Dự án BlueSky đã bắt đầu manh nha từ cuối năm 2019. Đến nay, bắt đầu có những bước khởi đầu cho thấy nhà sáng lập của Twitter “nói là làm”. Bạn có biết BlueSky là gì?
BlueSky là gì?
BlueSky là hệ thống truyền thông xã hội phi tập trung được sáng lập bởi chính founder của mạng xã hội Twitter – Jack Dorsey. Jack từ lâu vốn được biết đến là một KOL ủng hộ nhiệt tình Bitcoin và công nghệ blockchain.
Từ kinh nghiệm xây dựng thành công một trong những mạng xã hội lớn nhất thế giới. Jack tham vọng kết hợp với công nghệ để định nghĩa một khái niệm mới về mạng xã hội và truyền thông. Đó là bổ sung vào đó khái niệm “phi tập trung”. Thế nên, người ta hiểu nôm na, BlueSky của Jack là một mạng xã hội phi tập trung.
BlueSky xây dựng trên triết lý gì?
Để hiểu được BlueSky là gì? những khác biệt của Bluesky so với Facebook thế nào? Cũng như hiểu được BlueSky đang cố giải quyết vấn đề gì? Chúng ta cần xem xét một vài thực trạng như sau.
Vấn đề của mạng xã hội tập trung kiểu truyền thống là gì?
Những nền tảng mạng xã hội lớn hiện nay như Facebook, Instagram và cả Twitter đều có điểm chung như sau:
- Đây đều là những nền tảng đóng (kín). Người dùng nền tảng này không thể tương tác với người dùng của nền tảng khác.
- Người dùng có rất ít quyền hạn kiểm soát tài khoản của mình. Thực tế, người dùng chịu sự kiểm soát của mô hình kinh doanh của chính nền tảng đó.
- Chính vì người dùng chịu sự kiểm soát của mạng xã hội tập trung, nên họ gián tiếp bị điều khiển bởi những thuật toán sao cho giữ chân người dùng bằng những nội dung đề xuất.
Như vậy, vấn đề đặt ra là: Liệu có thể tạo ra một nền tảng mà chính người dùng sẽ tự tạo kênh truyền thông xã hội của riêng họ với toàn quyền kiểm soát của họ, và không bị giới hạn bên trong một nền tảng kín nào?
Ví dụ: một ví dụ dễ hiểu là giao thức email (SMTP). Mỗi người toàn quyền sở hữu email của mình bằng tên miền của riêng mình nếu muốn. Và liên lạc với bất kỳ email nào khác. Tuy nhiên những chức năng của email thì rất hạn chế, hãy mở rộng nó thành một kênh truyền thông riêng của cá nhân.
Cách mà con người kết nối trên internet với nhau hiện nay chịu sự kiểm soát dưới quyền lực tập trung của một vài doanh nghiệp lớn.
BlueSky sẽ giải quyết vấn đề trên thế nào?
Như vậy, để giải quyết những vấn đề nêu trên của mạng xã hội tập trung. BlueSky hướng đến trở thành một hệ thống truyền thông, mà trong đó:
- Người dùng làm chủ dữ liệu của chính họ. Không trở thành dữ liệu trực tiếp cho bộ máy phân tích “big data” như những gì mà các mạng xã hội lớn đang làm.
- Người dùng hoàn toàn tự do trong vấn đề kiểm duyệt. Nếu bạn nhớ sự kiện tổng thống Trump bị “cấm” trên tất cả các nền tảng mạng xã hội. Thì với một giao thức mạng xã hội phi tập trung, sẽ không còn một ai quyền lực hơn có quyền kiểm duyệt, hay ngắn cấm điều bạn nói theo kiểu thế nữa.
- Không chịu sự chi phối bởi bất kỳ thuật toán lôi kéo sự chú ý vào một chủ đề giữ chân người dùng nào cả.
- Và dĩ nhiên, có thể tương tác với bất cứ ai dùng BlueSky.
Để đạt được những lý tưởng trên, BlueSky nên được phát triển thành một giao thức (protocol) mở, hơn là nền tảng (platform).
Về tiến độ dự án, tin tức gần đây nhất là họ đã bổ nhiệm Cựu lập trình viên Zcash trở thành leader cho dự án BlueSky. Về mã nguồn dự án, BlueSky công bố trang mã nguồn dự án tại đây.
Ý tưởng trên không hề mới. Có thể bạn đã từng nghe đến Mastodon. Mastodon là một dịch vụ mạng xã hội tự do mã nguồn mở hoạt động với hình thức tự lưu trữ (self-hosting). Nó cho phép bất cứ ai cũng có thể xây dựng một hệ thống máy chủ độc lập bên trong mạng lưới (theo wiki). Tuy nhiên, Mastodon đã ra đời được hơn 5 năm nhưng vẫn chưa phổ biến. Nhưng Twitter với hơn 200 triệu người dùng sẵn có sẽ là bệ phóng để quảng bá định nghĩa mới này.
Những tiết lộ của Jack Dorsey về BlueSky
Một vài chia sẻ của Jack về dự án BlueSky là gì.
Hiện chúng ta vẫn chưa biết Bitcoin sẽ đóng vai trò gì trong mạng xã hội phi tập trung này hay không? Hay dự án này có gắn liền với một crypto nào hay không? Nhưng đây là một dự án mở. Dưới sự đóng góp của cộng đồng. Rất đáng để chờ đợi. Hãy tưởng tượng, DeFi kết hợp với “De-social”, thế giới thậm chí còn “phẳng” hơn nữa!
Dĩ nhiên, không phải ai cũng tin tưởng sáng kiến này của Jack. Vẫn còn rất nhiều những hoài nghi quanh nó. Nhưng nó hoàn toàn có thể trở thành một xu hướng mới. Giống như Bitcoin là nổ lực nằm ngoài sự kiểm soát của ngân hàng. Thì giờ đây, con người cũng muốn những phát ngôn cá nhân không nằm dưới sự kiểm soát hay lợi dụng của một quyền lực nào. Với ý tưởng này, nó thúc đẩy quyền lực do ngôn luận, tự do hội họp, tự do báo chí đến mức tối đa.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
