Bitcoin, đồng tiền điện tử tiên phong, từ lâu đã được ca ngợi vì tính phi tập trung, an toàn và không thể thay đổi. Tuy nhiên, một phân tích gần đây của chuyên gia bảo mật Justin Drake đã dấy lên lo ngại nghiêm trọng về tính bền vững của mô hình bảo mật của Bitcoin. Ông mô tả nó như một “quả bom hẹn giờ”.
Drake cảnh báo về một lỗ hổng nghiêm trọng trong cơ chế Proof-of-Work (PoW) của Bitcoin. Nếu không được giải quyết, nó có thể đe dọa toàn bộ hệ sinh thái tiền điện tử.
Tại sao bảo mật Bitcoin là một “quả bom hẹn giờ”?
Lập luận của Drake tập trung vào sự sụt giảm mạnh của phí giao dịch Bitcoin, hiện đã chạm mức thấp nhất trong 13 năm, dưới 10 BTC mỗi ngày.
Ông giải thích rằng phí giao dịch chỉ chiếm khoảng 1% doanh thu của thợ đào. 99% còn lại đến từ phần thưởng khối—những Bitcoin mới được tạo ra để khuyến khích thợ đào bảo vệ mạng lưới.
Tuy nhiên, những phần thưởng khối này bị giảm một nửa mỗi bốn năm trong sự kiện được gọi là Bitcoin halving. Vào tháng 04/2024, phần thưởng khối giảm xuống còn 3.125 BTC. Xu hướng này sẽ tiếp tục cho đến khi tổng cung Bitcoin đạt mức giới hạn cứng là 21 triệu coin.
Lịch sử cho thấy, cộng đồng Bitcoin tin rằng phí giao dịch sẽ tăng khi phần thưởng khối giảm, đảm bảo thợ đào vẫn có động lực duy trì an ninh mạng. Nhưng dữ liệu cho thấy điều ngược lại. Trong thập kỷ qua, phí giao dịch đã giảm thậm chí nhanh hơn phần thưởng khối.
Ví dụ, vào tháng 03/2016, phí giao dịch chiếm 1% phần thưởng khối cho 25 BTC. Đến tháng 04/2025, ngay cả khi phần thưởng khối giảm xuống còn 3.125 BTC, phí vẫn chỉ chiếm 1%. Sự suy giảm liên tục trong doanh thu từ phí đang thu hẹp ngân sách bảo mật của Bitcoin, là nguồn tài trợ khuyến khích thợ đào. Kết quả là, mạng lưới ngày càng dễ bị tấn công hơn.
“Hãy tưởng tượng phí là nguồn thu duy nhất của thợ đào ngày nay:
→ doanh thu giảm 100 lần
→ hạ tầng khai thác giảm 100 lần
→ 1% hạ tầng ngày nay (1 trang trại lớn) có thể tấn công 51% Bitcoin
Đó là hướng đi mà chúng ta đang đi. Giới hạn 21 triệu phá vỡ an ninh, nó tự hủy diệt. Bây giờ nên rõ ràng rằng Satoshi đã mắc một sai lầm.” – Justin Drake nói.
Nỗ lực tăng cường tiện ích giao dịch và tăng phí đã thất bại. Các sáng kiến như Lightning Network, Liquid, Stacks và Ordinals chỉ gây ra những đợt tăng phí tạm thời, sau đó lại giảm.
Kết quả là, an ninh của Bitcoin vẫn phụ thuộc nhiều vào phần thưởng khối—một nguồn tài nguyên hữu hạn sẽ dần biến mất theo mô hình hiện tại.
Không phải ai cũng đồng ý với đánh giá của Drake. Kushal Babel, một nhà nghiên cứu tại Category Labs, lập luận rằng phí giao dịch nên được đo lường bằng đô la Mỹ, không phải BTC, để hiểu rõ xu hướng thực sự của chúng.
“Nói rằng phí đang ở mức thấp nhất mọi thời đại bằng cách định giá chúng bằng BTC là không chính xác. Điều quan trọng đối với an ninh là phí tính theo đô la—chúng ta cần xem xét giá BTC/USD. Điều đó có thể kể một câu chuyện khác.” – Kushal Babel nói.
Satoshi có mắc sai lầm không?
Drake đề xuất hai giải pháp tiềm năng để ngăn chặn khủng hoảng an ninh. Tuy nhiên, cả hai đều gây tranh cãi lớn trong cộng đồng Bitcoin.
Giải pháp đầu tiên là giới thiệu phần thưởng khối vĩnh viễn bằng cách loại bỏ giới hạn 21 triệu BTC. Điều này sẽ phá vỡ nguyên tắc cốt lõi của Bitcoin: sự khan hiếm như một tài sản kỹ thuật số. Lựa chọn thứ hai là từ bỏ PoW và chuyển sang cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS), như Ethereum đã làm vào năm 2022. PoS dựa vào việc các validator đặt cọc coin thay vì sức mạnh tính toán. Nó tiết kiệm năng lượng hơn và có thể cung cấp một mô hình bảo mật bền vững hơn.
Tuy nhiên, cả hai ý tưởng này đều không được chấp nhận về mặt văn hóa đối với nhiều người ủng hộ Bitcoin. Chúng thách thức các nguyên tắc cơ bản về sự khan hiếm và phi tập trung.
Lukasinho, Chuyên gia Chiến lược tại Auditless, lập luận rằng Satoshi không mắc sai lầm. Thay vào đó, ông tin rằng Bitcoin đã đi chệch khỏi tầm nhìn ban đầu của Satoshi và trở thành một kho lưu trữ giá trị không tạo ra đủ hoạt động giao dịch để tăng phí.
“Satoshi không mắc lỗi cũng như giới hạn 21 triệu không sai. Những người ủng hộ khối nhỏ đã mắc sai lầm. Tầm nhìn của Satoshi là để BTC trở thành tiền kỹ thuật số, được sử dụng thường xuyên—và tạo ra phí giao dịch. Không phải để nó trở thành một viên đá quý nằm im trong ví.” – Lukasinho nói.
Cũng có một yếu tố mà Satoshi có thể không lường trước: các cuộc tấn công lượng tử.
Do chi phí và sự phối hợp cần thiết, một cuộc tấn công 51% như của Drake có thể có vẻ không khả thi. Tuy nhiên, các chuyên gia gần đây đã tăng cường cảnh báo về mối đe dọa từ máy tính lượng tử. Nó có thể phá vỡ mã hóa của Bitcoin, càng làm tăng tính cấp bách của việc phát triển một mô hình bảo mật mạnh mẽ và bền vững trong tương lai.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
