Ethereum 2.0 lại tiếp tục trì hoãn? Một đánh giá chuyên sâu về mô hình kinh tế này

Trong một báo cáo dài 100 trang, các tác giả đã mổ xẻ mô hình khuyến khích trong tương lai của mạng lưới Ethereum. Họ cũng chỉ ra một số rủi ro về an toàn tiềm tàng, khi mạng lưới thực hiện chuyển đổi lớn từ khai thác đến đóng góp cổ phần. Những rủi ro tiềm tàng của chuyển đổi này là gì? và Nó sẽ ảnh hưởng đến không gian tiền điện tử như thế nào?

Chặng đường dài trắc trở đến Serenity

Sau nhiều năm thực hiện, Ethereum 2.0 vẫn chưa hiện diện ở đây. Quá trình chuyển đổi từ bằng chứng công việc (PoW) sang bằng chứng cổ phần (PoS) được tuyên bố rộng rãi đang cần thời gian nhiều hơn để đi vào vận hành. Kế hoạch ban đầu là bản nâng cấp này sẽ đi vào vận hàng vào đầu năm 2017, nhưng đến nay các nhà phát triển vẫn tiếp tục trì hoãn.

Các nhà phát triển dường như đã đánh giá thấp quy mô của dự án khi đó. Serenity đã được chia tách thành 2 giai đoạn, và chúng được dự định sẽ diễn ra trong vài năm tới.

Không đơn thuần chỉ là vấn đề thay đổi một vài dòng mật mã

Serenity hoàn toàn xây dựng lại Ethereum, từ hệ thống xác thực giao dịch cho đến các khuyến khích dành cho những người xác thực của mạng lưới. Nó sẽ đưa vào các chuỗi tín hiệu (beacon) và phân mảnh (shard), cho phép xử lý các giao dịch diễn ra song song. Nó cũng sẽ thay đổi máy ảo Ethereum (EVM) hiện tại sang máy tổ hợp Web Ethereum (eWASM). EVM hiện nay chỉ có thể xử lý các giao dịch theo hình thức chuỗi, trong khi eWASM sẽ có thể thực hiện như vậy đồng thời.

Hiện tại, Serenity vẫn chưa được biết rõ diện mạo như thế nào, mặc dù tiến trình phát triển diễn ra liên tục. Theo nghiên cứu được trích dẫn, Giai đoạn 0 được lên kế hoạch diễn ra vào nửa cuối năm 2020. Không có gì ngạc nhiên, khi một số cộng đồng tiền điện tử đặc biệt chỉ trích sự tạm hoãn liên tục này, do dự án quá được kỳ vọng.

Đánh giá mô hình kinh tế

Nghiên cứu chỉ ra rằng, bảo mật của một mạng lưới Ethereum dựa trên PoS sẽ phụ thuộc vào số lượng ETH được đóng góp, giá ETH và biến động của nó. Số lượng Ether cần tối thiểu để trở thành một người xác thực là 32, một số lượng mà hầu hết những người nắm giữ hiện tại đều đủ tiêu chuẩn trở thành người xác thực. Hiện nay, có hơn 120.000 địa chỉ đang nắm giữ từ 32 hoặc nhiều hơn Ether.

Số lượng ETH có tiềm năng được đóng góp là biến số duy nhất nằm dưới sự kiểm soát tương đối của mạng lưới. Nghiên cứu đã khám phá ra một số mô hình ứng phó với vấn đề bảo mật mạng lưới khi giá tăng hoặc giảm. Nó cũng nghiên cứu về sự liên quan của biến động giá đối với những ưu đãi dành cho người xác thực. Hiện nay, các nhà đầu tư tiền điện tử đang tìm kiếm những khoản lợi nhuận to lớn cho các tài sản kỹ thuật số của mình. Đây là một nỗi lo lắng đáng kể cho những đầu tư vào tài sản tiền điện tử đang không ngừng phát triển trong tương lai.

