Internet từ lâu đã được xem là công cụ giúp kết nối mọi người. Và thế giới lại với nhau. Internet giúp tạo điều kiện thuận lợi để chúng ta có thể chia sẻ ý tưởng. Và giúp mở rộng tầm nhìn của người dùng.
Chỉ với 1 thanh tìm kiếm, kiến thức của cả thế giới sẽ nằm gọn trong tay bạn. Từ email đến việc nhắn, thay thực hiện các cuộc gọi điện video. Nhờ Internet mà càng ngày, chúng ta càng phát triển các phương thức giao tiếp chân thật hơn.
Tuy nhiên, cái gì cũng có giới hạn của nó. Và Internet cũng vậy. Rõ ràng là có điều gì đó không ổn trong cách chúng ta xây dựng không gian trực tuyến hiện nay. Bất cứ khi nào rời khỏi chiếc điện thoại thân yêu của mình. Chúng ta đều cảm thấy bất an, lo lắng rằng mình có thể bỏ lỡ một tin tức quan trọng nào đó. Lúc này, mọi người đều không nhận ra rằng họ đang rơi vào vào một cái bẫy.
Xem thêm: Vũ trụ ảo Metaverse là gì? Vì sao Metaverse sẽ thay đổi thế giới?
Những vấn đề của mạng xã hội
Không thể phủ nhận rằng Internet giúp kết nối mọi người lại với nhau. Đưa ra những ý tưởng mới. Và làm phong phú thêm cuộc sống của con người. Vậy tại sao nó lại đồng thời có tác động tiêu cực đến cảm xúc của chúng ta như vậy?
Câu trả lời đơn giản là các thuật toán cung cấp cho người dùng hết bài đăng này đến bài đăng khác. Những bài đăng này không được thiết kế vì lợi ích tốt nhất của chúng ta. Thay vào đó, mục đích của chúng là tạo ra lợi nhuận cho các công ty đứng đằng sau những nền tảng này. Bằng việc cung cấp các nội dung mang tính kích động, thúc đẩy các cú nhấp chuột. Và gây ra các phản ứng phẫn nộ nhằm thu hút sự chú ý của người khác.
Các nội dung này được xây dựng và phát triển dựa trên hồ sơ quảng cáo của người dùng. Từ đó, các phương tiện truyền thông xã hội và các công ty bán hàng có thể chuyển chúng thành doanh thu. Các doanh nghiệp tiếp tục phát triển.Trong khi người dùng mạng xã hội bị mắc kẹt trong những khoang nội dung thu hút sự chú ý của chúng ta theo những cách tồi tệ nhất. Và đó hoàn toàn là một vòng luẩn quẩn.
Vì vậy, có vẻ khá nực cười khi chúng ta nghe Mark Zuckerberg nói chuyện với Casey Newton về cách mình muốn Facebook dẫn đầu trong việc xây dựng giai đoạn tiếp theo của internet, “metaverse”.
Lịch sử của metaverse
Khái niệm metaverse lần đầu tiên xuất hiện trong một cuốn truyện ngắn được sáng tác năm 1982 của William Gibson. Có tựa đề “Đốt Chrome” (Burning Chrome). Đi kèm với thuật ngữ “không gian mạng”.
Metaverse cũng xuất hiện trong cuốn tiểu thuyết Neuromancer năm 1994 của ông. ô tả quá trình vận chuyển tâm trí con người vào thực tế ảo.
Tuy nhiên, chính cuốn tiểu thuyết “Snow Crash” của Neal Stephenson, xuất bản năm 1992, đã định nghĩa nhiều khái niệm mà hiện nay chúng ta liên kết với thuật ngữ metaverse.
Trong thực tế tưởng tượng của Stephenson, các tập đoàn lớn và quyền lực kiểm soát thế giới và xã hội rất bất bình đẳng. Metaverse là nơi người dân thoát khỏi những thực tế khắc nghiệt của cuộc sống.
Bản thân thuật ngữ “metaverse” là từ ghép nối của “meta”, có nghĩa là “vượt ra ngoài” và “vũ trụ”. Khái niệm này thường được hiểu là một không gian dùng chung trong thế giới ảo. Kết hợp các yếu tố vật lý nâng cao. Một loại internet trong tương lai, trong đó các không gian 3D ảo liên tục tồn tại kết nối với nhau.
Một định nghĩa mô tả metaverse là “tổng của tất cả các thế giới ảo.” Ví dụ, hãy tưởng tượng, nếu vũ trụ trò chơi của các trò chơi trực tuyến nhiều người chơi (MMOG) như World of Warcraft, Runescape và Second Life được kết nối với nhau. Và một cách hoàn chỉnh với hệ thống tiền tệ và nền kinh tế riêng của chúng.
Không gian ảo tập thể này có thể tồn tại vĩnh viễn. Nó song song và độc lập với thế giới vật chất thực tế. Trong không gian này, mọi người có thể liên tục tương tác với nhau trong thời gian thực. Đó chính là metaverse.
