Hướng dẫn về ví Ethereum cho người mới

Ví Ethereum là một phần mềm để lưu trữ, kiểm tra số dư và thực hiện các giao dịch Ethereum. Một ví Ethereum đủ điều kiện, cần có khóa công khai (public key) và khóa riêng tư (private key). Mỗi ví ETH (cũng như các ví tiền điện tử khác) có một địa chỉ công khai, đó là một chuỗi các chữ cái và con số ngẫu nhiên. Và địa chỉ này được sử dụng để nhận Ether. Để mở khóa số đã gửi hoặc để chuyển chúng ta khỏi ví Ethereum của bạn, bạn sẽ cần một khóa riêng tư, một mật khẩu được sử dụng để xác nhận quyền sở hữu và ký duyệt các giao dịch. Nhưng, ví Ethereum không chỉ là một nơi để gửi và nhận Ether. Còn hơn thế nữa, chúng cũng có thể được sử dụng để viết, duy trì và triển khai các hợp đồng thông minh.

Trong bài viết này:

• Chọn ví Ethereum
• Cách tạo Ví Ethereum của bạn
• Các loại ví Ethereum
• Phần mềm ví Ethereum
• Ví cứng Ethereum
• Ví giấy Ethereum
• Ví Ethereum trên máy tính
• Ví di động Ethereum
• Kết luận

Những yếu tố cần xem xét khi lựa chọn ví Ethereum?

1. Bảo mật ví

Đây có thể xem là yếu tố quan trọng nhất để xem xét lựa chọn một ví. Ví tiền điện tử của bạn sẽ giữ quyền truy cập vào số tiền của bạn. Chắc chắn bạn không muốn bất cứ sự truy cập trái phép nào, vì vậy bảo mật ví phải có tầm quan trọng tối đa. Thông thường, ví tiền điện tử phải chứa một hoặc tất cả các biện pháp bảo mật sau đây:

• Khóa bảo mật mã PIN
• Cụm từ làm hạt giống
• Xác thực hai lớp

2. Chức năng backup và phục hồi

Có thể sẽ đến một lúc nào đó bạn sơ ý mất quyền truy cập vào ví Ethereum của mình. Và khi đó, bạn sẽ cần có một tùy chọn sao lưu, để lấy lại được tiền. Hầu hết các dịch vụ địa chỉ ví đều cung cấp chức năng sao lưu bằng cụm từ chìa khóa, hoặc đơn giản là địa chỉ email để khôi phục tiền của bạn.

3. Dễ sử dụng

Một ví điện tử cũng nên có một giao diện thân thiện với người dùng, nhằm tối ưu trong việc sử dụng ví. Các chức năng như gửi và nhận Ether không nên cần các quy trình phức tạp.

4. Giá tiền của ví

Có nhiều tùy chọn ví ngoài kia. Một số là miễn phí, trong khi một số khác đi kèm với một khoản phí. Đặc biệt các ví cứng thì không miễn phí. Bạn sẽ nhận thấy rằng, hầu hết các tùy chọn bổ sung những tính năng bảo mật và tính năng sử dụng, đều sẽ đi kèm phí.

Cách tạo Ví Ethereum của bạn

Bạn cũng có thể tạo cho riêng mình một ví Ethereum. Nền tảng Ethereum cung cấp dịch vụ chính thức, gọi là MyEtherWallet, và bạn có thể dễ dàng thiết lập trong vài bước như sau:

a. Đăng nhập vào MyEtherWallet

Đăng nhập vào https://www.myetherwallet.com. Bạn sẽ thấy một số lời nhắc an toàn và bạn nên xem qua chúng, vì chúng sẽ có ích trong việc xây dựng sự hiểu biết của bạn về cách thức hoạt động của nền tảng, cũng như cách bạn bảo vệ tiền của mình.

b. Click vào “Set up a new wallet”

Bạn có thể tìm thấy nút này trên trang web. Có ba cách để tạo ví Ethereum mới trên nền tảng. Chúng bao gồm ví MEW (hoạt động thông qua ứng dụng di động), tệp Keystore (là tệp chứa phiên bản được mã hóa của khóa riêng tư của bạn) và sử dụng các cụm từ ghi nhớ (một danh sách gồm 12 đến 24 từ được tạo khi tạo ví).

c. Download ứng dụng MEW Wallet trên điện thoại di động

Ứng dụng MEW Wallet có sẵn trên cả hệ điều hành iOS và Android. Bạn có thể tìm kiếm nó trên App Store, hoặc theo đường link trên trang web MyEtherWallet cho chắc. Vì sẽ có những trang web giả dạng (bắt chước giống web thật), nên bạn nên cân nhắc.

d. Chọn “Create a free wallet”

Ứng dụng MEW Wallet cũng đi kèm với một vài hướng dẫn.