Một trong những mặt tích cực của Ethereum 2.0 là chi phí bảo mật của nó sẽ thấp hơn Ethereum 1.0 đáng kể. Hoban và Borgers ước tính, lạm phát của mạng lưới ở vào khoảng 0,55% mỗi năm, so với 4 – 4,5% hiện tại. Theo giá lịch sử, mục tiêu 13,8% ETH được đóng góp sẽ tương xứng với các mức độ bảo mật hiện tại. Nhưng nó không phải là một bức tranh hoàn toàn màu sáng.

Mối quan tâm về bảo mật Ethereum

Có 2 mối quan tâm lớn được chỉ ra trong nghiên cứu. Một là mở rộng quy mô tấn công vào Ethereum 2.0 sẽ tương đối dễ dàng hơn so với một cuộc tấn công vào mạng lưới hiện hành. Đây là hệ quả của chuyển đổi đến một hệ thống xác thực ít tập trung hơn. Các mạng lưới bằng chứng công việc như Bitcoin hoặc Ethereum 1.0 được bảo mật là do chúng được tăng cường mạnh mẽ về nguồn lực. Bạn cần nhiều năng lực máy tính để tấn công Bitcoin, và khả năng thuyết phục các node khác để tham gia tấn công cùng bạn.

Với bằng chứng cổ phần, bạn sẽ chỉ cần nhiều tiền. Do tính chất biến động của giá, có những nguy cơ các nhân tố độc hại thao túng giá để tiếp quản mạng lưới. Điều này toàn toàn có thể xảy ra với bất kỳ mạng lưới bằng chứng cổ phần nào thì nó lại được đặc biệt chú ý đối với Ethereum 2.0. Những dự án khác phụ thuộc vào nó và có thể có khả năng tác động đến giá. Điều này sẽ là một thách thức, khi lĩnh vực DeFi đang tăng trưởng nhanh chóng hiện nay chuyển đến Ethereum 2.0. Nghiên cứu này cũng đề cập đến nguy cơ “những cuộc tấn công phái sinh”. Như Borgers đã viết trong một bài trên trang Medium:

“Hệ sinh thái Ethereum đang phát triển nhanh chóng. Với vai trò là một loại tài sản, khối lượng quyền chọn của Ether cũng đang lên, và các công cụ tài chính riêng biệt như “cho vay nhanh” cũng được sử dụng trong các cuộc tấn công lỗ hổng độc hại. Với chiều hướng này, phái sinh có thể trở thành địa điểm tấn công ưa thích của những kẻ đối nghịch.”

Tốt hơn hết là an toàn thay vì mong được cảm thông

Một số nhà đầu tư, và đầu cơ lý luận là những tạm hoãn liên tục đang làm hư hại danh tiếng của Ethereum. Đồng thời, nó cũng đang dành thời gian cho các đối thủ như EOS hoặc Polkadot vươn lên. Mặc dù vậy thì những tiếng nói khác biệt này có thể là đang xem nhẹ quy mô khổng lồ của dự án. Sau tất cả, nguyên lý giá trị ban đầu của Ethereum là trở thành ‘siêu máy tính của thế giới’. Nâng cấp Serenity có lẽ là cập nhật tham vọng nhất trong lịch sử của tiền điện tử. Thực tế, có hàng trăm nhà phát triển đang làm việc trong dự án này. Hàng ngàn dự án và hàng tỷ USD phụ thuộc vào một mạng lưới Ethereum an toàn và tốt hơn. Giải quyết những lo lắng được bày tỏ trong đánh giá mô hình kinh tế này là nền tảng cho tương lai của Ethereum. Nếu những vấn đề này đòi hỏi trì hoãn nhiều hơn nữa trong khung thời gian của Serenity thì có lẽ đó là một cái giá hợp lý. Bởi có thể là cả không gian tiền điện tử phụ thuộc vào nó.