Howey test là gì? Tác động lớn đến tiền điện tử như thế nào?

Bài kiểm tra Howey giúp làm mờ ranh giới giữa hợp đồng đầu tư và các thỏa thuận tài chính khác. Nhưng tại sao một công cụ từ những năm 1940 lại có ý nghĩa vào năm 2023? Việc SEC luôn sử dụng khái niệm Howey test trong các lập luận cáo buộc một số loại tiền điện tử là chứng khoán có ý nghĩa gì? Vụ kiện dai dẳng kéo dài với XRP sẽ diễn biến như thế nào dưới góc nhìn của bài kiểm tra Howey? Hãy cùng BeInCrypto tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết này nhé.

Howey test: Lịch sử, tầm quan trọng và mức độ phù hợp

Howey test là một cách để xác định xem một giao dịch có phải là một hợp đồng đầu tư hay không? Ngoài ra, Howey test cho biết liệu các giao dịch có đủ điều kiện theo quy định về Chứng khoán và Đạo luật Chứng khoán năm 1933 hay không? SEC sẽ dựa vào đây để đánh giá tài sản đó có phải là chứng khoán hay là không.

Có thể bạn chưa biết, Howey test bắt nguồn từ năm 1946 như là hậu quả của vụ kiện giữa SEC và W.J. Howey Co. Để chúng ta có thể hiểu được khuôn khổ của Howey test nói chung, chúng ta nên tìm hiểu sơ bộ về vụ kiện đầy chấn động này của SEC.

Theo đó, W.J Howey Co. là một công ty sở hữu những vườn cây có múi đặc trưng của Florida, đã bán các lô đất cho các nhà đầu tư. Một hợp đồng dịch vụ cũng đã được cung cấp cho các nhà đầu tư trong đó W.J. Howey Co sẽ thay mặt các nhà đầu tư quản lý, trồng trọt và bán trái cây có múi sau đó chia cho họ một phần lợi nhuận. Cần lưu ý rằng các loại trái cây thuộc họ cam quýt không phải là vấn đề quan trọng và đáng chú ý ở đây. Điều đáng chú ý là hợp đồng đầu tư giữa W.J. Howey Co. và các nhà đầu tư được coi là chứng khoán trong trường hợp này.

SEC hoặc Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, lập luận rằng giao dịch này là một hợp đồng đầu tư với các điều kiện sau:

• Một doanh nghiệp thông thường đang xử lý tiền của nhà đầu tư.
• Có một sự sắp xếp đi kèm với kỳ vọng về lợi nhuận và đây là điều mà các nhà đầu tư đang tìm kiếm.
• Lợi nhuận không tự sinh ra. Các cá nhân dựa vào W.J. Howey Co. để kiếm được số lượng bán kha khá chứng minh điều tương tự.

Khi Tòa án Tối cao đứng về phía SEC, một khuôn khổ rõ ràng đã được thiết lập để các cơ quan quản lý kiểm tra mọi hợp đồng đầu tư tiếp theo. Vì vậy, bài kiểm tra Howey giúp các nhà quản lý, doanh nhân và thậm chí cả các nhà đầu tư kiểm tra xem hợp đồng đầu tư mà họ tham gia có tuân thủ Đạo luật Chứng khoán năm 1933 và Đạo luật Giao dịch năm 1934 hay không. Nếu hợp đồng đầu tư vượt qua bài kiểm tra Howey và được coi là chứng khoán, các thỏa thuận cũng như các chi tiết cụ thể trong quá trình đăng ký mua cũng cần phải thay đổi.

