EIP-4844 giúp giảm phí gas trên mạng Ethereum, đặc biệt là đối với các giải pháp rollups mà không phải hy sinh phân quyền.
Tổng quan về EIP-4844 (Đề xuất proto-danksharding)
EIP là gì?
EIP là viết tắt của Ethereum Improvement Proposal hay đề xuất cải tiến mạng Ethereum (ETH). Đúng như tên gọi của nó, đây là các đề xuất do lập trình viên đưa ra để cải tiến hệ sinh thái thông qua việc tạo ra các tiêu chuẩn mới hay thêm các tính năng vào mạng Ethereum. Điều thú vị là bất kỳ thành viên nào trong cộng đồng đều có thể tạo EIP.
Lấy ví dụ trong quá trình nâng cấp mạng lưới từ PoW sang PoS, sẽ có rất nhiều vấn đề xảy ra, một trong những vấn đề đó là ổn định mức phí gas khi thực hiện giao dịch. Để giải quyết vấn đề này, các thành viên trong cộng đồng đã đưa ra đề xuất đốt một phần phí giao dịch để giúp tạo sự ổn định. Họ xây dựng nên một đề xuất EIP-4488 và đệ trình lên để cộng đồng xem xét. Khi đề xuất này được thông qua, nó sẽ được đưa vào triển khai trong thực tế.
Một EIP nói chung thường chứa một mô tả kỹ thuật ngắn gọn về tính năng và lý luận của nó. Tác giả EIP chịu trách nhiệm xây dựng sự đồng thuận trong cộng đồng và ghi lại các quan điểm bất đồng. Có một EIP gây tranh cãi là EIP-4844, liên quan đến một số lập trình viên từ hệ sinh thái Ethereum, bao gồm cả Vitalik Buterin. EIP này nhằm mục đích tạo ra một phương pháp hiệu quả hơn để tổ chức dữ liệu giao dịch trên chuỗi khối Ethereum. Trong các phần tiếp theo của bài viết này, hãy cùng BeInCrypto tìm hiểu chi tiết hơn về EIP-4844 này nhé.
DankSharding hoạt động như thế nào?
DankSharding là một khái niệm được giới thiệu trong EIP-4844 này. Về cơ bản thì đây là một giao thức sharding dành cho Ethereum với chức năng chính là mang lại sự đơn giản hóa trong việc xử lý dữ liệu giao dịch bởi các trình xác thực (validator).
Tuy nhiên, nó có một số điểm khác biệt đối với các giao dịch sharding thông thường. Thay vì chỉ thuần phân vùng tách các cơ sở dữ liệu lớn thành các phần nhỏ hơn (shard) với một số lượng cố định các phân đoạn cùng các khối riêng biệt và người đề xuất khối riêng biệt thì DankSharding chỉ có một người đề xuất (proposer) đứng ra chọn tất cả các giao dịch để xếp vào vùng (slot) đó mà thôi.
Khái niệm phân tách người đề xuất/người xây dựng (proposer/builder separation – PBS) được đưa ra để tránh các yêu cầu hệ thống cao đối với validator. Một lớp chuyên biệt (được gọi là block builder) có thể đấu giá quyền lựa chọn nội dung của từng slot. Proposer lúc này người hợp lệ và có giá thầu cao nhất.
Chỉ có block builder mới có thể xử lý toàn bộ khối. Các giao thức Oracle phi tập trung của bên thứ ba cũng có thể tạo một block builder dưới dạng phân tán. Tất cả validator và người dùng có thể xác minh các khối một cách hiệu quả bằng cách sử dụng việc lấy mẫu tính khả dụng của dữ liệu.
EIP-4844 (Đề xuất proto-danksharding) là gì?
EIP-4844 hay còn được gọi là đề xuất proto-danksharding, được tạo ra bởi Vitalik Buterin, cùng với các lập trình viên khác từ hệ sinh thái Ethereum. Mục đích chính của EIP-4844 là giảm phí gas trên mạng, đặc biệt là đối với các giải pháp sử dụng công nghệ rollups mà không phải hy sinh phân quyền. Theo đó, các giải pháp rollups, chẳng hạn như Arbitrum và Optimism (OP), có thể đã giảm phí gas từ 100 đến 1,000 lần.
Đề xuất EIP-4844 được coi là một giải pháp tạm thời cho đến khi bản cập nhật Ethereum 2.0 hoàn tất. Đề xuất giải thích một phương pháp mới để giúp phân chia thông tin cần thiết trong giao dịch, chẳng hạn như quy tắc xác minh và định dạng giao dịch, mà không thực sự triển khai bất kỳ sharding nào.
Tính năng quan trọng nhất của EIP-4844 là blob. Đây là một loại giao dịch mới. Blob tương tự như các giao dịch thông thường, nhưng nó chỉ mang thêm một phần dữ liệu. Các blob này là các gói dữ liệu lớn (khoảng 125 KB), nhưng việc thực thi các giao dịch này sẽ rẻ hơn so với việc thực hiện một calldata với cùng một lượng dữ liệu. Tuy nhiên, dữ liệu được lưu trữ trong một blob không thể truy cập được đối với EVM và chỉ có thể nhìn thấy nó chứ không thể xác minh.
Những blob này có thể được tải xuống bởi validator và người dùng. Băng thông dữ liệu, đối với một slot, trong proto-danksharding được giới hạn ở 1 MB (thay vì 16 MB). Sự thay đổi này trong cách truyền dữ liệu tạo ra sự khác biệt lớn giúp giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng trên Ethereum. Bằng cách áp dụng đề xuất EIP-4844, dữ liệu từ các blob này không sử dụng gas cho các giao dịch Ethereum thông thường.