Với công nghệ VR và AR ngày càng trở nên phổ biến. Đã đến lúc chúng ta cần tiếp cận một cách thận trọng khi muốn bắt đầu xây dựng phần mở rộng ảo này cho thế giới của mình.
Chúng ta nên nghiên cứu nghiêm túc về Hệ sinh thái công nghệ hiện tại để có thể tránh những sai lầm trong quá khứ. Nên xem xét tất cả các công nghệ và mô hình kinh doanh hiện có để tìm ra cách thực hiện giai đoạn này của Internet. Chúng ta cần phải làm cho nó tốt hơn so với người tiền nhiệm của nó (Internet).
Metaverse – Vùng đất bí ẩn
Internet hiện tại được hình thành dựa trên nền tảng của cơ sở hạ tầng tập trung. Đó là một loạt các “khu vườn có tường bao quanh”. Nơi các nền tảng bị che khuất. Facebook, Amazon, Google đều lưu trữ thông tin trên các máy chủ riêng thuộc sở hữu của công ty. Họ cho phép mọi người sử dụng những thông tin này miễn là người dùng tuân thủ các điều khoản của nền tảng.
Chỉ vài thập kỷ trước, cấu trúc này cung cấp một mức độ tiện lợi tốt một cách không thể tưởng tượng được. Các gói hàng được đặt và giao ngay trong ngày. Dung lượng lên đến hàng gigabyte được lưu trữ trên đám mây. Tuy nhiên, cái gì cũng có giá của nó.
Trong thế giới ảo này, các cá nhân phải chấp nhận rằng họ là người đi thuê, không phải chủ sở hữu. Khi họ hủy đăng ký hoặc đặt sai thông tin đăng nhập, họ sẽ mất quyền truy cập vào các mục kỹ thuật số mà họ coi là “của họ”.
Do đó, giao phó sự phát triển ban đầu của metaverse cho các công ty công nghệ trên có thể đem lại kết quả tai hại. Họ có thể làm cho chúng ta dễ dàng tiêu tốn cả tiếng đồng hồ chỉ để đọc các tweet. Và giờ đây, chúng ta lại càng trở nên sao nhãng hơn khi có thể tiêu tốn cả ngày trời chỉ để xem các video trên TikTok. Do đó, có thể tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra tiếp theo nếu con người có được những trải nghiệm metaverse phong phú hơn gấp nhiều .
Việc tiến hành xây dựng metaverse cần được hướng đến mục đích tốt
Sự phát triển của metaverse có thể gây ra những tranh cãi liên quan đến vấn đề đạo đức. Trên thực tế, bản chất của metaverse vốn không tốt cũng không xấu. Mà yếu tố quyết định ở đây là cách chúng ta thực hiện nó.
Các cổng thông tin metaverse ban đầu đang cho thấy một xu hướng đáng lo ngại. Theo dõi người dùng trên các trang web và nền tảng. Ghi nhật ký bí mật và chia sẻ thông tin nhạy cảm. Cũng như giám sát của chính phủ đều được phát hiện thông qua thế giới ảo.
Hơn nữa, các tiền thân của metaverse ngày nay đều thuộc sở hữu của các tập đoàn độc quyền. Bất kỳ ai đã từng bị khóa tài khoản Gmail của mình đều hiểu rõ điều này.
Các tệp, tài sản kỹ thuật số, ký ức và suy nghĩ quan trọng nhất của chúng ta thuộc sở hữu của các nền tảng xã hội mà chúng tôi đang sử dụng mỗi ngày. Chúng chỉ đơn giản là được cấp phép cho chúng ta – những người dùng của nền tảng đó.
Nhiều chuyên gia về quyền riêng tư đã chỉ ra rằng ngày nay, không ai thực sự “sở hữu” danh tính của họ trên internet. Thay vào đó, chúng ta giao nó cho các dịch vụ tập trung như ứng dụng truyền thông xã hội, ngân hàng trực tuyến, v.v.
Các vi phạm dữ liệu được công khai hóa cao liên quan đến danh tính cá nhân cho thấy rằng thông tin được lưu trữ kỹ thuật số bởi các nền tảng tập trung không bao giờ thực sự an toàn.
Những rủi ro khi phát triển metaverse
Vấn đề phụ thuộc vào nền tảng cũng đe dọa làm trầm trọng thêm tình trạng phân mảnh và cản trở khả năng tương tác trong metaverse.
Khi bắt đầu cuộc phỏng vấn với Casey Newton, Zuckerberg đã đưa ra tầm nhìn rằng “sẽ không có một công ty nào chạy metaverse – nó sẽ là một ‘internet hiện thân’ được vận hành bởi nhiều người chơi khác nhau theo cách phi tập trung.”