Mức độ liên quan của bài kiểm tra Howey

Các công cụ tài chính hiện đại rất phức tạp. Với các loại VDA mới (Virtual Digital Asset) và các đợt ICO của chúng xuất hiện ngày càng dày, khung kiểm tra yếu tố “chứng khoán” liên quan đến bài kiểm tra Howey càng phù hợp hơn vào năm 2023. Đây là một cách dễ hiểu hơn về mức độ liên quan:

Hãy tưởng tượng bạn, khi còn là một đứa trẻ, đã bắt đầu quầy bán nước chanh của riêng mình. Bạn huy động tiền từ bạn bè của bạn (những đứa trẻ khác), những người cũng đang tìm cách kiếm được nhiều tiền hơn sau khi quầy hàng của bạn trở nên nổi tiếng. Tuy nhiên, những người lớn đã giúp mọi người bằng cách đưa ra một vài quy tắc chuyên biệt cho tình huống này để tiền và lợi nhuận có thể được chuyển một cách công bằng.

Bài kiểm tra Howey đồng nghĩa với các quy tắc chuyên biệt. Và điều quan trọng là mọi bên liên kết (liên kết với hợp đồng đầu tư tập trung) phải hiểu các quy tắc để đưa ra quyết định tốt hơn.

Bài kiểm tra Howey: Tìm hiểu các thành phần cốt lõi

Như đã đề cập trước đó, Howey test là một khuôn khổ. Nó cho phép các nhà lập pháp kiểm tra xem một hợp đồng đầu tư cụ thể có tuân thủ luật chứng khoán liên bang hay không và liệu nó có đủ điều kiện là chứng khoán hay không? Và để làm được điều đó, có 4 tiêu chí mà hợp đồng hoặc thỏa thuận phải đáp ứng:

• Nên có một khoản đầu tư tiền bạc (investment).
• Nên có một doanh nghiệp chung để xử lý tiền (common enterprise).
• Nên có một kỳ vọng về lợi nhuận (expectation of profit).
• Nên có cơ hội kiếm được lợi nhuận từ những nỗ lực của người khác (efforts of others).

Chi tiết về 4 tiêu chí này, hãy theo dõi ở phần tiếp theo để hiểu hơn nhé. Lưu ý rằng điều kiện thứ hai, “common enterprise”, có hai cách hiểu. 

• Cái đầu tiên công nhận một dự án là một doanh nghiệp chung nếu tiền và lợi nhuận của các nhà đầu tư cùng được gắn với dự án (dạng góp vốn).
• Cách giải thích thứ hai là sự thành công của dự án có liên quan trực tiếp đến những người khởi xướng hoặc thậm chí là những người quản lý của nó (dạng vai trò của người quảng bá). 

Tóm lại, câu chuyện doanh nghiệp chung yêu cầu các nhà đầu tư cùng chia sẻ rủi ro và phần thưởng hoặc có sự phụ thuộc cụ thể vào những người quảng bá.

Do tính chất phi tập trung của tiền điện tử, hầu hết các loại tài sản này hầu như không đáp ứng các yêu cầu của điều kiện thứ 2 này. Nhưng đó không phải là những gì SEC nghĩ.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu giả thuyết điều kiện thứ 2 trong Howey có vấn đề?

Việc loại bỏ một điều kiện khỏi trạng thái sự việc có thể giúp xác định xem giao dịch có phải là đồ sưu tập, quà tặng, hàng hóa hay thậm chí là dịch vụ, sản phẩm hoặc là các lượt đăng ký hay không.

Đây là những gì tài sản hoặc giao dịch đủ điều kiện trong trường hợp không có điều kiện “Investment”.

Khi loại bỏ điều kiện “common enterprise”, giao dịch có thể đủ điều kiện là phi tập trung.

Đây là một giao dịch không đạt được mục tiêu “expectation of profit”.

Và cuối cùng, đây là điều sẽ xảy ra khi chỉ số “efforts of others” bị loại bỏ.

Để xác định xem một khoản đầu tư có phải là chứng khoán hay không, mọi khía cạnh của khung kiểm tra Howey phải được kiểm tra. Tài sản hoặc hợp đồng đầu tư chỉ đủ điều kiện là chứng khoán nếu tất cả 4 tiêu chí hoặc chỉ số đều được thỏa mãn.