Tác động của EIP-4844 (proto-danksharding)
Chuỗi khối Ethereum được thiết kế để chấp nhận các giao dịch lên đến 90 KB của mỗi khối. Kích thước tối đa của một khối có thể là 18 MB nếu mô hình phí gas được sửa đổi. Nhưng mô hình này quá đắt đối với người dùng cũng như validator. Một trong những đề xuất mà BeInCrypto đã chia sẻ trước đó là EIP-1559 cũng đã mang lại những hiệu ứng tích cực khi kết hợp giữa phí cơ bản và tiền boa nhằm khuyến khích các thợ đào và đốt ETH với mọi giao dịch mạng. Để bổ sung vào hệ thống hiện có này, EIP-4844 cũng đưa ra giới hạn về số lượng blob tối đa được đưa vào một khối. Chúng được lưu trữ trên lớp đồng thuận (beacon node) chứ không phải lớp thực thi (execution layer). Chúng chỉ yêu cầu xác nhận từ EVM.
Một lưu ý quan trọng khác đó là việc tăng kích thước khối và dẫn đến kết quả là nó có thể có trên các validator tiềm năng. Mỗi validator yêu cầu khả năng phần cứng tăng lên, vì dữ liệu blockchain cần được lưu trữ có thể tăng thêm tối đa 2.5 TB mỗi năm. Một cách có thể để giảm nhu cầu lưu trữ này là xóa dữ liệu blob sau một thời gian nhất định.
Lộ trình EIP-4844
EIP-4844 đã được giới thiệu và thử nghiệm tại sự kiện ETH Denver. Sau khi EIP-4844 được triển khai thành công trên lớp thực thi, nó sẽ được triển khai trên lớp đồng thuận (beacon node) của Ethereum. Proto-danksharding sẽ được triển khai trong đợt Shanghai hard fork của Ethereum (giả sử mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch).
EIP-4844 sẽ giúp người dùng như thế nào?
Cộng đồng gọi EIP-4844 là giải pháp stop-gap, nhằm giảm bớt gánh nặng của quy mô giao dịch ngày càng tăng. Người dùng và mạng lưới sẽ cảm nhận được sự thay đổi này vì phí gas sẽ giảm xuống.
Các giao dịch blob được giới thiệu bởi đề xuất này có cùng định dạng như những gì chúng được mong đợi trong phần thông số kỹ thuật của phần sharding cuối cùng. Điều này cho phép các bản rollups mở rộng quy mô lên đến 2 MB cho mỗi slot. Có một thị trường phí riêng cho phép phí cực kỳ thấp, trong khi việc sử dụng của hệ thống sẽ bị giới hạn.
Những giải pháp stop-gap giúp mở rộng rollup hướng đến việc giải quyết tạm thời các vấn đề về quy mô mà không tạo thêm gánh nặng phát triển. Công nghệ rollups hiện sử dụng calldata nhưng trong tương lai sẽ không còn tùy chọn này nữa. Dữ liệu bị chia nhỏ thành blob sẽ rẻ hơn. Bản rollups sẽ cần phải nâng cấp hệ thống xử lý dữ liệu của mình ít nhất một lần.
Do đó, có hai cách để áp dụng giải pháp stop-gap này. Điều đầu tiên sẽ là giảm chi phí gas của calldata hiện có. Cách thứ hai là chọn định dạng sẽ được sử dụng để phân chia dữ liệu, nhưng chưa thực hiện phân chia. Và đây chính là những gì mà EIP-4844 mang lại.
EIP-4844 bao gồm:
- Một loại giao dịch mới, cần thiết cho “full sharding”.
- Tất cả logic của lớp thực thi được yêu cầu cho full sharding.
- Tất cả logic xác minh chéo/đồng thuận thực thi được yêu cầu cho full sharding.
- Phân tách lớp giữa việc xác minh Beacon block và các blob về tính khả dụng của dữ liệu.
- Logic Beacon block được yêu cầu full sharding.
- Giá gas có thể tự điều chỉnh và độc lập cho các blob.
Lưu ý rằng EIP-4844 chỉ nói về các định dạng giao dịch và quy tắc xác minh chứ không phải việc triển khai cơ chế sharding mới này. Nhưng khi đề xuất này được triển khai, người dùng sẽ được hưởng lợi từ phí giao dịch rẻ hơn.
EIP-4844 có giúp mở rộng quy mô chuỗi khối Ethereum không?
Chúng ta sẽ phải đợi đề xuất này trở thành hiện thực trước khi có thể tranh luận về những ảnh hưởng của nó đối với mạng. Tuy nhiên, dựa theo mô tả thì có vẻ như các giao thức rollups của Ethereum sẽ giảm đáng kể phí giao dịch và điều này có thể mở ra một thế giới hoàn toàn mới cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ và người mới tham gia vào lĩnh vực này. Bạn nghĩ sao về đề xuất EIP-4844 này của Ethereum? Hãy cùng chúng tôi thảo luận về nó trong nhóm Telegram chung của BeInCrypto nhé.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản một cách thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Người đọc tự trách nhiệm với bất kỳ hành động nào thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi.
Tại Learn, ưu tiên của chúng tôi là cung cấp thông tin chất lượng cao. Chúng tôi dành thời gian để xác định, nghiên cứu và tạo ra nội dung giáo dục hữu ích cho độc giả.
Để duy trì tiêu chuẩn này và tiếp tục tạo ra nội dung tuyệt vời, các đối tác của chúng tôi có thể thưởng cho chúng tôi một khoản hoa hồng cho các vị trí trong bài viết của chúng tôi. Tuy nhiên, những khoản hoa hồng này không ảnh hưởng đến quy trình tạo nội dung không thiên vị, trung thực và hữu ích của chúng tôi.