Nhà sáng lập FTX tai tiếng Sam Bankman-Fried (SBF) tuyên bố trong một báo cáo mới rằng đế chế crypto đã phá sản của mình thực ra chưa bao giờ mất khả năng thanh toán. Ông cho rằng các luật sư phụ trách phá sản, chứ không phải hành vi gian lận, mới là nguyên nhân khiến cú sụp đổ năm 2022 làm rung chuyển thị trường crypto toàn cầu.
Báo cáo nhanh chóng vấp phải phản ứng gay gắt từ các nhà điều tra blockchain. “Thám tử” crypto ZachXBT cáo buộc SBF lại tiếp tục đánh lạc hướng và cố đổ lỗi cho người khác.
SponsoredĐằng sau vụ sụp đổ của FTX
Báo cáo có tiêu đề “FTX: Where Did The Money Go?” do Bankman-Fried và đội ngũ của ông đăng trên X (trước đây là Twitter). Trong đó, ông mô tả cách 20 tỷ USD từ 7 triệu khách hàng FTX biến thành 8 tỷ USD nợ trong đợt tháng 11/2022 sụp đổ.
“Trong vài năm, khách hàng không nhận lại được gì. Hàng tỷ USD đó đã đi đâu? Câu trả lời là chúng chưa bao giờ rời đi. FTX chưa bao giờ mất khả năng thanh toán. Luôn có đủ tài sản để trả cho toàn bộ khách hàng—đầy đủ, đúng hiện vật—cả vào tháng 11/2022, lẫn đến hôm nay,” ông viết.
Bankman-Fried nhấn mạnh sàn này khi đó được cho là có khoảng 15 tỷ USD tài sản. Ông dẫn các hồ sơ nội bộ từ bản trình bày năm 2023 của FTX gửi chủ nợ, liệt kê tài sản gồm nắm giữ crypto, các khoản đầu tư mạo hiểm và bất động sản.
Báo cáo cho biết sau khi trì hoãn hai năm, ban quản lý tài sản phá sản thông báo tất cả khách hàng sẽ được hoàn trả từ 119% đến 143% số tiền gốc. SBF nói thêm khoảng 98% chủ nợ đã nhận 120%, và sau khi chi 8 tỷ USD cho các yêu cầu bồi hoàn và 1 tỷ USD phí pháp lý, ban này vẫn còn 8 tỷ USD. Ông xem kết quả này là bằng chứng rằng FTX luôn có đủ tài sản để hoàn trả đầy đủ cho khách hàng.
Tuy vậy, báo cáo cũng thừa nhận các chỉ trích rằng việc hoàn trả đang được quy đổi sang USD theo mức giá tháng 11/2022, chứ không hoàn trả bằng crypto hiện vật. Điều này đồng nghĩa những khách hàng nắm giữ Bitcoin hay Ethereum khi đó nhận lại thấp hơn nhiều so với giá thị trường hiện tại.
Sponsored Sponsored“Nhiều người có thể nghĩ rằng việc trì hoãn hai năm đồng nghĩa FTX không thể hoàn trả cho khách hàng vào năm 2022, rằng việc quy đổi sang USD diễn ra vì FTX thiếu tài sản để trả bằng hiện vật, và rằng sau khi trả đủ cho khách hàng, FTX còn rất ít cho cổ đông. Nhưng hóa ra, FTX luôn có đủ tài sản để trả cho toàn bộ khách hàng, bằng hiện vật, đồng thời mang lại giá trị đáng kể cho cổ đông. Đó là điều đã xảy ra nếu các luật sư không tiếp quản FTX,” báo cáo nêu.
SBF đổ lỗi cho đội ngũ pháp lý về sự sụp đổ của FTX
Bankman-Fried cũng đổ hoàn toàn trách nhiệm về cú sụp đổ cho các cố vấn pháp lý của FTX. Báo cáo đổ lỗi cho Sullivan & Cromwell (S&C), hãng luật phụ trách hồ sơ phá sản của FTX, và John J. Ray III, người thay ông làm CEO FTX sau khi sụp đổ.
Ông cáo buộc hãng luật đã “giành quyền kiểm soát” sàn vào tháng 11/2022 và nộp đơn phá sản, dù ông cho rằng công ty vẫn còn khả năng thanh toán.