Hãy quay lại ví dụ về quán nước chanh mà BeInCrypto vừa nhắc đến ở phần trên để hiểu bài kiểm tra Howey và 4 khía cạnh của nó nhé. Chúng ta hãy giả sử rằng một nhóm bạn — Bob, Alice và Carol — đã dựng lên quầy bán nước chanh đó. Họ tập hợp các khoản đầu tư và làm việc cùng nhau để chuẩn bị và bán nước chanh. Bây giờ chúng ta có thể so sánh nó với khung bài kiểm tra Howey mà chúng ta vừa trao đổi.

• Investment: Ba người bạn góp tiền để mua chanh và cốc liên quan đến đầu tư. Điều này kiểm tra tiêu chí đầu tiên.
• Common enterprise: Tất cả những người bạn trong ví dụ trên đều làm việc cùng nhau, với quầy bán nước chanh là doanh nghiệp chung. Tiêu chí thứ hai được đáp ứng.
• Expectation of profit: Tất cả những người bạn tham gia đều đang tìm cách kiếm tiền với liên doanh nước chanh này của họ. Do đó, tiêu chí thứ ba cũng được thỏa mãn.
• Efforts of others: Alice, Bob và thậm chí cả Carol đều đang đóng góp vật chất cho dự án. Do đó, lợi nhuận có được từ nỗ lực của chính họ, không phải nỗ lực của người khác. Để dễ hiểu hơn cho quan điểm này, bạn hãy tưởng tượng nếu một người bạn thứ tư Jack tham gia và người này chỉ đóng góp tài chính cho dự án nhưng không tham gia vào công việc vận hành quán nước chanh đó. Khi đó, việc đóng góp tài chính đó của Jack đủ điều kiện như một chứng khoán.

Và đó là cách phân tích đơn giản của khung bài kiểm tra Howey.

Howey test liên quan đến lĩnh vực tiền điện tử như thế nào?

Thế giới tiền điện tử bao gồm nhiều loại mã thông báo, tài sản. Do đó, việc đánh giá các kịch bản trong lĩnh vực tiền điện tử theo khung kiểm tra Howey phải dựa trên từng trường hợp cụ thể. Theo khuôn khổ Howey test, các loại tiền điện tử phi tập trung hoàn toàn chủ yếu được sử dụng làm phương tiện trao đổi và chưa gây quỹ bằng cách sử dụng ICO có thể không được coi là chứng khoán.

Tuy nhiên, khá nhiều loại tiền điện tử đã khiến SEC phải xem xét liệu một số dự án có đủ điều kiện theo khuôn khổ Howey hay không. Dưới đây là những mối quan tâm trong thời gian qua của SEC:

• Các dự án sử dụng ICO để huy động vốn.
• Các dịch vụ bảo mật vô tình đại diện cho một số quyền sở hữu và sự phụ thuộc của mã thông báo vào một công ty cụ thể.
• Chia sẻ lợi nhuận như một phần của cơ chế bán mã thông báo. Điều này có thể liên quan đến việc kiếm mã thông báo thanh khoản (liquidity token) khi bạn sử dụng mã thông báo hiện có của mình để tham gia khai thác thanh khoản.
• Quản trị tập trung trong trường hợp các dự án có tỷ lệ chấp nhận thấp. Hoặc cũng có thể là một số loại tiền điện tử theo cơ chế PoS nhưng các cơ quan tập trung quản lý rất nhiều hoạt động đặt cược tập trung.
• Chịu ảnh hưởng của từ những người quảng bá cho nó.

Ngoài ra, còn có nhiều mối quan tâm khác nữa nhưng những điều được nêu ở trên là những yếu tố chủ yếu yêu cầu kiểm tra Howey. Để bạn dễ hiểu hơn những điều này, hãy so sánh một số tài sản kỹ thuật số với khung kiểm tra Howey để hiểu cách SEC nhìn nhận nhé.