Tuy nhiên, sau đó trong cùng một cuộc phỏng vấn, khi được hỏi về cách metaverse sẽ được điều hành, Mark đã đổi giọng điệu khác:
“[Metaverse] phải có cảm giác về khả năng tương tác và tính di động. Bạn có hình đại diện và hàng hóa kỹ thuật số của mình. Và bạn muốn có thể dịch chuyển đến bất cứ đâu. Bạn không muốn chỉ bị mắc kẹt trong đội ngũ nhân viên của một công ty. Vì vậy, về phần chúng tôi, chẳng hạn, chúng tôi đang nghiên cứu về tai nghe AR và cũng đang chế tạo tai nghe Quest cho VR. Nhưng phần mềm mà chúng tôi xây dựng, để mọi người làm việc hoặc tham gia và xây dựng những thế giới khác nhau này, sẽ phù hợp với mọi thứ. Vì vậy, nếu các công ty khác xây dựng nền tảng VR hoặc AR, phần mềm của chúng tôi sẽ có mặt ở khắp mọi nơi. Giống như Facebook hay Instagram ngày nay vậy ”.
Nói cách khác, đó sẽ là những khu vườn có tường bao quanh với các kế hoạch cấp phép sinh lợi để Facebook tiếp tục kiếm tiền từ dữ liệu người dùng mà Facebook sở hữu.
Đây là một tương lai không thể chấp nhận được. Nếu mô hình này của Internet được nhân rộng trong metaverse, thế giới vật chất sẽ bắt đầu chịu những áp lực tương tự như thế giới kỹ thuật số. Đặc biệt là khi nói đến danh tính, quyền sử dụng và khả năng tương tác.
Có thể hình dung được toàn bộ kinh nghiệm của con người nằm trong sự kiểm soát của một số công ty công nghệ trên. Các chính sách và luật lệ nhấn mạnh đến quyền con người như quyền riêng tư có thể trở thành hiện vật của một thời đại đã qua.
Blockchain là giải pháp cho việc xây dựng metaverse
Tuy nhiên, chúng ta không nhất thiết phải phát triển metaverse theo hướng trên. Vì Blockchain sẽ cung cấp một con đường khác.
Công nghệ này đã phát triển theo cấp số nhân trong năm qua. Số lượng người sử dụng nó và số lượng các dự án xây dựng trên các mạng phi tập trung như Ethereum, đang tiếp tục được mở rộng. Công nghệ này đang tạo nên dấu ấn trên các tiền thân-metaverse theo một số cách bất ngờ.
Một trong những nhà đấu giá uy tín nhất thế giới, Sotheby’s, đã khởi động một cuộc triển lãm trong năm nay tại một địa điểm hàng đầu: “NFT metaverse”. Trong không gian ảo này, Sotheby’s đã tạo ra một bản sao kỹ thuật số của trụ sở chính của công ty này ở London. Trên các con phố ảo của Decentraland – thế giới ảo phi tập trung đầu tiên.
Theo một báo cáo từ tháng 6 năm 2021, “Phòng trưng bày ảo sẽ có năm không gian ở tầng trệt để trưng bày nghệ thuật kỹ thuật số, cũng như hình đại diện kỹ thuật số của chính ủy London Hans Lomulder để chào đón du khách tại cửa.”
Sự phát triển bùng nổ của NFT cho thấy những hứa hẹn thú vị cho sự phát triển của một loại metaverse tốt hơn. Chúng ta có thể sở hữu và kiểm soát tài sản kỹ thuật số của mình thay vì giao phó cho các tập đoàn Công nghệ lớn. Chúng ta nên là người sở hữu nó hơn là để các công ty này cho phép mình truy cập khi ở trên nền tảng của họ, chơi theo quy tắc của họ.
Xem thêm: Các NFT Game xây dựng Metaverse như thế nào?
Tất cả đều phụ thuộc vào chúng ta
Tác động của metaverse đối với quyền riêng tư của cá nhân phụ thuộc vào những gì chúng ta cùng làm hiện nay. Một tương lai lạc hậu trong đó sự giám sát liên tục của Big Tech. Sự phụ thuộc vào nền tảng và các ưu đãi kinh tế sai lệch được chuyển vào thế giới thực là có thể xảy ra nhưng không phải là không thể tránh khỏi.
Nếu các nhà đổi mới và các cá nhân nỗ lực kết hợp các công nghệ mới như blockchain vào các hệ thống mới nổi, chúng ta có thể xây dựng một thế giới năng động, được kết nối, nơi mọi người có thể truy cập hàng hóa, dịch vụ và thông tin theo những cách chưa từng có trước đây. Đồng thời bảo vệ và củng cố quyền tự chủ và tự do về quyền riêng tư của cá nhân.
Theo bạn, metaverse có phải là công nghệ thay thế Internet? Chia sẻ ngay ý kiến trong nhóm Telegram của chúng tôi nhé.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