Tùy chọn: Crypto Safety 101

Bạn sẽ tìm thấy một hướng dẫn an toàn về tiền điện tử. Trong đó giải thích một số mẹo bạn có thể làm theo để đảm bảo an toàn cho khóa riêng tư của mình, và tiền của bạn. Bạn sẽ đặt niềm tin của mình vào chiếc ví này; nên tốt nhất bạn nên dành thời gian để đọc nó.

e. Tạo một mã PIN

Mã PIN là một mã số gồm sáu chữ số để bảo vệ quyền truy cập vào ví của bạn.

g. Sao lưu ví của bạn

Một bản sao lưu ví là cực kỳ quan trọng. Điều đó đảm bảo bạn có thể lấy lại tiền nếu thiết bị bị mất hoặc xóa ứng dụng. Đừng quên sao lưu và đảm bảo nó được bảo vệ.

Các loại ví Ethereum

Ví Ethereum cũng có nhiều loại khác nhau, chủ yếu là vì dựa trên cách thiết lập và chức năng của chúng. Nói chung thì nó ví cứng và ví mềm (ví dạng phần mềm), nhưng cũng còn những dạng phụ khác. Chúng ta sẽ cùng xem xét các loại ví Ethereum trong phần này.

1. Ví mềm Ethereum (phần mềm ví)

Một phần mềm ví Ethereum là một chương trình được viết nên để lưu trữ khóa riêng tư trong các tệp dữ liệu, mà người dùng có thể dễ dàng truy xuất. Khi bạn thiết lập một ví phần mềm, bạn có thể truy cập các khóa bằng mật khẩu và ID người dùng, hoặc bằng một tệp được mã hóa đã được cung cấp cho bạn lúc bạn đăng ký dịch vụ. Đây là cách mà hầu hết một ví phần mềm hoạt động:

• Chọn một ví cụ thể và tải nó về thiết bị của bạn.
• Thiết lập mã PIN bí mật và cụm từ khôi phục. Cả hai đều rất quan trọng, bạn nên giữ chúng thật cẩn thận.
• Khi đã xong, ví của bạn đã sẵn sàng. Bây giờ bạn có thể bắt đầu gửi và nhận Ether.

Ưu điểm của ví phần mềm

• Ví phần mềm thường là miễn phí
• Chúng rất tiện lợi trong việc sử dụng
• Thiết lập và sao lưu rất đơn giản

Nhược điểm của ví phần mềm

• Việc lưu này là trực tuyến (online), nên có khả năng bị hack.
• Một số ví phần mềm nổi bật để lưu trữ Ether bao gồm: Coinomi, Jaxx và Etherwall

Ví phần mềm Ethereum cũng được chia thành dạng ví nóng và ví lạnh. Đối với ví nóng, khóa riêng tư của bạn được lưu trữ trực tuyến, giúp cho tiền của bạn dễ dàng giao dịch hơn. Nhưng tiện ích được thêm vào này sẽ bị tính phí. Khi cái khóa của bạn được lưu trữ trực tuyến, thì vấn đề bảo mật rất mỏng manh. Nhưng đối với ví lạnh, nghĩa là bạn sẽ lưu trữ Ether ngoại tuyến. Chỉ khi nào bạn muốn truy cập ví tiền hoặc muốn tương tác với hợp đồng thông minh thì bạn mới cung cấp các khóa mà thôi.  Ví lạnh cũng an toàn như là bạn nắm giữ tiền trong lòng bàn tay của mình. Ví lạnh chắc chắn sẽ an toàn hơn, nhưng sẽ không tiện lợi bằng ví nóng.