Howey test và mạng Bitcoin

Đây là cách kiểm tra mạng Bitcoin theo khung kiểm tra Howey:

• Tiêu chí 1: Chúng ta có thể mua Bitcoin trên các sàn giao dịch. Do đó, yếu tố đầu tư vẫn tồn tại mặc dù Bitcoin là một loại tiền tệ phi tập trung.
• Tiêu chí 2: Không có doanh nghiệp chung vì BTC được phân cấp đầy đủ. Không có công ty nào xử lý và quản lý Bitcoin.
• Tiêu chí 3: Có yếu tố kỳ vọng về lợi nhuận dựa trên việc kỳ vọng trở thành kho lưu trữ giá trị (store of value). Thêm vào đó, mọi người giao dịch BTC và do đó, tiêu thứ ba thỏa mãn.
• Tiêu chí 4: Không có hình thức tạo thu nhập thụ động nào đang diễn ra, như đặt cược. Mọi công cụ khai thác hoặc nút muốn kiếm BTC hoặc phần thưởng phải hoạt động theo bản chất phi tập trung giống nhau. Do đó, ngạnh thứ tư không thỏa mãn.

Theo khuôn khổ bài kiểm tra Howey, Bitcoin không đáp ứng đồng thời cả 4 khía cạnh, vì vậy nó không được coi là chứng khoán. Jay Clayton, cựu Chủ tịch SEC, cũng đã tuyên bố rằng Bitcoin không phải là chứng khoán vào năm 2018.

Howey test và XRP

XRP hoặc Ripple nhìn từ lăng kính của Luật Chứng khoán Liên bang như thế nào? Đây là cách SEC xem XRP từ góc độ Howey test:

• Tiêu chí 1: Là một tài sản kỹ thuật số, XRP có thể được mua, bán và thậm chí là giao dịch. Cách tiếp cận đầu tư này thỏa mãn.
• Tiêu chí 2: SEC đề cập rằng Ripple Labs là công ty đứng sau XRP. Theo đó, tiêu chí thứ 2 này tự thỏa mãn nếu sự kiểm soát của Ripple Labs đối với việc phân phối và phát triển XRP được thiết lập. Hiện tại, vấn đề này đang gây tranh cãi, khi xem xét trường hợp giữa SEC và XRP đang diễn ra.
• Tiêu chí 3: Mọi người đã hoặc đang mua XRP với trọng tâm là lợi nhuận. Ngoài ra, với sự kiểm soát được cho là của XRP bởi Ripple, kỳ vọng lợi nhuận dường như bị ảnh hưởng. Điều này cũng có thể đáp ứng tiêu chí thứ ba nếu được chứng minh. Ngoài ra, hãy giả sử rằng ngay cả khía cạnh này cũng gây tranh cãi. Tuy nhiên, các nhà đầu tư tập trung rất nhiều vào lợi nhuận, điều này được thể hiện rõ qua các đợt tăng giá.
• Tiêu chí 4: Các nhà đầu tư XRP xem xét các thông báo của công ty để thúc đẩy giá của tài sản kỹ thuật số. Ngay cả nhánh thứ tư này cũng có thể được thỏa mãn nếu kết nối giữa Ripple Labs và XRP được chứng minh.

Tuy nhiên, tính hợp lý của từng tiêu chí này trong trường hợp của XRP sẽ phụ thuộc vào phán quyết của SEC với XRP. Và trong khi SEC tin rằng mọi khía cạnh đều đúng, Ripple Labs đang bác bỏ các tuyên bố của SEC với các điểm sau:

• XRP được xem như một loại tiền tệ — một phương tiện trao đổi xuyên biên giới.
• Đây là một loại tiền tệ có những trường hợp sử dụng riêng và khác biệt so với các khoản đầu tư được thực hiện trong Ripple Labs.
• Sổ cái XRP được phân cấp đầy đủ và không nên được coi là một doanh nghiệp chung.
• Khi ngày phán quyết đến gần, chúng tôi sẽ làm rõ hơn về điều này.

