CBEX, một nền tảng giao dịch tài sản kỹ thuật số tự xưng, hiện đang là trung tâm của một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất trong lịch sử Nigeria. Hàng ngàn nhà đầu tư đã bị mất trắng.
Hứa hẹn lợi nhuận cao ngất ngưởng — 100% chỉ trong 30 ngày — CBEX nhanh chóng thu hút người dùng khắp Nigeria và Kenya. Nó lợi dụng tình hình kinh tế khó khăn của khu vực để dụ dỗ nạn nhân. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng là một mô hình Ponzi tinh vi.
CBEX sụp đổ: Một kết cục có thể dự đoán
Nền tảng này sụp đổ đột ngột vào đầu tháng 04/2025. CBEX vô hiệu hóa việc rút tiền, đóng kênh Telegram chính thức và yêu cầu người dùng trả phí “xác minh” từ 100–200 USD để có cơ hội lấy lại tiền — được xem như một nỗ lực cuối cùng để rút thêm tiền từ nạn nhân.
Trước đó, CBEX đã hứa hẹn với người dùng lợi nhuận 30% chỉ trong một tháng. Nhưng giờ đây, nhiều nhà đầu tư không thể rút tiền và lo sợ rằng tiền của họ đã mất mãi mãi.
Theo BBC, khách hàng tức giận đã xông vào một văn phòng của CBEX ở Ibadan, tây nam Nigeria. Những người khác đã chuyển sang mạng xã hội, chia sẻ cách tài khoản của họ bị khóa. Nhiều người đăng tải video khóc lóc.
“Tôi đã sẵn sàng rút toàn bộ khoản đầu tư của mình chỉ tuần trước nhưng bạn tôi bảo tôi kiên nhẫn chờ đợi — và giờ nó đã sụp đổ,” nhà đầu tư Ola nói với BBC.
The Nation Online báo cáo rằng tiền của người dùng biến mất gần như ngay lập tức sau khi nạp. Điều này cho thấy các nhà đầu tư chưa bao giờ thực sự sở hữu hoặc truy cập vào tài sản kỹ thuật số mà họ tin rằng mình đang giao dịch. The Nation Online ước tính thiệt hại hơn 1.3 nghìn tỷ Naira (khoảng 800 triệu USD).
Vụ sụp đổ của CBEX đã được so sánh với MMM — một mô hình Ponzi khét tiếng đã tấn công Nigeria vào năm 2016, xóa sạch hàng triệu đô la tiết kiệm. Mặc dù nhiều người nghi ngờ CBEX là một trò lừa đảo, họ vẫn tham gia, hy vọng rút tiền sớm. Hầu hết đều chỉ còn lại sự hối tiếc.
CBEX đã hoạt động như thế nào?
Nhà điều tra độc lập Specter đã công bố một báo cáo chi tiết trên X, vạch trần hoạt động của CBEX.
Theo Specter, CBEX đã sử dụng blockchain TRON để chuyển tiền của nạn nhân qua một mạng lưới ví. Sau đó, nó chuyển đổi tiền thành USDT hoặc USDD trước khi chuyển đến các sàn giao dịch lớn như OKX, Bitget và HTX.
“CBEX tạo một địa chỉ ví mới cho mỗi người dùng mới. Khi nạn nhân nạp tiền, tiền của họ được chuyển đến một ví khác. TRON là chuỗi chính được sử dụng. Vì TRON cần ‘Năng lượng’ để giảm phí giao dịch, CBEX sử dụng một số ví để ủy quyền năng lượng cho các ví mới trước khi chuyển tiền đi,” Specter giải thích.
Specter đã theo dõi một ví nhận được 3.2 triệu USD (hiện còn 353,000 USD). Một ví khác giữ 1.9 triệu USD. Khoảng 5.7 triệu USD đã được truy vết qua nhiều sàn giao dịch.
CBEX cũng có vẻ liên kết với Huione Pay, một mạng lưới rửa tiền hoạt động ở Đông Nam Á. Nền tảng này sử dụng các mẫu trang web lừa đảo do Kehon8 phát triển, một lập trình viên trên Telegram với 145,000 người theo dõi.
Báo cáo của Specter đã chỉ ra một số quản trị viên Telegram người Nigeria, bao gồm Victor Aiguosatile Osamwende, người đã quảng bá CBEX và bị cáo buộc đe dọa nạn nhân sau khi sụp đổ. Nó cũng tiết lộ mối liên hệ của CBEX với LWEX — một mô hình Ponzi khác nhắm vào Slovakia và Hungary với giao diện gần như giống hệt.
Thêm vào hậu quả, dữ liệu KYC của người dùng từ CBEX có thể đã bị rò rỉ ra darknet, gây ra lo ngại nghiêm trọng về an ninh thông tin.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
