Giao thức Chronos (CHR) là gì? Tổng quan về sàn DEX trên Arbitrum và tiền điện tử CHR

Giao thức Chronos là một sàn DEX được xây dựng trên mạng Layer 2 Arbitrum, nhằm mục đích thúc đẩy tăng trưởng DeFi thông qua các ưu đãi thanh khoản bền vững.

Thời gian gần đây, thị trường tiền điện tử đã và đang chứng kiến sự hiện diện của nhiều tay chơi mới nổi. Sự cuồng nhiệt về Arbitrum (ARB) vừa dứt thì cộng đồng lại được dịp sục sôi với việc Sui Network (SUI) ra mắt mainnet. Như một lẽ thường, khi một sân chơi mới được tạo ra đồng nghĩa với việc cơ hội mới mở ra cho hàng loạt Dapp thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.

Nếu như trên Sui blockchain, chúng ta có Cetus Protocol (CETUS) được xem như là AMM DEX đầu tiên thì trên Arbitrum cộng đồng đang đổ dồn ánh nhìn vào giao thức Chronos (CHR) (lưu ý đây không phải là giao thức Cronos (CRO) như trong nhiều bài phân tích kỹ thuật mà BeInCrypto đã nhắc tới). Mới đây, sàn DEX đầu tiên trên Arbitrum đã thu hút được tới 170 triệu USD cho các yield pool của mình chỉ trong 1 ngày. Giá CHR token cũng theo đó mà tăng 25% chỉ trong 24 giờ. 

Vậy giao thức Chronos có gì đặc biệt? Liệu rằng nó sẽ trở thành sàn DEX lớn nhất trên Arbitrum? Hãy cùng BeInCrypto tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết dưới đây nhé.

Tổng quan về giao thức Chronos

Ngay ở đầu bài viết, ấn tượng của BeInCrypto về Chronos Protocol là khả năng thu hút một lượng lớn tiền chỉ trong thời gian ngắn. Tại thời điểm chúng tôi thực hiện bài viết này, Chronos đang là sàn DEX lớn nhất trên Arbitrum. Dựa theo dữ liệu ghi nhận từ DefiLlama, có hơn 253 triệu USD bị khóa trong giao thức này.

Điều đáng chú ý ở đây là giao thức này mới chỉ chính thức ra mắt vào ngày 27/4 vừa qua. Một số nhóm thanh khoản (liquidity pool) trên Chronos đang trả tới 2,300% cho các nhà cung cấp thanh khoản (LP) dưới dạng mã thông báo CHR. Dưới đây là những thông tin chi tiết về dự án.

#1. Giao thức Chronos là gì?

Giao thức Chronos hay Chronos Finance là một dạng sàn giao dịch phi tập trung (DEX), được xây dựng trên mạng Arbitrum và sử dụng phương pháp đặt cược (staking) để tích lũy giá trị cho mã thông báo của nó nhằm đạt được trạng thái lưu trữ giá trị. Nó tối ưu hóa và đổi mới mô hình ve(3,3) nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử nhằm mục đích thúc đẩy tăng trưởng DeFi thông qua các ưu đãi thanh khoản bền vững.

#2. Chronos tối ưu hóa mô hình ve(3,3) như thế nào?

Dựa trên mô hình ve(3,3) hiện có, giao thức Chronos đã áp dụng nhưng có sự cải tiến những yếu điểm mà họ cho rằng nó sẽ phù hợp về lâu dài cho dự án. Cụ thể:

Một là triển khai mô hình ve(3,3) không rebase: Cơ chế rebase trong mô hình ve(3,3) truyền thống có thể dẫn đến sự mất cân bằng về quyền biểu quyết, có lợi hơn cho những người chấp nhận sớm. Chronos Protocol chọn cách triển khai mô hình không rebase, đảm bảo quyền biểu quyết được phân bổ đồng đều hơn. Những người tham gia sau trong hệ sinh thái không bị thiệt thòi.

Hai là tăng LP farming: Chronos loại bỏ đi tính năng cho phép người bỏ phiếu veTOKEN có thể gia tăng lượng phát thải bằng cách bỏ phiếu cho pool thanh khoản của riêng họ như trên một số sàn giao dịch ve(3,3), có một tính năng. Thay vào đó, giao thức đã mô phỏng lại việc tăng phần thưởng LP dựa trên thời gian đặt cược vào Chronos.