Howey test và Ethereum

Việc mạng Ethereum chuyển sang PoS từ PoW đã thúc đẩy cuộc tranh luận về Howey test và chứng khoán. Hãy cùng với BeInCrypto áp vào 4 tiêu chí kể trên để đánh giá nhé:

• Tiêu chí 1: Vì đồng tiền gốc của Ethereum, ETH, có thể được mua, giao dịch và thậm chí đặt cược để nhận được một số lợi tức đầu tư, do đó, Ethereum đủ điều kiện để đầu tư.
• Tiêu chí 2: Cả hai cách hiểu về common enterprise đều đảm bảo rằng yếu tố này không được đáp ứng.
• Tiêu chí 3 và 4: Kỳ vọng về lợi nhuận vẫn còn, nhưng lợi nhuận không phải do những nỗ lực của người khác gây ra. Người xác thực giành được phần thưởng vẫn cần phải làm việc chăm chỉ. Do đó, lợi nhuận vẫn tự phát sinh, điều này cũng loại trừ tiêu chí thứ 4.

Nhìn chung, Ethereum PoS không đủ điều kiện là chứng khoán và có thể không cần tuân thủ quy định chứng khoán và đạo luật chứng khoán năm 1933.

Howey test và NFT

Có rất nhiều điều mơ hồ khi đánh giá NFT theo khung kiểm tra Howey. NFT, khi được coi là tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số, có thể không đủ điều kiện cho thử nghiệm Howey vì những lý do sau. 

• Chúng có thể được đúc (không phải lúc nào cũng được đầu tư vào). 
• NFT có liên quan đến các mạng phi tập trung (không phải lúc nào cũng là một phần của các bộ sưu tập tập trung). 
• Và chúng có thể không phải lúc nào cũng sinh lợi nhuận (ảnh hồ sơ NFT, tên miền ENS…).
• Ngoài ra, chỉ khi việc bán NFT của bạn được lập trình để mang lại cho bạn tiền bản quyền thứ cấp thì mũi nhọn “lợi nhuận thu được từ những người khác” mới phát huy tác dụng.

Nhìn chung, NFT, trong hầu hết các trường hợp, thậm chí không vượt qua phần lớn các chỉ số của Howey test. Tuy nhiên, việc đánh giá vẫn cần phải trên cơ sở từng trường hợp cụ thể.

Các công ty tiền điện tử nên ghi nhớ điều gì?

Trong trường hợp loại hình đầu tư hoặc tài sản đủ điều kiện là chứng khoán, công ty có thể phải chú ý những điều sau:

• Tuyên bố đăng ký chi tiết và tuân thủ.
• Thông báo cho các nhà đầu tư.
• Tuân thủ các quy tắc giao dịch, cơ quan quản lý và các yêu cầu khác liên quan đến quy định chứng khoán.
• Tuân thủ các yêu cầu AML và KYC.
• Bảo vệ nhà đầu tư,
• Hợp đồng tiếp thị và quảng cáo phù hợp.

Với rất nhiều khía cạnh cần đề cập, có thể hiểu tại sao việc đưa Howey test vào tiền điện tử hầu như luôn gặp phải sự phản kháng.

Ưu và nhược điểm của bài kiểm tra Howey

Ưu điểm

• Bảo vệ nhà đầu tư.
• Hợp pháp hóa từng lĩnh vực.
• Quy định rõ ràng.
• Thêm sức mạnh cho blockchain và các quan điểm dành riêng cho người xây dựng

Nhược điểm

• Những sự đổi mới sẽ bị kìm hãm.
• Nguy cơ kiểm soát quá mức.
• Sự mơ hồ trong việc triển khai vì có rất nhiều loại tiền điện tử tồn tại.
• Các biến thể bị gắn nhãn chứng khoán.

