ORC-20 là một tiêu chuẩn mở cho các ordinal token trên mạng Bitcoin, được tạo ra với mục đích bổ sung các tính năng mới cho BRC-20.
Tham gia Cộng đồng BeInCrypto trên Telegram để tìm hiểu về các bài phân tích kỹ thuật, thảo luận về tiền điện tử và nhận câu trả lời cho tất cả các câu hỏi của bạn từ các chuyên gia và nhà giao dịch chuyên nghiệp của chúng tôi nhé.
Hẳn chúng ta còn nhớ về sự trỗi dậy gần đây của các meme coin như Pepe (PEPE) hay Ordi (ORDI)… Sự bùng nổ của các mã thông báo dạng này đến từ việc cho ra mắt một chuẩn mã thông báo mới gọi là BRC-20. Tuy nhiên, sự bùng nổ của các BRC-20 token này đã vô tình gây ra tình trạng tắc nghẽn cho mạng Bitcoin (BTC) khiến người ta phải đặt dấu hỏi về khả năng tồn tại của nó. Bản thân những nhà phát triển Bitcoin Core cũng đã cân nhắc đến việc loại bỏ chuẩn token BRC-20 này ra khỏi mạng.
Thế nhưng, trong khi sự cường điệu về các BRC-20 vẫn chưa kết thúc thì một tiêu chuẩn mã thông báo mới được ra mắt trên mạng Bitcoin với tên gọi ORC-20. Vậy các ORC-20 token là gì? So với BRC-20 thì tiêu chuẩn này có gì nổi trội? Hãy cùng BeInCrypto tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết dưới đây nhé.
Sự hình thành của các tiêu chuẩn mới trên mạng Bitcoin
Phần lớn chúng ta đều biết, mạng Bitcoin thông thường có chi phí khá đắt đỏ và… chậm. Nó không phù hợp cho các giao dịch nhỏ lẻ hàng ngày như mua cafe, đồ ăn vặt… nếu như không có các giải pháp hỗ trợ như Lightning Network. Cách mempool vận hành cũng như cách mạng đồng bộ dữ liệu là những thứ khiến các giao dịch Bitcoin đắt đỏ như vậy.
Thế nhưng lý thuyết về ordinal dường như đã và đang thay đổi cách chúng ta giao dịch Bitcoin. Ordinal đã mở ra khả năng liên kết các tệp được thêm vào chuỗi khối với một số satoshi nhất định, gắn chúng với số sê-ri. Việc ghi các mã thông báo có thể thay thế lên trên satoshi hay còn gọi là BRC-20 là một trong những thay đổi mới đây nhất trên mạng Bitcoin. Tuy nhiên, bản thân các BRC-20 token này cũng có những nhược điểm riêng của nó.
Tiêu chuẩn mã thông báo BRC-20 hiện tại khá tĩnh. Nó có nghĩa là sau khi được đúc, bạn không thể làm gì nhiều với nó ngoài việc cố gắng bán nó trên thị trường thứ cấp. Nếu so sánh với các mã thông báo ERC-20 thì đúng là các BRC-20 token đang có khá ít các trường hợp sử dụng. Nguyên nhân đến từ việc các mã thông báo BRC-20 được đúc tất cả cùng một lúc. Chúng được đính kèm với satoshi cần thiết để đúc nguồn cung không thay đổi và giá trị đúc tối đa.
Ngoài ra, các BRC-20 token cũng phụ thuộc rất nhiều vào các công cụ lập chỉ mục tập trung bên ngoài để chuyển khoản và ghi chép dữ liệu. Điều này đã và đang góp phần khiến việc giao dịch và tạo thị trường thứ cấp cho các satoshi được ghi này trở nên khó khăn hơn. Tất cả những vấn đề ban đầu này đã thúc đẩy nhu cầu ra đời của một tiêu chuẩn token khác là ORC-20.
Tiêu chuẩn ORC-20 là gì?
