Sự cố mất giá gần đây liên quan đến sUSD từ Synthetix đã làm nổi bật rằng lĩnh vực này vẫn đầy rủi ro mặc dù stablecoin thuật toán có tiềm năng lớn.
Sự cố sUSD không phải là lần đầu tiên phơi bày những điểm yếu của stablecoin thuật toán. Từ thách thức kỹ thuật và áp lực pháp lý đến niềm tin cộng đồng giảm sút, các dự án trong lĩnh vực này phải vượt qua nhiều trở ngại để tồn tại và phát triển.
Bối cảnh thị trường stablecoin thuật toán
Stablecoin thuật toán, duy trì giá trị mà không cần tài sản bảo đảm trực tiếp, từng được ca ngợi là bước đột phá trong tài chính phi tập trung (DeFi). Tuy nhiên, theo dữ liệu từ CoinMarketCap vào tháng 04/2025, tổng vốn hóa thị trường stablecoin là 234 tỷ USD, trong khi stablecoin thuật toán chỉ chiếm khoảng 458 triệu USD, tương đương chỉ 0.2%.
Sự chênh lệch rõ rệt này phản ánh thực tế rằng stablecoin thuật toán chưa giành được sự tin tưởng rộng rãi từ cộng đồng. Những thất bại nổi bật như sự sụp đổ của UST/LUNA vào năm 2022, cùng với những bất ổn pháp lý như khung MiCA của EU, đã làm gia tăng sự hoài nghi.
Gần đây hơn, sự mất giá của sUSD từ Synthetix là một ví dụ điển hình về những rủi ro vốn có của mô hình này.
Phân tích chi tiết về sự mất giá của sUSD của Synthetix
Synthetix là một giao thức DeFi nổi tiếng với hệ thống tài sản tổng hợp. Trong hệ sinh thái này, sUSD là một stablecoin thuật toán được thiết kế để neo giá trị ở mức 1 USD, được bảo đảm bởi token SNX và dữ liệu giá từ Chainlink.
Tuy nhiên, sUSD đã gặp phải những thách thức lớn với việc mất giá kéo dài gần đây. Tại thời điểm viết bài của BeInCrypto, sUSD đang giao dịch ở mức 0.77 USD, điều này đã kéo dài từ cuối tháng 03/2025. Nguyên nhân chính là do một nhà cung cấp thanh khoản lớn rút khỏi pool sBTC/wBTC trên Curve, gây áp lực bán mạnh lên sUSD. Điều này buộc người dùng phải chuyển đổi các tài sản tổng hợp khác như sETH hoặc sBTC thành sUSD, làm trầm trọng thêm sự giảm giá.
Vào ngày 21/04/2025, Kain Warwick, người sáng lập Synthetix, đã thông báo trên X rằng nhóm đã triển khai cơ chế staking sUSD để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng cơ chế này vẫn còn thủ công và chưa có giao diện người dùng (UI) hoàn chỉnh, dự kiến sẽ ra mắt trong vài ngày tới.
“Cập nhật về sự mất giá của sUSD. Chúng tôi đã triển khai cơ chế staking sUSD nhưng vẫn còn rất thủ công cho đến khi UI hoạt động trong vài ngày tới. Đây là ý kiến nóng của tôi từ discord,” chia sẻ Kain Warwick, người sáng lập Synthetix.
Warwick cũng cho biết nếu cơ chế khuyến khích (cà rốt) không hiệu quả, Synthetix sẽ áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt hơn (gậy) để buộc các staker trong pool 420 tham gia tích cực hơn. Ông nhấn mạnh rằng, với tổng giá trị tài sản ròng của các staker SNX đạt hàng tỷ USD, Synthetix có đủ nguồn lực tài chính để ổn định sUSD và tiếp tục phát triển các sản phẩm phái sinh trên Layer 1.
Không có dự án stablecoin thuật toán nào thành công
Trước sự cố mất giá của sUSD, thị trường đã chứng kiến sự sụp đổ kịch tính của UST/LUNA vào năm 2022. UST, stablecoin thuật toán của Terra, đã mất giá nghiêm trọng, kéo giá trị của LUNA từ 120 USD xuống gần bằng không. Sự kiện này gây ra thiệt hại hàng tỷ USD và làm giảm đáng kể niềm tin vào mô hình stablecoin thuật toán.
Gần đây hơn, ‘Bố già của DeFi’, Andre Cronje, đứng sau Sonic (trước đây là Fantom), cũng đã thay đổi hướng đi. Sonic ban đầu phát triển một stablecoin thuật toán dựa trên USD nhưng sau đó chuyển sang một stablecoin neo vào đồng dirham UAE.
“Chắc chắn đội ngũ của chúng tôi đã giải quyết được vấn đề stablecoin thuật toán hôm nay, nhưng chu kỳ trước đã khiến tôi bị PTSD nên không chắc có nên triển khai hay không,” Cronje phát biểu.
Ngoài rủi ro kỹ thuật, stablecoin thuật toán còn đối mặt với áp lực pháp lý ngày càng tăng. Quy định MiCA của EU, có hiệu lực từ tháng 06/2024, áp đặt các tiêu chuẩn nghiêm ngặt đối với các nhà phát hành stablecoin để đảm bảo bảo vệ người tiêu dùng và ổn định tài chính. Theo MiCA, stablecoin thuật toán được phân loại là ART (Token tham chiếu tài sản) hoặc EMT (Token tiền điện tử), yêu cầu các dự án phải đáp ứng các yêu cầu tuân thủ phức tạp.
Điều này làm gia tăng áp lực lên các nhà phát triển, đặc biệt khi các khu vực pháp lý khác cũng thắt chặt quy định về tiền điện tử.
Những ví dụ này cho thấy sự dễ bị tổn thương của stablecoin thuật toán trước các cú sốc thanh khoản và tâm lý thị trường, đặc biệt do thiếu sự bảo đảm tài sản trực tiếp.
Tiềm năng của algorithmic stablecoins
Mặc dù có nhiều thách thức, stablecoin thuật toán vẫn có tiềm năng phát triển. Một bài đăng vào tháng 03/2025 trên X của CampbellJAustin đã gợi ý rằng một stablecoin thuật toán phi tập trung thế hệ mới là khả thi nếu rút ra được bài học từ những thất bại trước đây.
“Tôi thực sự nghĩ rằng một stablecoin thuật toán phi tập trung thế hệ mới là có thể. Tôi cũng nghĩ rằng cộng đồng crypto sẽ không thực hiện đúng vì những hạn chế chính là kinh tế và quản lý rủi ro, không phải công nghệ,” CampbellJAustin chia sẻ.
Tuy nhiên, các dự án cần tập trung xây dựng thêm các cơ chế ổn định giá, kết hợp thuật toán với các biện pháp bảo vệ thanh khoản để thành công. Ngoài ra, họ cần chuẩn bị cho các yêu cầu quy định, đặc biệt ở những khu vực có quy tắc nghiêm ngặt như EU. Minh bạch trong hoạt động, kiểm toán thường xuyên và giao tiếp rõ ràng với người dùng là rất quan trọng để xây dựng lại niềm tin của cộng đồng.
Bằng cách giải quyết những yếu tố này, các dự án trong lĩnh vực này có thể nắm bắt cơ hội để lấy lại niềm tin và thúc đẩy sự đổi mới.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