Một số cách tiếp cận thay thế cho Howey test

Để hiểu rõ hơn về nhược điểm của thử nghiệm Howey, đây là một số phương pháp thay thế mà bạn nên biết. Tuy nhiên, cho dù có nhiều cách tiếp cận khác, bài kiểm tra Howey vẫn là cách phổ biến nhất:

• Bài kiểm tra Reves: Cũng giống như vụ giữa SEC với W.J. Howey Co., cách tiếp cận này ra đời từ vụ Reves với Ernst & Young. Nó cũng liên quan đến 4 khía cạnh, đó là: động lực của người mua-người bán; kế hoạch phân phối; kỳ vọng của nhà đầu tư và sự tồn tại của các cơ chế thay thế, bảo vệ nhà đầu tư.
• Bài kiểm tra “Gary Plastic”: Thử nghiệm này là một cách để đánh giá xem liệu một thứ không phải chứng khoán có thể được coi là chứng khoán vào bất kỳ thời điểm nào hay không. Ngoài ra, các tham số ở đây bao gồm hoạt động tiếp thị và khuyến mãi, sự tồn tại của các khu vực giao dịch chung và kỳ vọng của nhà đầu tư.
• Bài kiểm tra vốn rủi ro: Loại đánh giá này được sử dụng phổ biến tại các tòa án Hoa Kỳ để xác định xem một khoản đầu tư có phải là chứng khoán hay không. Các số liệu được sử dụng ở đây bao gồm chỉ số rủi ro liên quan đến khoản đầu tư, quyền kiểm soát của các nhà đầu tư đối với công ty và rủi ro vốn do nỗ lực của những người khác gây ra.

Và trong khi các thử nghiệm này chỉ giới hạn ở Hoa Kỳ, các nền kinh tế khác có khuôn khổ riêng để kiểm tra xem một khoản đầu tư có phải là chứng khoán hay không. Chúng bao gồm Chỉ thị về thị trường trong công cụ tài chính cho Liên minh châu Âu; Cơ quan giám sát thị trường tài chính Thụy Sĩ…

Lời kết

Vậy bài kiểm tra Howey có ý nghĩa gì đối với tương lai của tiền điện tử? Mặc dù thử nghiệm Howey và 4 tiêu chí xác định bối cảnh pháp lý cho các công cụ tài chính, bao gồm cả tiền điện tử, nhưng nó vẫn phù hợp với các công cụ và đầu tư truyền thống.

Trong một thế giới lý tưởng, bài kiểm tra Howey sẽ tạo tiền lệ theo quy định trong khi vẫn nhận ra các đặc điểm độc đáo của tiền điện tử. Ngoài ra, sự hợp tác và đối thoại liên tục giữa các doanh nghiệp, người tiêu dùng và cơ quan quản lý sẽ luôn được yêu cầu để điều hướng thành công lĩnh vực tài sản kỹ thuật số đầy phức tạp này .

Các câu hỏi thường gặp

Những nền tảng giao dịch Crypto tốt nhất tại Việt Nam | Tháng 11 năm 2024

BYDFi Tìm hiểu ngay

Margex Tìm hiểu ngay

Gate.IO Tìm hiểu ngay

BingX Tìm hiểu ngay

ChainGPT Tìm hiểu ngay

Những nền tảng giao dịch Crypto tốt nhất tại Việt Nam | Tháng 11 năm 2024

BYDFi Tìm hiểu ngay

Margex Tìm hiểu ngay

Gate.IO Tìm hiểu ngay

BingX Tìm hiểu ngay

ChainGPT Tìm hiểu ngay

Những nền tảng giao dịch Crypto tốt nhất tại Việt Nam | Tháng 11 năm 2024

BYDFi

Margex

Gate.IO

BingX

ChainGPT