“Mọi thứ đang đi đúng hướng để giải quyết xong trước cuối tháng—cho đến khi cố vấn pháp lý bên ngoài của FTX giành quyền kiểm soát. FTX chưa bao giờ phá sản, ngay cả khi các luật sư đưa nó vào thủ tục phá sản,” SBF viết.
Theo Bankman-Fried, S&C và Ray hành động vì lợi ích riêng. Họ tìm cách kiểm soát hàng tỷ USD tài sản của FTX để thu phí dịch vụ khổng lồ. Ông dẫn các hồ sơ tòa án cho thấy quá trình phá sản đã tiêu tốn khoảng 1 tỷ USD phí pháp lý và tư vấn.
Tài liệu cũng cho rằng chỉ vài giờ sau khi tiếp quản, Ray đã sa thải các nhân sự chủ chốt am hiểu hệ thống của công ty và tuyên bố công ty “mất khả năng thanh toán trầm trọng”.
SponsoredBankman-Fried lập luận rằng nếu sàn tiếp tục hoạt động, tài sản của FTX — gồm các khoản nắm giữ ở Solana, Robinhood, Anthropic và Sui — đến hôm nay sẽ trị giá khoảng 136 tỷ USD. Thay vào đó, ông cho rằng đội ngũ phá sản đã bán các tài sản này với giá “bán tháo”, làm mất hơn 120 tỷ USD giá trị tiềm năng.
“Đến lúc này, đó là hơn 120 tỷ USD giá trị bị mất. 120 tỷ USD lẽ ra đã thuộc về các bên liên quan của FTX nếu Bên Nợ chỉ đơn giản không làm gì cả,” báo cáo nhấn mạnh.
Một số ví dụ ông đưa ra:
- Phần góp vốn của FTX tại Anthropic, một startup AI hiện được định giá 183 tỷ USD, đã bị bán với giá dưới 1 tỷ USD.
- Nhóm đã bán số cổ phiếu Robinhood của công ty với khoảng 600 triệu USD, nhưng đến hôm nay sẽ trị giá hơn 7 tỷ USD.
- Họ cũng đã bán ra khoảng 58 triệu token Solana với giá 3.3 tỷ USD — chưa bằng một nửa giá trị ước tính hiện tại.
Báo cáo còn cho rằng ban quản lý tài sản phá sản đã “vứt bỏ” FTT, token gốc của FTX, coi nó là vô giá trị. Tuy nhiên, token này vẫn được giao dịch với vốn hóa thị trường trên 300 triệu USD.
Theo tính toán của Bankman-Fried, các thương vụ bán nói trên, cộng với các khoản dàn xếp với chính phủ và phí dịch vụ, đã khiến mất 138 tỷ USD giá trị — số tiền mà ông khẳng định lẽ ra đã thuộc về khách hàng và cổ đông.
Sponsored SponsoredBáo cáo này vẽ nên một bức tranh rất khác so với câu chuyện được trình bày tại phiên tòa hình sự năm 2023 của Bankman-Fried. Tòa đã kết tội ông gian lận và tuyên án 25 năm tù.
Nhà điều tra tiền mã hóa cáo buộc SBF bóp méo sự thật
Trong khi đó, cộng đồng crypto không đón nhận tích cực các phát biểu mới nhất của Bankman-Fried. Trong một phản hồi, nhà điều tra blockchain nổi tiếng ZachXBT đã viết:
“Các chủ nợ được thanh toán dựa trên mức giá crypto tại thời điểm FTX phá sản vào tháng 11/2022, chứ không phải theo giá hiện tại, khiến người dùng chịu lỗ rất nặng nếu họ nắm giữ các tài sản như SOL hoặc BTC. Những khoản đầu tư kém thanh khoản hiện có giá trị cao hơn chỉ là sự trùng hợp. Rõ ràng đến giờ anh vẫn chưa rút ra bài học nào từ thời gian ở tù và lại lặp lại những thông tin sai lệch như trước.”
Nhà điều tra này cũng cho rằng cựu CEO FTX đang lợi dụng thực tế là gần như mọi tài sản và khoản đầu tư liên quan đến FTX đều đã tăng mạnh giá trị kể từ đáy thị trường vào tháng 11/2022.
Ông cho biết rằng đợt phục hồi này không làm thay đổi thực tế là, tại thời điểm phá sản, FTX thiếu thanh khoản để đáp ứng yêu cầu rút tiền của khách hàng. Theo ông, Bankman-Fried đang cố gắng chuyển hướng trách nhiệm.
