APR và APY trong Crypto là gì? So sánh sự khác biệt giữa APR và APY

APR và APY trong Crypto là hai phép đo lợi tức được tạo ra bởi các giao thức, nền tảng cho vay tài sản kỹ thuật số tập trung và các nền tảng đầu tư tiền điện tử khác...

Trong khi một số nền tảng chọn APR để tính lãi suất cho mình thì một số khác lại ưu tiên APY hơn. Mặc dù nghe có vẻ giống nhau nhưng hai thuật ngữ này lại có những điểm khác biệt riêng và dễ gây hiểu nhầm trong quá trình tìm hiểu về thị trường DeFi nói riêng cũng như Crypto nói chung. Chính vì thế, thông qua bài viết dưới đây, BeInCrypto sẽ giải thích khái niệm APR và APY trong Crypto là gì, sự khác biệt giữa 2 thuật ngữ này cũng như cách tính toán lợi tức đầu tư một cách chính xác nhé.

Tổng quan về APR

#1. APR là gì?

APR là viết tắt của cụm Annual Percentage Rate. Nó có nghĩa là tỷ suất lợi nhuận tính theo năm. Nó là lợi tức hàng năm mà người cho vay kiếm được khi cho vay tài sản tiền điện tử của họ. Nói một cách dễ hiểu hơn thì ở góc độ người cho vay, APR chính là tiền lãi thực tế hàng năm mà họ nhận được, không bao gồm lãi kép. Còn trên cương vị của người đi vay, APR chính là tiền lãi hàng năm mà họ phải trả cho bất kỳ khoản vay nào. 

Trong thị trường tài chính truyền thống, chúng ta sẽ thấy APR được sử dụng cho các khoản thế chấp, thẻ tín dụng, khoản vay mua ô tô và các loại tín dụng khác. Còn trong không lĩnh vực Crypto, APR sẽ được áp dụng cho các hình thức staking coin, tài khoản tiết kiệm cũng như cho vay và vay bằng tài sản tiền điện tử. 

Mặc dù APR là tỷ suất hàng năm nhưng thông thường người vay sẽ trả khoản vay của mình theo tháng hoặc đôi khi là ngắn hơn tuỳ thuộc vào lịch thanh toán. Bên cạnh đó, tuy được gọi là tỷ lệ hàng năm nhưng APR chúng ta vẫn có các tùy biến nhỏ hơn theo từng tháng. Lúc này, lãi suất cho vay sẽ được tính dựa trên APR và số tháng thực tế cho vay.

#2. Cách tính APR

APR được tính bằng lãi đơn nhưng có thể bao gồm phí liên quan đến giao dịch. Điều đó có nghĩa là khi tính APR bạn cần phải tính cả các loại phí này để có được chi phí thực hàng năm của khoản vay. Công thức tính APR cụ thể như sau:

APR = [(Phí + Lợi nhuận) ÷ Số tiền vay] ÷ Số ngày quy định trong hợp đồng vay × 365 × 100

Bây giờ, giả sử bạn muốn vay lượng USDT trị giá 10,000 USD từ một giao thức cho vay trong 2 năm và lãi suất hàng năm là 5%. Lệ phí cho giao dịch này là 30 USD. Để tính APR, trước tiên, hãy tính tiền lãi bằng công thức tính lãi đơn. Cụ thể lãi đơn được tính theo công thức sau:

Lãi đơn = P x I x T

Trong đó:

• P là tiền gốc.
• I là lãi suất hàng năm.
• T là khoảng thời gian.

Áp dụng công thức này vào bài toán bên trên, ta sẽ có P = 10,000; I = 5% và T = 2 năm. Từ đó tính được lãi đơn = 10,000 x 0.05 x 2 = 1,000 USD.

Sau đó chúng ta tiếp tục tính APR như sau:

APR = ((1,000 + 30)) / 10,000) / 2)) x 1 x 100 = 5.15%

Thông qua bài tính toán này ta thấy rằng lãi suất hàng năm có thể là 5% nhưng chi phí thực tế thực tế là 5.15% vì bạn còn phải cộng thêm các khoản phí bổ sung vào tiền lãi. Tương tự, việc tính toán staking reward của bạn dựa trên APR có thể không đưa ra con số chính xác về những gì bạn sẽ nhận được. Tại sao? Bởi vì các yếu tố như hoa hồng của validator, tỷ lệ token được liên kết, tốc độ mint khối và tỷ lệ lạm phát mã thông báo có thể là một trong những nhân tố làm ảnh hưởng đến giá trị reward staking cuối cùng.

