Bitcoin đã giảm xuống mức 85,000 USD vào ngày 15/12/2023, tiếp tục chuỗi giảm giá gần đây khi các rủi ro vĩ mô toàn cầu, việc tháo gỡ đòn bẩy và tình trạng thanh khoản mỏng cùng lúc diễn ra. Đợt giảm này đã khiến vốn hóa thị trường crypto bị “bốc hơi” hơn 100 tỷ USD chỉ trong vài ngày, khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu đợt bán tháo này đã kết thúc hay chưa.
Dù không có một nguyên nhân cụ thể nào dẫn đến đợt giảm giá lần này, có 5 yếu tố chồng chéo đã cùng lúc đẩy Bitcoin giảm sâu và có thể tiếp tục tạo áp lực lên giá trong thời gian ngắn sắp tới.
Lo ngại tăng lãi suất của Ngân hàng Nhật Bản kích hoạt làn sóng giảm rủi ro toàn cầu
Yếu tố vĩ mô lớn nhất đến từ Nhật Bản. Thị trường đã biến động trước thềm một đợt tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (Bank of Japan) được dự đoán sẽ diễn ra trong tuần này, đưa lãi suất lên mức chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ.
SponsoredNgay cả một đợt tăng lãi suất nhẹ cũng có ảnh hưởng lớn, vì Nhật Bản từ lâu đã là nguồn cung vốn giá rẻ cho thị trường rủi ro toàn cầu nhờ chiến lược sử dụng đồng yên (yen carry trade).
Trong nhiều năm qua, nhà đầu tư đã vay vốn yen lãi suất thấp để mua các tài sản rủi ro hơn như cổ phiếu và crypto. Khi lãi suất tại Nhật tăng lên, các giao dịch này dần bị tháo gỡ. Nhóm nhà đầu tư buộc phải bán tài sản rủi ro để trả lại khoản vay yen.
Bitcoin thường phản ứng khá mạnh với mỗi lần Ngân hàng Trung ương Nhật tăng lãi suất. Ba lần gần nhất, giá BTC đều sụt giảm sâu từ 20% đến 30% chỉ sau vài tuần. Các trader đã “đặt cược” trước vào kịch bản lịch sử này, đẩy Bitcoin giảm giá trước cả khi có quyết định chính thức.
Dữ liệu kinh tế Mỹ làm gia tăng sự bất ổn về chính sách
Đồng thời, các trader đã giảm mức chịu rủi ro trước loạt dữ liệu kinh tế Mỹ quan trọng, như số liệu lạm phát và thị trường lao động.
Dù Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa mới cắt giảm lãi suất, các quan chức vẫn tỏ ra thận trọng về tốc độ nới lỏng chính sách sắp tới. Điều này rất quan trọng với Bitcoin, khi đồng tiền này ngày càng biến động dựa theo dòng tiền vĩ mô thay vì là “nơi trú ẩn” độc lập như trước.
Lạm phát vẫn ở trên mục tiêu và dự kiến số liệu lao động sẽ yếu đi, thị trường đang gặp khó khi đoán nước đi tiếp theo của Fed. Sự lưỡng lự này khiến nhu cầu đầu cơ giảm hẳn và các trader lướt sóng ngắn hạn cũng đứng ngoài quan sát.
Kết quả là Bitcoin mất đà ngay khi chạm đến các ngưỡng kỹ thuật quan trọng.
Sponsored SponsoredCác lệnh thanh lý đòn bẩy lớn đã khiến đà giảm giá diễn ra nhanh hơn
Khi Bitcoin giảm xuống dưới mức 90,000 USD, các lệnh bán phải thực hiện tự động bắt đầu hoạt động mạnh.
Theo dữ liệu phái sinh, chỉ trong vài tiếng đồng hồ, hơn 200 triệu USD vị thế long có đòn bẩy đã bị thanh lý. Các trader long đã đặt cược cực kỳ lạc quan sau đợt Fed cắt giảm lãi suất đầu tháng này.
Khi giá trượt dốc, các sàn giao dịch buộc phải bán ra Bitcoin tự động để bù đắp thua lỗ từ các vị thế long, khiến giá lao dốc mạnh, tạo hiệu ứng dây chuyền và tiếp tục ép thêm các vị thế khác phải bán tháo thêm nữa.
Chính hiệu ứng kỹ thuật này là lý do khiến đợt giảm diễn ra rất nhanh và mạnh thay vì giảm từ từ.
Thanh khoản yếu cuối tuần làm biến động giá tăng mạnh
Thời điểm diễn ra đợt bán tháo cũng góp phần làm tình hình trở nên trầm trọng hơn.
Bitcoin giảm sâu ngay vào cuối tuần – thời điểm thị trường thường có thanh khoản rất thấp và sổ lệnh mua bán mỏng. Vì vậy, chỉ một vài lệnh bán với khối lượng không lớn cũng đủ đẩy giá giảm mạnh.
Các cá mập và bàn giao dịch phái sinh đều giảm bớt vị thế khi lượng thanh khoản thị trường xuống thấp, làm biến động giá trở nên mạnh mẽ hơn. Nhờ tác động này, giá Bitcoin đã rơi khỏi ngưỡng 90,000 USD xuống sát 85,000 USD chỉ trong thời gian ngắn.
Kịch bản giá sụp cuối tuần thường nhìn rất “kinh hoàng” dù các yếu tố cơ bản trên thị trường chưa có gì thay đổi.
Việc Wintermute bán Bitcoin làm tăng áp lực lên thị trường giao ngay
Thị trường càng thêm căng thẳng khi Wintermute – một trong các market maker lớn nhất ngành crypto đã bán ra lượng lớn Bitcoin.
Sponsored SponsoredTrong đợt bán tháo này, số liệu on-chain và dữ liệu thị trường cho thấy Wintermute đã đưa lên sàn giao dịch tập trung khối lượng Bitcoin lớn – ước tính hơn 1.5 tỷ USD – để thực hiện bán. Công ty này được cho là bán BTC để cân bằng lại rủi ro cũng như xử lý các khoản lỗ từ vị thế phái sinh trước đó.
Do Wintermute cung cấp thanh khoản ở cả thị trường spot lẫn phái sinh, việc bán ra lớn lần này có sức ảnh hưởng sâu rộng lên giá.
Thời điểm thực hiện bán cũng rất quan trọng. Hoạt động của Wintermute diễn ra vào lúc thanh khoản thấp, làm gia tăng biến động giảm và đẩy nhanh việc Bitcoin sụt giá về mức 85,000 USD.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Việc Bitcoin có giảm sâu thêm hay không bây giờ phụ thuộc vào các diễn biến vĩ mô, chứ không do những tin tức riêng trong thị trường crypto.
Nếu Ngân hàng Trung ương Nhật Bản xác nhận việc tăng lãi suất và lợi suất toàn cầu tăng lên, Bitcoin có thể còn chịu áp lực khi các giao dịch carry trade tiếp tục bị tháo gỡ. Một đồng yên mạnh hơn cũng sẽ khiến tình hình thêm căng thẳng.
Tuy nhiên, nếu thị trường đã tính hết sự thay đổi này và số liệu kinh tế Mỹ yếu đi đủ để làm sống lại kỳ vọng cắt giảm lãi suất, Bitcoin có thể sẽ ổn định sau khi giai đoạn bán tháo kết thúc.
Hiện tại, đợt bán tháo vào ngày 15/12 phản ánh tác động từ các yếu tố vĩ mô, chứ không phải là sự sụp đổ về cấu trúc của thị trường crypto — nhưng biến động có lẽ sẽ chưa thể hạ nhiệt ngay.
