Cuộc khủng hoảng tiền điện tử năm 2022 được tạo ra dựa trên sự tham lam quá mức của các sàn giao dịch tập trung (CEX).
Trong một bài viết của BeInCrypto cách đây 2 tháng, khi những vấn đề rắc rối xảy ra với 2 ngân hàng lớn trên thế giới là Deutsche Bank và Credit Suisse, người ta đã đồn đoán rằng nhiều khả năng cả 2 đang đứng trước bờ vực phá sản. Nếu điều này là thật, lịch sử về cuộc đại khủng hoảng năm 2008 sẽ được tái lập trong thời bình. Ở thời điểm hiện tại, liệu thị trường tiền điện tử có đang lặp lại kịch bản khủng hoảng tài chính năm 2008 hay không?
Thời gian gần đây, sự sụp đổ của FTX và hệ sinh thái xoay quanh nó đã ảnh hưởng không nhỏ đến thị trường. Diễn biến mới nhất được đưa ra sau khi CEO của Binance, Changpeng Zhao (CZ), đưa ra câu hỏi về việc tiết lộ bằng chứng dự trữ (Proof of Reserve – PoR) Bitcoin (BTC) của Coinbase. Tâm lý nghi ngờ của người dùng đối với các sàn giao dịch tiền điện tử đang lan rộng ở thời điểm hiện tại.
Sự sụp đổ của thị trường tiền điện tử hiện tại phần nào có những yếu tố cộng hưởng nhỏ đến cuộc Đại suy thoái của thị trường tài chính truyền thống năm 2008. Sau cuộc Đại suy thoái đó, thị trường cũng đã có nhiều đổi thay và phát triển cho đến nay. Điều đáng chú ý ở đây là liệu thị trường tiền điện tử có phục hồi như thị trường tài chính truyền thống sau khủng hoảng không? Dưới đây là một số góc nhìn về cuộc khủng hoảng tiền điện tử 2022 so với Cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Hãy cùng BeInCrypto theo dõi nhé.
Thế giới hậu khủng hoảng tài chính 2008
Cuộc khủng hoảng tài chính 2008 – 2009 là một bước ngoặt dẫn đến nhiều biện pháp nhằm cải thiện nền tài chính thời hiện đại. Sự nghi ngờ, sợ hãi, tham lam, tất cả đã tạo ra sự tàn phá đưa thế giới vào Đại suy thoái. Vào thời điểm đó, đây là đợt suy thoái kinh tế quan trọng nhất. Nhưng một lần nữa, thị trường học được rằng không có gì là quá lớn để thất bại (too big to fail).
Những nghi ngờ đã được đặt ra trong nhiều năm lãi suất chạm đáy và các tiêu chuẩn cho vay lỏng lẻo đã thúc đẩy bong bóng giá nhà đất ở Hoa Kỳ và các nơi khác. Các ngân hàng đầu tư tham lam đã làm tê liệt nền kinh tế bằng cách đưa ra Nghĩa vụ Nợ có Thế chấp (CDO).
Một gã khổng lồ như Lehman Brothers cũng đã phải ngã ngựa. Merill Lynch đã được bán cho Bank of America và Cục Dự trữ Liên bang thậm chí đã cứu trợ AIG. Các làn sóng xung kích đã làm tê liệt các thị trường chứng khoán trên toàn cầu. Và tất cả điều này bắt đầu từ việc một số ngân hàng trở nên tham lam hơn so với mức bình thường.
Hậu khủng hoảng, thị trường cũng đã phục hồi. Các Chính phủ tăng chi tiêu để kích cầu, hỗ trợ người dân, đảm bảo tiền gửi và trái phiếu ngân hàng để củng cố niềm tin vào các công ty tài chính. Đồng thời với đó, Chính phủ cũng đã “nhúng tay” vào việc mua cổ phần sở hữu tại một số ngân hàng và các công ty tài chính khác để ngăn chặn tình trạng phá sản.
Vậy thị trường tiền điện tử thì sao?
Điều này phức tạp hơn một chút khi cố gắng áp dụng những gì của thị trường tài chính truyền thống cho một ngành phi tập trung như tiền điện tử. Sau buổi bình minh của cuộc khủng hoảng năm 2008, Satoshi Nakamoto đã tiết lộ tầm nhìn về Bitcoin với thế giới vào năm 2009.