#3. Các hình thức APR

APR có hai loại: 

• Một là APR cố định: Giống như tên gọi của nó APR cố định không thay đổi phụ thuộc vào điều kiện thị trường hoặc bất kỳ yếu tố nào khác mà nền tảng cho vay đưa ra.
• Hai là APR có thể thay đổi: Trái ngược APR cố định, hình thức này có thể thay đổi bất cứ lúc nào tuỳ thuộc vào điều kiện thị trường hoặc bất kỳ yếu tố nào khác mà nền tảng cho vay đưa ra. Chính vì vậy, so với APR cố định thì người đi vay có khả năng phải trả lãi cao hơn. Và điều này càng thể hiện rõ rệt khi thị trường rơi vào trạng thái không ổn định. 

Tổng quan về APY trong Crypto

#1. APY là gì?

APY là thuật ngữ viết tắt của Annual Percentage Yield hay còn được gọi là tỷ suất lợi nhuận thực tế hằng năm theo cách cộng dồn. Nó được dùng để tính tỷ suất lợi nhuận thực tế mà bạn kiếm được từ một khoản đầu tư, có bao gồm lãi kép. 

Trong khi APR được tính bằng cách sử dụng lãi suất đơn thì tỷ suất phần trăm hàng năm APY lại được tính bằng phương pháp sử dụng lãi kép. Điều đó có nghĩa là khi sử dụng APY, các nền tảng sẽ tính lãi trên số tiền gốc và tiền lãi tích lũy. Chính vì thế, APY thường được coi là công cụ điển hình phù hợp với những tài sản giúp mang về nhiều lợi nhuận cao cho người đầu tư. Trong thị trường tiền điện tử, để kiếm APY, các nhà đầu tư có thể sử dụng cách staking, gửi chúng vào tài khoản tiết kiệm hoặc cung cấp thanh khoản cho các pool thanh khoản thông qua yield farming.

Effective Annual Interest Rate (EAR) hay còn được gọi là lãi suất thực hưởng hàng năm, là một thuật ngữ thay thế cho APY. Trong TradFi, APY thường được sử dụng cho các khoản tiết kiệm, tiền gửi, quỹ thị trường tiền tệ và các tài khoản trả lãi khác. 

APY tính toán loại nhuận đầu tư thực tế vì nó sử dụng lãi kép. Như BeInCrypto đã đề cập bên trên, lãi kép cho phép nhà đầu tư kiếm được tiền lãi theo thời gian. Điều này biến APY trở thành một công cụ đắc lực cho việc tính toán lợi tức thực của khoản đầu tư. Tuy nhiên không giống như APR, APY có thể không bao gồm phí. 

#2. Cách tính APY

Hiện nay, các nền tảng tiền điện tử cung cấp các sản phẩm sinh lãi có thể gộp lãi ngày, tháng, quý, nửa năm năm hoặc một năm. Một nền tảng kết hợp các lãi suất thường xuyên hơn (ví dụ như lãi ngày) thì sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn cho các nhà đầu tư. Để tính APY, chúng ta sẽ áp dụng công thức sau đây: 

APY = ((1 + r/n) ^ n) – 1

Trong đó:

• r là tỷ suất sinh lợi định kỳ (hoặc APR hàng năm).
• n là số kỳ tính lãi kép mỗi năm.

Theo đó, nếu là lãi ngày thì n sẽ là 365, tháng là 12, quý là 4, nửa năm là 2 và một năm là 1. Để hiểu rõ hơn về cách tính APY, chúng ta hãy theo dõi ví dụ dưới đây. Hãy tưởng tượng bạn muốn đầu tư 1,000 USD vào ETH trên một nền tảng staking bất kỳ với lãi suất hàng năm là 11%, được gộp hàng tháng. Đây là kết quả APY: 

APY = ((1 + (11%/12)) ^ 12) – 1 = 11.57%

Như vậy với lãi suất hàng năm là 11% và lãi được gộp hàng tháng thì sẽ cho APY là 11.57%. Do đó, 1,000 đô la trong 1 năm sẽ trở thành 1,122.04 USD nếu APY thực sự áp dụng cho khoảng thời gian nhất định.

#3. Các hình thức APY

Tương tự như APR, APY cũng được chia làm hai hình thức: 

• Một là APY linh hoạt: Hình thức này  sẽ giữ nguyên tỉ suất trong suốt khoảng thời gian đầu tư.
• Hai là APY biến đổi: Hình thức này sẽ luôn dao động trong suốt khoảng thời gian đầu tư. Sự dao động này sẽ dựa trên điều kiện thị trường cũng như bất kỳ các yếu tố khác mà giao thức hoặc sàn giao dịch Crypto tạo ra. 