2. Ví cứng Ethererum (ví phần cứng)

Ví cứng là sự kết hợp giữa tính tiện lợi sử dụng của ví phần mềm và khả năng bảo mật của ví giấy. Ví cứng phổ biến nhất trong cộng đồng tiền điện tử phải kể đến đó là: Trezor, KeepKey, Ledger, Ledger Nano và một loạt các tên khác. Khóa riêng tư của bạn sẽ được lưu trữ trong một thiết bị giống như USB, hoàn toàn ngoại tuyến. Ví cứng có thể được cắm vào máy tính để hoàn thành các giao dịch và tạo các khóa. Chúng không được kết nối với Internet, vì vậy chúng gần như miễn dịch với mọi hình thức hack. Bạn có thể đọc biết thêm về ví cứng tại đây. Ví cứng là loại ví tốn kém nhất trong nhóm. Nhưng nếu bạn đang sở hữu một lượng lớn Ether, và đang tìm kiếm một cách thức tuyệt vời để lưu trữ nó, mà vẫn muốn sẵn dùng bất cứ lúc nào, thì ví cứng lại rất đáng đồng tiền bát gạo. Tuy nhiên, dầu có nhiều tiện lợi như ví cứng, thì cũng không có nghĩa chúng không có những sai sót. Ví cứng sẽ hoạt động với một cụm từ hạt giống (seed phase) và một mã PIN. Hai trong số thành thứ quan trọng nhất để bảo vệ tiền của bạn. Nếu một trong số chúng bị xâm phạm, Ether của bạn có thể bị lấy đi. Ngoài ra, chúng hoạt động với phần sụn (firmware) thường cần cài đặt và cập nhật liên tục. Điều này lại mở ra một số khả năng cho việc tấn công. Rõ ràng, mỗi giải pháp lưu trữ đều có ưu điểm và nhược điểm của nó.

Ưu điểm của ví cứng Ethereum

• Ví cứng rất dễ sử dụng
• Chúng là hình thức lưu trữ an toàn nhất để lưu trữ Ether ngoại tuyến

Nhược điểm của ví cứng Ethereum

• Chúng đắt tiền
• Nếu bạn mất cụm từ hạt giống, bạn có thể mất tiền của mình

3. Ví giấy Ethereum

Nếu bạn đang tìm kiếm sự an toàn trong việc lưu trữ các tokens của mình, thì ví giấy Ethereum có thể là lựa chọn tốt nhất cho bạn. Một chương trình trực tuyến sẽ tạo ra một bộ khóa công khai và khóa riêng tư. Sau khi được tạo ra, chúng sẽ được in cùng với mã QR và được lưu trữ dạng vật lý. Ví giấy Ethereum không được kết nối với Internet theo bất kỳ cách nào. Khóa của bạn không được lưu trữ trên máy tính như dạng ví Ethereum trên máy tính (desktop wallet). Nghĩa là, ngay cả khi tin tặc tấn công máy tính của bạn bằng một cuộc tấn công ransomware, tiền của bạn vẫn được bảo mật. Nói chung, ví giấy được biết đến là phương pháp an toàn nhất để lưu trữ Ether lâu dài. Có một số nền tảng giúp bạn có thể tạo ví giấy như MyEtherWallet. Nhưng, một khi bạn đã hoàn thành việc tạo ví giấy, thì điều tiếp theo là bạn phải lo lắng về việc lưu trữ tờ giấy đó thế nào cho an toàn, khỏi lửa, khỏi nước và đôi khi là chính bạn. Một cách thông minh để giữ ví giấy của bạn ẩn khỏi người khác, là giữ nó trong hộp ký gửi an toàn tại ngân hàng hoặc tại nhà của bạn, chỗ mà bạn biết chắc sẽ an toàn. Còn nếu bạn ví giấy bị cháy, thì hãy khắc các ký tự lên một miếng kim loại và giữ chúng an toàn. Bằng cách đó, trong trường hợp hỏa hoạn hoặc lũ lụt, chúng sẽ khó bị hư hại. Dưới đây, là cách cài đặt ví giấy trên MyEtherWallet:

1. Truy cập MyEtherWallet.com
2. Nhập một mật khẩu mạnh trên ứng dụng ví của bạn và đảm bảo rằng bạn giữ nó trên một tờ giấy và bảo vệ nó thật tốt.
3. Sau đó, tạo tập tin “Keystore/UTC”. Mã QR và khóa mà bạn nhận được cũng nên được ghi lại.
4. Đảm bảo rằng bản in của bạn chứa địa chỉ ví và khóa riêng tư của bạn.
5. Ví của bạn đã sẵn sàng để gửi và nhận Ether

Ưu điểm của ví giấy Ethereum

• Ví giấy miễn phí
• Sao lưu dễ dàng
• Vì được lưu trữ ngoại tuyến, nên mối đe dọa duy nhất là bạn bị mất mảnh giấy

Nhược điểm của ví giấy Ethereum

• Mất khóa riêng tư, mất tiền
• Quá trình gửi tiền cũng phức tạp hơn.