ORC-20 là một tiêu chuẩn mở cho các ordinal token trên mạng Bitcoin. Chúng được tạo ra với mục đích bổ sung các tính năng mới cho BRC-20. Nó tương thích ngược với BRC-20, để cải thiện khả năng thích ứng, mở rộng và bảo mật, đồng thời loại bỏ khả năng chi tiêu gấp đôi, vốn là một vấn đề gây khó khăn cho một số mã thông báo BRC-20.
Tương tự như BRC-20, ORC-20 là một dự án thử nghiệm và không có gì đảm bảo rằng các mã thông báo được tạo theo tiêu chuẩn này sẽ có bất kỳ giá trị hoặc tiện ích nào. Chúng có thể mang lại các tính năng mới, nhưng chúng cũng có thể mang theo một loạt vấn đề, lỗi. Dưới đây là một số đặc điểm về các ORC-20 token:
- ORC-20, giống như mã thông báo BRC-20, là các tệp JSON được thêm vào chuỗi khối Bitcoin và được ghi vào satoshi với số sê-ri.
- Định dạng JSON ORC-20 hỗ trợ nhiều định dạng hơn.
- Tất cả dữ liệu ORC-20 không phân biệt chữ hoa chữ thường.
- Mô hình giao dịch dựa trên UTXO.
- Mỗi sự kiện gửi có thể bao gồm một nonce. Người gửi có thể hủy một phần giao dịch bằng cách chỉ định nonce.
Các tính năng hiện có của ORC-20 token?
- Người dùng có thể triển khai các ORC-20 token mới hoặc chuyển đổi từ các BRC-20 token hiện có.
- Đúc mới các mã thông báo ORC-20.
- Gửi các ORC-20 token.
- Hủy bỏ các giao dịch ORC-20.
- Nâng cấp các mã thông báo ORC-20 hiện có.
So sánh ORC-20 token & BRC-20 token
Kể từ khi ra mắt mã thông báo BRC-20, tổng cộng 14,450 mã thông báo khác nhau đã được đúc theo tiêu chuẩn này (theo brc-20.io). Đáng chú ý là không mã nào trong số đó có bất kỳ mục đích sử dụng thực sự nào ngoài việc làm các đồng meme, chẳng hạn như PEPE và Memetic (MEME).
Giao thức ORC-20 được xây dựng trên Ordinals và tiêu chuẩn mã thông báo BRC-20. Mục tiêu chính của giao thức ORC-20 là thúc đẩy việc áp dụng Ordinals vốn có thể mang nhiều loại dữ liệu khác nhau trên mạng Bitcoin. Nó cho phép người dùng triển khai mã thông báo ORC-20 mới và di chuyển mã thông báo BRC-20 hiện có.
Những hạn chế hiện tại của tiêu chuẩn BRC-20, chẳng hạn như chi tiêu gấp đôi và không gian đặt tên bị hạn chế, đã dẫn đến nhu cầu cải tiến. Giao thức ORC-20 được đề xuất giới thiệu một số cải tiến, chẳng hạn như UTXO và không gian đặt tên linh hoạt, để giải quyết những hạn chế này.
Mô hình giao dịch được sử dụng trong ORC-20 dựa trên mô hình UTXO của Bitcoin. Khi chuyển khoản xảy ra, người gửi chỉ định số tiền mà người nhận sẽ nhận được và chỉ định số dư còn lại sẽ được gửi lại cho chính họ. Điều này giúp đơn giản hóa quá trình chuyển khoản.
Trong mô hình UTXO, số dư được ghi trước đó trở nên không hợp lệ sau khi mỗi giao dịch được hoàn thành. Mỗi sự kiện “gửi” bằng mã thông báo ORC-20 có thể bao gồm một nonce. Điều này cho phép người gửi bao gồm một mã định danh duy nhất cho giao dịch, có thể được sử dụng để hủy một phần giao dịch nếu cần. Bằng cách chỉ định nonce, người gửi có thể hoàn tác và đảo ngược một giao dịch chưa được xử lý đầy đủ.