Ba là lợi nhuận của LP được điều chỉnh khi đáo hạn: Chronos giới thiệu mức tăng phát thải dựa (tăng tốc độ phát hành thêm tiền) trên thời gian đáo hạn. Các LP được khuyến khích duy trì vị thế thanh khoản của họ trong thời gian biến động giá. Cách tiếp cận sáng tạo này được thực hiện thông qua Reliquary, một phiên bản nâng cấp của hợp đồng MasterChef. LP đặt cọc càng lâu thì người dùng sẽ nhận được càng nhiều CHR token (đồng coin gốc của Chronos Finance mà BeInCrypto sẽ chia sẻ kỹ hơn ở phần sau). 

Đối với mỗi kỷ nguyên, nếu vị thế đã stake của LP được giữ nguyên thì LP sẽ kiếm được một tỷ lệ tăng đối với tốc độ phát hành token mới trước khi đạt đến toàn bộ 6 kỷ nguyên. Sau 6 kỷ nguyên, các LP sẽ đạt được tỷ lệ tăng tối đa cho CHR cho đến khi họ quyết định hủy vị thế. Việc bán vị thế LP cơ bản trên thị trường thứ cấp có nghĩa là khoản tăng trong tỷ lệ phát thải CHR kiếm được với vị thế đó cũng sẽ được bán cùng.

#3. Những chức năng của sàn DEX Chronos

Bỏ phiếu bầu chọn pool thanh khoản

Bằng cách khóa CHR và nhận về veCHR, người dùng có quyền bỏ phiếu trên thước đo thanh khoản (gauge) của nền tảng. Các gauge này sẽ trực tiếp kiểm soát tỷ lệ phát thải cho từng pool thanh khoản trên DEX. Các pool nhận được nhiều phiếu bầu hơn sẽ kiếm được nhiều CHR hơn cho kỷ nguyên đó. Mỗi kỷ nguyên kéo dài trong 7 ngày, sau đó tất cả các khoản phí giao dịch cũng như các ưu đãi khác sẽ được phân phối một lần cho những người tham gia bầu cho pool đó.

Swap

Dựa vào mức độ tương quan giữa các loại tài sản với nhau, Chronos sử dụng kết hợp các thuật toán hoán đổi được ứng dụng trên các DEX khác nhau như Uniswap v2 hay Solidly. Trong đó, vAMM áp dụng đối với các tài sản có tương quan giá thấp và sAMM áp dụng đối với các tài sản có tương quan chặt chẽ hơn.

Cấu trúc phí swap trên Chronos DEX được điều chỉnh tạo sự cạnh tranh về giá cũng như tạo doanh thu cho những người bỏ phiếu veCHR. Cụ thể, đối với vAMM phí swap là 0.20% và sAMM là 0.01%. Phí giao dịch trên các pool có thể được điều chỉnh một cách chiến lược để thu được doanh thu tối đa cho cho những người tham gia.

Liquidity pool

Như thường lệ, người dùng có thể thêm thanh khoản để kiếm CHR token. Chronos cung cấp hai loại nhóm thanh khoản khác nhau dựa trên mã thông báo được cung cấp. Trong đó, sAMM dành dành cho các cặp như stablecoin và vAMM dành cho các cặp như CHR và ETH… Người dùng có thể cung cấp tính thanh khoản cho pool Chronos để đổi lấy LP token. Việc đặt cọc LP token trên nền tảng giúp người dùng đủ điều kiện nhận đạt được tỷ lệ phát thải tương ứng.

Chronos tokenomics

#1. CHR & veCHR

Chronos sử dụng mô hình dual token để khuyến khích những người tham gia khác nhau thực hiện các chức năng khác nhau trong hệ sinh thái. Trong đó CHR là mã thông báo tiện ích ERC-20 và veCHR là mã thông báo quản trị ERC-721.