4. Ví Ethereum trên máy tính (Desktop Wallets)

Như tên gọi của nó, Ethereum Desktop Wallets là loại ví hoạt động trên máy tính cá nhân của bạn. Bạn có thể trở thành một máy trạm đã tải xuống đầy đủ chuỗi khối Ethereum, hoặc có thể sử dụng như một máy trạm phiên bản nhẹ hơn để thay thế. Những phiên bản thay thế tuy là nhẹ hơn và dễ sử dụng hơn, nhưng chúng không an toàn bằng một máy chứa đầy đủ chuỗi khối Ethereum. Vì đặc tính của blockchain là chúng thường cần những nút (node) bổ sung để gửi thông tin. Khi đó, bạn có thể nhận được tất cả thông tin cần thiết từ blockchain và thậm chí tự xác thực các giao dịch. Chúng an toàn hơn ví trực tuyến. Với ví máy tính cá nhân, khóa riêng tư của bạn không được lưu trữ trên máy chủ của bên thứ ba. Chúng được lưu trữ trên máy tính của bạn. Nó là một cách thuận tiện để lưu trữ và gửi Ether từ máy tính. Với ví trên máy tính cá nhân, độ an toàn của máy tính sẽ chính là mức độ an toàn cho tiền của bạn.

Ưu điểm của ví Ethereum trên máy tính cá nhân

• Ví Ethereum trên máy tính là mã nguồn mở
• Bạn có thể kiểm soát khóa riêng tư của mình
• Dễ dàng để mua Ether từ ví trên máy tính

Nhược điểm của ví Ethereum trên máy tính cá nhân

• Một ví đầy đủ các nút (Full-node wallets) sẽ cần bạn tải xuống toàn bộ chuỗi khối Ethereum
• Quá trình đăng nhập thường dài hơn, vì ví sẽ cần đồng bộ hóa với blockchain trước

Ngoài ra, bạn có thể mất Ether nếu máy tính bị đánh cắp. Dĩ nhiên bạn không hề muốn một việc như vậy xảy ra. Nên trong khi ví trên máy tính cá nhân vẫn ổn, thì bạn cũng cần bảo vệ máy tính đó bằng các biện pháp số và cả biện pháp vật lý, để bảo vệ tiền của mình.

5. Ví di động Ethereum

Còn gọi là một máy trạm phiên bản nhẹ, và không yêu cầu bạn phải download toàn bộ Ethereum blockchain để chúng hoạt động. Thay vào đó, ví này phản hồi các nút để gửi thông tin theo thời gian thực về trạng thái hiện tại của mạng. Ví này sẽ hữu ích cho người thường xuyên di chuyển vì họ có thể truy cập vào tài sản của mình bất cứ lúc nào. Nhưng, chúng cũng có rủi ro tương tự như ví phần mềm, và chỉ an toàn khi nào điện thoại di động còn an toàn. Một vài ví dụ nổi bật về ví di động như: Edge, Exodus và Guarda.

Ưu điểm của ví di động Ethereum

• Chúng dễ sử dụng
• Bảo mật cũng tương đối
• Một số ví được xây dựng tích hợp với các sàn giao dịch

Nhược điểm của ví di động Ethereum

• Chúng không có giao diện web

Kết luận

Lựa chọn một loại ví Ethereum thích hợp nhất có thể gây cho bạn đôi chút khó khăn. Đối với một số người, ví giấy hoạt động rất tốt. Nếu bạn quyết định chọn ví giấy, hãy đảm bảo tuân thủ cẩn thận những hướng dẫn. Ví giấy gần như an toàn như ví cứng. Ví giấy có thể được tạo ra rất dễ dàng và tự do, nhưng bạn phải cẩn thận với cách bạn lưu trữ chúng. Hãy nhớ rằng, chúng chỉ là một mảnh giấy, nên dễ bị cháy, bị ướt. Đối với những ai liên tục giao dịch, có thể an tâm lựa chọn các ví trực tuyến. Chúng thuận tiện để dễ sử dụng, nhưng bạn sẽ phó sự bảo mật Ether của mình cho một bên thứ ba, đây là một sự phiêu mạo hiểm. Vấn đề nan giải trong việc chọn hợp lý ví Ethereum thường là sự cân bằng giữa việc sử dụng dễ dàng và bảo mật. Ví cứng đáng giá vì khả năng lưu trữ và giữ an toàn cho tiền điện tử khỏi các tác nhân độc hại trực tuyến. Đây là lý do tại sao các ví Ethereum như Ledger và Trezor đã trở nên phổ biến. Với các đợt tấn công liên tục của hacker, ví cứng càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, để có một nơi mà Ethereum vừa đơn giản dễ sử dụng, vừa đảm bảo các lớp bảo vệ an toàn cho nhà đầu tư.