợp thời. 

“Đó gần như là nền tảng cho câu chuyện giá trị của Bitcoin,” Witold Smieszek, Giám đốc Đầu tư tại Paramount Digital, nói. “Vì thế, với những người thuộc ‘thế hệ cũ’ đi vào crypto từ sự kết hợp giữa kinh tế học và các giá trị cypherpunk, điều này chẳng có gì mới.”

Luân chuyển Bitcoin

Những nhà đầu tư tiềm năng vào crypto hiện có nhiều lựa chọn hơn hẳn so với thời kỳ cypherpunk khi gần như chỉ có Bitcoin. 

Sự phổ biến của các Layer-1 và khung pháp lý thuận lợi hơn khiến doanh nghiệp quan tâm đến nhiều chain khác nhau, có thể dẫn tới mức tăng giá trị đáng kể cho các token cơ sở. 

Nhưng nhiều khả năng Bitcoin vẫn là cái tên phù hợp nhất với câu chuyện debasement.

“BTC với trần cung cứng luôn được cộng đồng Bitcoiner xem như một hàng rào phòng hộ trước hệ thống tiền pháp định hiện tại,” Tu của Efficient Frontier cho biết.

Kể từ làn sóng in tiền giai đoạn đại dịch 2020, tổng cung tiền M2 — gồm tiền mặt và các tài sản tương đương tiền — đã tăng từ khoảng 15 nghìn tỷ USD lên hơn 20 nghìn tỷ USD.

Tiền rẻ và dễ tiếp cận đã khiến dòng tiền chuyển sang Bitcoin và đẩy giá tăng cao – BTC từng xuống thấp tới 4,000 USD trong thời kỳ phong tỏa năm 2020. Nhưng điều đó không có nghĩa sẽ không có dòng tiền rút ra khi xuất hiện những sự kiện vĩ mô khác.

Biến động có thể không mấy dễ chịu với những người nắm giữ tiền điện tử ít kinh nghiệm, nhưng lại rất có lợi cho nhà giao dịch, khi khối lượng giao dịch Bitcoin hằng ngày trên các sàn đạt 17 tỷ USD, theo nền tảng tổng hợp dữ liệu Newhedge.

“Nếu thị trường sụp đổ vì bong bóng AI vỡ hoặc vì lý do nào đó, thì có lẽ chúng ta vẫn sẽ thấy BTC và toàn bộ thị trường tiền điện tử — và có thể cả vàng — cũng lao dốc trong ngắn hạn, trước khi vượt trội trong trung hạn,” Andrew Tu từ Efficient Frontier nói thêm