Sự khác biệt cơ bản giữa APR và APY trong Crypto là gì?

Khi hiểu rõ từng khái niệm về APR và APY trong Crypto là gì chúng ta có thể tìm ra sự khác biệt giữa chúng. Sự khác biệt lớn nhất giữa APR và APY trong Crypto chính là trong khi APR sử dụng lãi đơn thì APY chọn cách dùng lãi kép. Chính vì thế, các nhà đầu tư tiền điện tử cần tập trung vào APY vì nó sẽ là phép đo lợi tức chính xác hơn APR. Bên cạnh đó, tần suất gộp lại trong APY cũng một một biện pháp cần xem xét vì nó sẽ giúp xác định được quy mô của lợi nhuận sau cùng. 

Bên cạnh việc so sánh lãi đơn và lãi kép giữa APR và APY, nhà đầu tư cũng nên xem xét các yếu tố sau để đưa ra quyết định phù hợp cho tài sản của mình:

• Một là chúng ta cần xem xét các chi phí sẽ phát sinh. Nó có thể là phí giao dịch trên chuỗi hoặc phí rút tiền của sàn giao dịch… Các loại phí này đôi khi cũng sẽ là một phần không nhỏ mà người cho vay hoặc người đi vay nên cân nhắc kỹ lưỡng.
• Hai là như BeInCrypto đã đề cập bên trên, APR và APY đều có hai loại là cố định hoặc có thể thay đổi. Do đó hãy đảm bảo rằng bản thân bạn ngoài việc hiểu về khái niệm về APR và APY trong Crypto là gì thì hãy hiểu đầy đủ về các loại được cung cấp trên nền tảng trước khi vay hoặc đầu tư tiền của mình.
• Ba là hãy lựa chọn dựa trên danh tiếng và quy mô của nền tảng. Các nền tảng DeFi và CeFi lớn, được xây dựng tốt sẽ có tính thanh khoản cao hơn các nền tảng nhỏ. Để không bị cám dỗ bởi những chiêu trò của các cơ sở nhỏ, kém uy tín, bạn nên cân nhắc yếu tố này đầu tiên trước khi xem đến những yếu tố khác như tỷ suất cao.

Chúng ta nên sử dụng APR hay APY?

Sau khi cùng BeInCrypto hiểu rõ ngọn ngành về khái niệm của cả 2 thuật ngữ APR và APY trong Crypto là gì, chúng ta sẽ thấy mặc dù APY là phương pháp hiệu quả tốt hơn khi kiểm tra lợi tức đầu tư nhưng không phải nền tảng Crypto nào cũng sử dụng nó. Không khó để bạn bắt gặp một số nơi sẽ chỉ cung cấp APR. 

Từ đó, theo thói quen, giữa một cái cung cấp APY và một cái cung cấp APR, phần lớn người dùng sẽ có xu hướng chọn APY vì nghĩ nó sẽ mang lại nhiều tiền lãi hơn. Tuy nhiên, sự thật chưa chắc đã là như vậy. Bởi APY cao hơn không nhất thiết phải luôn tạo ra nhiều tiền lãi hơn APR thấp hơn. 

Bên cạnh đó, một điều tuyệt đối không được nhầm lẫn đó là chỉ so sánh các APY có cùng kỳ gộp. Đó là bởi vì APY có lãi gộp hàng tháng sẽ không giống với APY sử dụng lãi gộp hàng quý. Ngoài ra, một điều quan trọng khác mà bạn cũng cần phải luôn ghi nhớ đó là staking reward thường được thay toán bằng tiền điện tử chứ không phải là tiền pháp định. Điều này có nghĩa là staking reward của bạn sẽ biến động về giá theo thị trường.

Tham gia nhóm cộng đồng của BeInCrypto Telegram | Facebook fanpage | Facebook group để cập nhật thêm nhiều bài viết kiến thức nữa nhé.

Các câu hỏi thường gặp

Những nền tảng giao dịch Crypto tốt nhất tại Việt Nam | Tháng 4 năm 2024

BYDFi Tìm hiểu ngay →

Coinrule Tìm hiểu ngay →

BingX Tìm hiểu ngay →

KuCoin Tìm hiểu ngay →

Kraken Tìm hiểu ngay →