Nhưng bất chấp những nỗ lực, Bitcoin và thị trường tiền điện tử vẫn đi theo dấu chân cũ của tài chính truyền thống. Trong khi vốn hóa thị trường đã giảm hơn 70% so với mức cao nhất mọi thời đại thì các công ty tiền điện tử lạm dụng đòn bẩy tài chính quá mức hiện cũng đang trong giai đoạn gặp nguy hại.
Một làn sóng sụp đổ đã ập đến các công ty tập trung cố ý sử dụng tiền của khách hàng cho các giao dịch đòn bẩy. Các quỹ đầu tư đã lợi dụng sự không rõ ràng trong bảng cân đối kế toán để che giấu đi những rủi ro, đặt các chủ nợ rơi vào tình trạng dở khóc dở cười.
Các tổ chức cho vay như BlockFi, Celsius và Three Arrow Capital (3AC) chỉ là một vài cái tên đứng đầu danh sách này mà BeInCrypto đã có nhiều bài viết nhắc đến. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhiều người trong số họ bị thu hút bởi lợi nhuận cao, là những người còn lại với tàn dư của cuộc khủng hoảng tiền điện tử này. Và cũng giống như cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, sự mờ mịt, các công cụ tài chính và thiếu kiểm soát đã khiến các công ty đó phải gánh chịu rủi ro.
Trong khi một số công ty đã ngã ngựa vì lòng tham quá mức thì một vài trong số đó lại luôn đặt ra những nghi ngờ về thị trường này. Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC, Carson Block, người sáng lập công ty đầu tư bán khống Muddy Waters, khẳng định rằng sự sụp đổ của FTX dưới thời cựu CEO Sam Bankman-Fried là một ví dụ tuyệt vời về lòng tham và FOMO.
Gia tăng sự cạnh tranh trong thị trường
Các điều kiện bất lợi đang diễn ra và các vụ phá sản trong thị trường tiền điện tử đã tạo ra những thiệt hại không tưởng. Nhưng tất cả đều có một mẫu số chung. Tâm điểm của cuộc khủng hoảng tiền điện tử tại FTX lần này là CEO của Binance.
Changpeng Zhao đã đóng một vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ những rắc rối tại FTX. Hệ lụy của sự bóc mẽ đó dẫn đến sự sụp đổ của FTX. Sàn giao dịch thất bại và các tổ chức liên quan hiện đang phải gánh chịu hậu quả. Và trên hết, điều đó đã gây trở ngại nghiêm trọng cho ngành công nghiệp tiền điện tử.
Nhưng cao trào vẫn chưa đến. Hai tuần sau sự sụp đổ của FTX, CZ đưa ra một số lo ngại về tình hình tài chính của một đối thủ cạnh tranh khác. Nhưng không biết vì lý do gì mà sau đó những lo ngại này đã nhanh chóng được rút lại.
Trong một tweet hiện đã bị xóa, CZ đã thu hút sự chú ý đến các tuyên bố của Coinbase về dự trữ BTC. Đầu tiên là một tuyên bố từ CEO Coinbase Custody, Aaron Schnarch, nói rằng công ty đã nắm giữ 635,000 BTC thay mặt cho Grayscale Bitcoin Trust (GBTC). Thứ hai là trong một nội dung đã được công bố 4 tháng trước đó rằng Coinbase hiện nắm giữ ít hơn 600,000 BTC. Những lo ngại này càng trở nên trầm trọng hơn, đặc biệt là sau khi Grayscale, từ chối đưa ra bằng chứng về khoản dự trữ của mình.
Sau đó, cả hai bên đã lên Twitter để phân trần nhằm hạn chế những lo ngại ngày càng tăng. CEO của Coinbase, Brian Armstrong, đã cáo buộc rằng CZ đang cố gắng tạo FUD. Đi kèm với đó, anh cũng đưa ra báo cáo về việc nắm giữ Bitcoin của Coinbase.
Sự phản hồi của Coinbase
Trong một bức thư gửi cổ đông được phát hành bởi CEO của Coinbase có tiết lộ rằng công ty nắm giữ một lượng Bitcoin trị giá khoảng 39.9 tỷ USD. Sau đó, CZ đã xóa tuyên bố gây tranh cãi của mình và cố gắng làm dịu tình hình.
Grayscale cũng nhắc lại quan điểm tương tự để tạo thêm tính minh bạch rằng trái ngược với tuyên bố của CZ, các sản phẩm tài sản kỹ thuật số của Grayscale được lưu trữ dưới sự quản lý của Coinbase Custody Trust.
