Việc thiếu kiến thức trong đầu tư tiền ảo nói riêng vô tình có thể góp phần lớn trong việc biến nhà đầu tư trở thành một tín đồ cuồng tín, mù quáng.
Hầu như nhà đầu tư nào cũng từng nghe qua câu nói: “Không có kiến thức thì nhà đầu tư chẳng khác nào con bạc!”. Tuy nhiên, cho đến nay câu nói này không phản ánh hết thực trạng. Nhiều nhà đầu tư không có kiến thức lại trở thành “tín đồ” của một “giáo phái kinh tế” kỳ dị. Điều này đặc biệt thấy rõ trong thị trường tiền mã hóa.
Đừng để việc đầu tư tiền ảo mang dáng dấp của một tôn giáo
Hãy thử lập một bảng so sánh giữa một nhà đầu tư có kiến thức (được xác minh bằng lý trí) và một nhà đầu tư cuồng tín mù quáng (bằng cảm xúc thiếu căn cứ).
| Nhà đầu tư thực sư | “Tín đồ” cuồng nhiệt | |
|---|---|---|
| Người sáng lập | Thông tin danh tính của người sáng lập thế nào? Người sáng lập có nhìn ra vấn đề, tạo ra giải pháp và giải quyết được vấn đề hay không? Xem người sáng lập như một cá nhân tài năng. | Xem người sáng lập như một giáo chủ thay đổi trật tự thế giới, bất chấp thông tin về họ rất mập mờ. Phát triển chủ nghĩa sùng bái cá nhân. |
| Tầm nhìn của Sách trắng | Liên tục kiếm chứng hiệu quả thực tế của giải pháp và tiến độ của roadmap đã được trình bày trong white paper. Xem đó như một phần của chiến lược quản trị rủi ro | Những gì ghi trong sách trắng được xem như kinh kệ, là tiên tri về tương lai. Chỉ cần tin là đủ. |
| Phương châm đầu tư | Có khẩu vị đầu tư riêng sau khi đã hiểu rõ rủi ro và cơ hội. Chấp nhận cắt lỗ hoặc sẵn sàng đối diện với tình huống xấu nhất là mất tiền. | Xem việc đầu tư như là lẽ sống, dù chưa thấy lợi nhuận gì ở hiện tại. |
| Kêu gọi đầu tư | Không kêu gọi đầu tư và chỉ chia sẻ quan điểm với tư cách cá nhân, thường nhấn mạnh yếu tố xác suất trong nhận định. | Xem việc kêu gọi người khác đầu tư giống mình như một công tác truyền giáo. Càng nhiều người tham gia giống mình thì niềm tin càng cuồng nhiệt. |
| Pháp lý | Coi trọng pháp luật quốc gia sở tại, không vì lợi nhuận mà bất chấp. | Niềm tin vào “lời tiên tri” mạnh hơn những ràng buộc của pháp luật. Sẵn sàng bất chấp sai luật để sở hữu nhiều hơn. |
| Cộng đồng | Có phản biện, có trao đổi quan điểm trái chiều trong nhận định, không tôn vinh cá nhân hay triết lý nào. | Hoạt động như một giáo phái chung một niềm tin không có phản biện trái chiều. Tôn sùng cá nhân và lý lẽ của cá nhân. |
| Logo dự án | Chỉ là logo để phân biệt với những dự án khác. | Như một biểu tượng khẳng định niềm tự hào, thường được in thành đồng phục trong buổi hội họp. |
Với tham vọng giàu nhanh, kỳ vọng trong đầu tư của một số người đang biến tướng thành niềm tin của một thứ tôn giáo mới. Toàn bộ những đặc tính vốn chỉ có ở tôn giáo đã xuất hiện đây đó trong giới đầu tư tiền ảo, thể hiện rõ nét trong hai năm trở lại đây.
Điều này thậm chí không loại trừ Bitcoin. Ngay cả ở góc nhìn lạc quan nhất, Bitcoin cũng chỉ nên được xem như một cơ hội tài chính mới vì mang đến giải pháp mới cho nền tài chính toàn cầu chứ không phải là một tôn giáo dành cho những người giàu có ít ỏi của tương lai.
Bất kỳ một dự án nào cố gắng biến nhà đầu tư là một “tín đồ” đều là rủi ro cao. Hoặc đôi khi dự án đó không hề cố ý, nhưng nhà đầu tư chỉ tin điều họ muốn tin, thì thà rằng chấp nhận bản thân là “con bạc” lại ít rủi ro hơn.
Lý do nào kỳ vọng đầu tư lại trở thành cuồng tín?
Thật khó để gọi tên rõ ràng từng lý do một, vì đây có thể là kết quả của một chuỗi những yếu tố chủ quan và khách quan kết hợp với nhau. Như sau:
- Từ giai đoạn đại dịch Covid-19 đến nay, tại Việt Nam, làn sóng thất nghiệp đã bắt đầu manh nha. Lực lượng lao động có trình độ văn hóa phổ thông gặp khó khăn khi tìm kiếm công việc mới.
- Ngoài ra, người Việt dành thời gian trung bình từ 3h – 9h/ngày cho Internet và smartphone. Do đó, nhiều người dễ dàng tiếp cận với những lời mời gọi và truyền bá thiếu căn cứ.
- Thêm vào đó là tính hình kinh tế chính trị thế giới bất ổn, những câu chuyện được thêu dệt thêm đánh vào tâm lý thiếu lập luận. Từ đó khiến cho nhiều người dân bình thường trở thành một “tín đồ” đầu tư cuồng tín theo cách trên.
- Câu chuyên bỏ lỡ cơ hội lớn của Bitcoin đã khiến cho tâm lý FOMO cộng hưởng với những yếu tố trên càng trở nên mạnh mẽ. Thế nên, họ phớt lờ tất cả những nguyên tắc cơ bản về quản trị rủi ro trong đầu tư.
Thất bại trong đầu tư là điều rất bình thường. Thực ra, thất bại đó còn là bài học để chuẩn bị cho lần thành công trong tương lai. Nhưng có một điều còn đáng sợ hơn thất bại như thế. Đó là nhận ra bản thân trở thành một người bị dắt mũi, mù quáng và hao phí thời gian cuộc đời cho một thứ bản thân không hiểu rõ hoặc không có giá trị gì.
Bạn nghĩ sao về hiện tượng đầu tư tiền ảo bị biến tướng thành một thứ niềm tin tôn giáo như trên? Hãy chia sẻ quan điểm của bạn trong nhóm cộng đồng của chúng tôi Telegram | Facebook fanpage | Facebook group.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