Chuyển các BRC-20 token sang ORC-20 token
Giao thức ORC-20 cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi các mã thông báo BRC-20 hiện có thông qua việc sử dụng wrapper ordinal. Bằng cách sử dụng wrapper ordinal, bạn có thể ghi lại các satoshi trước đó của mình và chuyển sang các tiêu chuẩn mã thông báo khác, chẳng hạn như từ BRC-20 sang ORC-20.
Để di chuyển các mã thông báo BRC-20 hiện tại của bạn, bạn cần triển khai một wrapper ordinal có thể chuyển đổi chúng. Chỉ người triển khai BRC-20 mới có thể thực hiện việc chuyển này. Vì vậy, ngay cả khi bạn đã mua mã thông báo BRC-20 với nguồn cung cố định và nghĩ rằng bạn đang nắm giữ một tỷ lệ phần trăm nhất định của nguồn cung, thì bạn vẫn có thể bị pha loãng nếu người khai thác mã thông báo quyết định rằng họ muốn khai thác nhu cầu thị trường và chuyển sang ORC và tự cung cấp cho mình một nguồn cung tiền mới để tung ra thị trường.
Rủi ro của ORC-20 token
Thứ nhất, như BeInCrypto đã chia sẻ ngay ở đầu bài viết, không như BRC-20 mà ngay cả ORC-20 cũng vẫn chỉ đang trong giai đoạn thử nghiệm. Điều này có nghĩa là các ORC-20 token có thể có giá trị hôm nay những hoàn toàn sẽ vô giá trị vào ngày mai. Do đó, hãy chỉ đầu tư hoặc giao dịch các ORC-20 token nếu như bạn hiểu điều này.
Thứ hai, mặc dù ORC-20 có khả năng cải thiện các tiêu chuẩn mã thông báo của mạng Bitcoin, nhưng nó đã nhận được nhiều lời chỉ trích vì phức tạp và không mang lại lợi thế đáng kể so với các tiêu chuẩn hiện có. Ngay cả bản thân BRC-20 ra đời trước đó không lâu cũng không có quá nhiều trường hợp sử dụng. Do đó, số phận của ORC-20 phụ thuộc vào cách cộng đồng phản ứng với nó và khả năng giải quyết những lo ngại này.
Lời kết
Mặc dù vẫn có những rủi ro nhất định nhưng ở một vài khía cạnh nào đó thì ORC-20 vẫn mang lại những tiềm năng đầy hứa hẹn cho tương lai của các mã thông báo Ordinal trên mạng Bitcoin. Những cải tiến của nó về khả năng thích ứng, khả năng mở rộng và bảo mật, cùng với khả năng tương thích ngược với BRC-20, làm cho nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà phát triển và chủ sở hữu mã thông báo.
Bằng cách giải quyết các hạn chế của BRC-20, ORC-20 mở ra những khả năng mới để tạo, triển khai và chuyển mã thông báo trên chuỗi khối Bitcoin. Tuy nhiên, điều cần thiết là người dùng phải tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng và thận trọng khi giao dịch với mã thông báo ORC-20 hoặc bất kỳ tài sản mã hóa nào khác.
Tham gia nhóm cộng đồng của BeInCrypto trên Telegram để cập nhật thêm những tin tức, bài viết mới nhất liên quan đến các ORC-20 token này nhé.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản một cách thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Người đọc tự trách nhiệm với bất kỳ hành động nào thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi.
Tại Learn, ưu tiên của chúng tôi là cung cấp thông tin chất lượng cao. Chúng tôi dành thời gian để xác định, nghiên cứu và tạo ra nội dung giáo dục hữu ích cho độc giả.
Để duy trì tiêu chuẩn này và tiếp tục tạo ra nội dung tuyệt vời, các đối tác của chúng tôi có thể thưởng cho chúng tôi một khoản hoa hồng cho các vị trí trong bài viết của chúng tôi. Tuy nhiên, những khoản hoa hồng này không ảnh hưởng đến quy trình tạo nội dung không thiên vị, trung thực và hữu ích của chúng tôi.