Nhiều người đam mê tiền điện tử đã lên tiếng về việc Binance và CEO của nó vì các động thái cố ý tạo ra sự hỗn loạn và nhắm mục tiêu vào sàn giao dịch đối thủ.
Một lời bình luận nhưng có sức công phá lớn
Cộng đồng tiền điện tử dường như đã không “hấp thụ” những thông tin mà CZ tuyên bố theo một cách tích cực. Will Clemente, người đồng sáng lập công ty nghiên cứu tài sản kỹ thuật số Reflexivity Research, chia sẻ trên Twitter rằng “Dòng tweet mới nhất mà CZ đưa ra về việc nắm giữ Bitcoin của Coinbase mà anh ấy vừa xóa không phải là một cái nhìn tuyệt vời. Tôi lập luận rằng anh ấy đang cố gắng bảo vệ ngành công nghiệp này, nhưng CZ thừa đủ thông minh để biết rằng ví sàn và ví lưu ký là riêng biệt.”
Mario Nawfal, người sáng lập và CEO của IBCgroup, đã tweet: “Có phải CZ ám chỉ rằng ví lưu ký của Coinbase KHÔNG giữ đủ lượng BTC cần thiết đại diện cho Grayscale Trust? Xem tweet mới nhất của anh ấy. Đây là một mối quan tâm mà tôi chưa bao giờ có cho đến bây giờ. Đây là một câu hỏi RẤT nghiêm trọng (ngụ ý buộc tội?)”.
Các nhà giao dịch/nhà đầu tư khác như BobLoukas cũng chỉ trích CZ vì có quan điểm khá đạo đức giả. Tuyên bố của CZ đã tạo ra một cuộc náo loạn bằng cách thổi bùng ngọn lửa bất ổn cho đối thủ cạnh tranh.
Ngành công nghiệp tiền điện tử đang mất kiểm soát
Ngành công nghiệp tiền điện tử có thể không chết, nhưng chắc chắn là sẽ bị ảnh hưởng. Các giải pháp có thể được đưa ra để cứu toàn ngành khỏi sự cố có thể phá sản. Những tin đồn và suy đoán xung quanh các gói cứu trợ làm nổi bật mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Trang tin tức Barron’s cho biết trong một blog:
“Tiền điện tử được thiết kế mà không có cơ chế cứu trợ. Trong tài chính truyền thống, tiền của người đóng thuế hoặc việc phát hành thêm tiền có thể cứu các ngân hàng. Nhưng tiền điện tử không có một bên tập trung nào để có thể làm được điều này. Bitcoin có nguồn cung cố định và không thể thay đổi. Những đặc điểm có phần “không thích cứu trợ này” được đưa ra để giữ cho tiền điện tử trở thành một thị trường tự do nhất có thể.”
Không giống như ngành tài chính truyền thống, tiền điện tử được tạo ra như một hình thức thay thế. Nó tập trung vào khía cạnh phi tập trung.
Một lần nữa, một bài học có thể được lấy từ sức mạnh của cổ phiếu GME như một ví dụ về sự siết chặt đối với các quỹ đầu cơ. Sức mạnh của cộng đồng đã chứng tỏ những nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể tạo ra sức mạnh khủng khiếp. Một sự bank run trong lĩnh vực tiền điện tử được gây ra bởi các nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể đánh chìm bất kỳ sàn giao dịch tập trung nào (CEX).
Lời kết
Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 là sự tham lam của các tổ chức ngân hàng. Còn cuộc khủng hoảng tiền điện tử năm 2022 là sự tham lam của các sàn CEX. Giải pháp tốt nhất để xây dựng niềm tin trong thị trường này bắt nguồn từ các nhà giao dịch nhỏ lẻ, không phải các quỹ đầu cơ, VC, các nhà đầu tư tổ chức hoặc các quy định. Khoản cứu trợ tài chính bằng tiền điện tử là tập trung. Mọi người xây dựng niềm tin bằng cách cùng xây dựng và phát triển ngành công nghiệp non trẻ này.
Mặc dù sự sụp đổ trong thị trường tiền điện tử không đáng kể như sự cố năm 2008 – 2009, nhưng có những bài học cần được rút ra từ nó. Hãy tránh xa việc đầu cơ và có một cách tiếp cận lạc quan, thận trọng. Nhìn chung, có những bài học từ chu kỳ năm 2008 có thể tái sử dụng trong ngành công nghiệp tiền điện tử.
Tham gia nhóm cộng đồng của BeInCrypto để cập nhật những tin tức mới nhất về thị trường này nhé Telegram | Facebook fanpage | Facebook group.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