CHR token

CHR là mã thông báo tiện ích chính của giao thức Chronos Finance và được sử dụng để khuyến khích người dùng thêm tính thanh khoản và đặt cọc LP token của họ trên nền tảng. Chronos Finance có tổng cung 50 triệu token và hiện được phân bổ theo cơ chế như hình dưới đây:

Lượng khí thải hàng tuần khi bắt đầu là 2,600,000 CHR token. Tỷ lệ giảm phát thải hàng tuần là 1%. Quá trình phân bổ ví ngân quỹ hàng tuần là 2.5%.

veCHR

Bất kỳ chủ sở hữu CHR nào cũng có thể bỏ phiếu ký quỹ và đổi lấy veCHR. veCHR cung cấp cho chủ sở hữu quyền bỏ phiếu kiểm soát cách phân phối các ưu đãi CHR cho nhóm thanh khoản của Chronos như chúng ta đã trao đổi ở trên. Một số tiện ích của veCHR như:

• Quyền bỏ phiếu: Chủ sở hữu có thể bỏ phiếu cho các gauge hàng tuần. Những điều này xác định nhóm nào sẽ nhận được lượng phát thải CHR cho kỷ nguyên tiếp theo.
• Quyền quản trị: Chủ sở hữu có thể tham gia quản trị và bỏ phiếu cho các đề xuất cải tiến giao thức.
• Doanh thu từ phí: Những người bỏ phiếu kiếm được tới 90% phí hoán đổi được tạo bởi các nhóm đã bỏ phiếu cho mỗi kỷ nguyên (10% đến 20% dành cho những người đặt cược chrNFT).
• Doanh thu từ các ưu đãi: Những người tham gia bầu cử kiếm được 100% tiền từ các ưu đãi cho các pool đã bỏ phiếu cho mỗi kỷ nguyên.

Để thúc đẩy việc khóa liên tục và duy trì sự tham gia của các bên liên quan, trọng số trong việc bỏ phiếu của veCHR giảm dần theo thời gian cho đến khi đạt đến mức 0 vào cuối giai đoạn khóa ban đầu. Người dùng phải liên tục gia hạn thời lượng khóa của mình để duy trì quyền biểu quyết, thúc đẩy sự tham gia liên tục và sự tham gia tích cực vào hệ sinh thái Chronos.

#2. Lost Keys of Chronos (chrNFT)

Đây là một bộ sưu tập giới hạn 5,555 Chronos NFT. 60% số tiền từ việc bán hàng được dùng để cung cấp tính thanh khoản và ngân quỹ CHR khi ra mắt. 40% còn lại sẽ được dùng để tiếp tục phát triển, quảng cáo, kiểm toán, thiết kế, đội ngũ và các chi phí khác. chrNFT có thể được airdrop cho minter hay những người nắm giữ chrNFT; nhận được phân chia tiền bản quyền bán thứ cấp 2%…

Có nên đầu tư vào giao thức Chronos Finance và đồng tiền điện tử CHR?

Đúng là Chronos Protocol đang là hiện tượng mạng mới nổi trên Arbitrum khi thu hút được một lượng lớn tiền chỉ trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, trên thực tế thì điều này cũng không có gì là khó hiểu với một hệ sinh thái mới trên thị trường. Việc tiên phong trong một hệ sinh thái như vậy sẽ là bước đà để Chronos dành được thị phần.

Chronos là một nhánh của Solidly (Solidly fork), giao thức của nhà phát triển DeFi gây tranh cãi Andre Cronje, đã đi tiên phong trong mô hình ve(3,3). Mặc dù đã tích lũy được hơn 2.2 tỷ USD trong vòng 3 tuần kể từ khi ra mắt vào tháng 2/2022 nhưng Solidly đã nhanh chóng gặp vấn đề sau đó. Chronos xây dựng dựa trên thiết kế của Solidly với những tùy biến cho riêng nó. Điều này cũng đã mang lại những thành tựu nhất định. 

Có vẻ như Chronos đã và đang dần khắc phục những nhược điểm của Solidly nói riêng. Những thành công bước đầu này cho chúng ta thấy những tín hiệu tích cực. Sẽ cần thêm thời gian để giao thức Chronos chứng minh tính hiệu quả của nó. Mặc dù vậy, ở giai đoạn hiện tại thì đây cũng là một trong những dự án đáng để chúng ta theo dõi.

Tham gia nhóm cộng đồng BeInCrypto trên Telegram để cập nhật những tin tức mới nhất về giao thức sàn DEX Chronos trên Arbitrum này nhé.

Câu hỏi thường gặp

Những nền tảng giao dịch Crypto tốt nhất tại Việt Nam | Tháng 4 năm 2024

BYDFi Tìm hiểu ngay →

Coinrule Tìm hiểu ngay →

BingX Tìm hiểu ngay →

KuCoin Tìm hiểu ngay →

Kraken Tìm hiểu ngay →