Liquidity provider (LP) token là token được phát hành khi người dùng gửi tiền của họ vào các pool thanh khoản trong các giao thức DeFi.
Liquidity provider (LP) token là gì?
Trước khi bắt đầu với với khái niệm liquidity provider token, chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhanh hai khái niệm liên quan là liquidity provider và liquidity pool trong mô hình hoạt động của sàn giao dịch phi tập trung (DEX) nhé. Không giống với các sàn tập trung (CEX), các sàn DEX sử dụng mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM) thay vì mô hình sổ lệnh (order book) thông thường.
Nói cách khác thì DEX cung cấp một cách tiếp cận độc đáo để giao dịch tài sản tiền điện tử. Nó sử dụng smart contract để cho phép các nhà giao dịch thực hiện các giao dịch gần như tức thì mà không cần thông qua một bên trung gian. Với DEX các nhà đầu tư sẽ tự quản lý ví cũng như khóa cá nhân của mình.
Mô hình hoạt động của các sàn DEX sẽ dựa trên các pool thanh khoản (liquidity pool). Mỗi pool này chứa một lượng nhất định của một cặp tiền điện tử cụ thể để người dùng có thể thực hiện hoán đổi (swap) khi cần. Lấy ví dụ, trong một pool có 2 loại tiền A và B. Người dùng sẽ cần phải bỏ 2 loại tiền A và B vào đó theo tỉ lệ 1:1. Những người dùng bỏ tiền vào pool như vậy được gọi chung là nhà cung cấp thanh khoản hay liquidity provider. Sau đó họ sẽ nhận về liquidity provider token (LP token) tương ứng với số tiền họ đã bỏ vào pool đó.
Như vậy LP token ở đây là token được phát hành bởi các sàn DEX cho người dùng khi họ cung cấp thanh khoản cho giao thức. Khi người dùng gửi tiền vào pool, họ sẽ được nhận về LP token. Lúc này, LP token sẽ giống như một loại giấy nợ, đại diện cho phần tiền điện tử mà người dùng đã gửi vào pool đó. Đồng thời người dùng cũng sẽ kiếm được thu nhập thụ động thông qua các khoản đóng góp vào pool đó.
Về bản chất, nhà cung cấp thanh khoản là các nhà giao dịch tiền điện tử hoạt động trên DEX để kiếm phí giao dịch. Đây thường được gọi là khai thác thanh khoản (liquidity mining) hoặc tạo thị trường (market making).
Liquidity mining
Liquidity mining là việc các LP tham gia vào giao thức để kiếm phí giao dịch. Trước hết, các LP này cần phải tham gia vào các pool thanh khoản. Việc tham gia vào các pool này rất đơn giản. Bạn chỉ cần gửi tài sản của mình vào một pool chung, giao thức tự động xác nhận giá trị phần thưởng. Ví dụ, Uniswap v2 tính phí các nhà giao dịch 0.3% và một phần số tiền này sẽ được chia cho các LP. LP đóng góp càng nhiều vào pool thanh khoản, thì phần thưởng họ nhận được càng lớn. Để thu hút thêm thanh khoản vào pool, các nền tảng có thể giảm phí giao dịch.
Các AMM hoạt động bằng cách cung cấp các pool thanh khoản và cho phép các nhà cung cấp thanh khoản cung cấp tiền vào các pool. Nếu số lượng tài sản trong pool và tính thanh khoản tăng lên, các hoạt động giao dịch sẽ dễ dàng hơn và ngược lại. AMM thích hợp với những dự án tiền tiền điện tử có khối lượng giao dịch thấp, vừa mới phát hành do chi phí rẻ và hạn chế được các vấn đề của hình thức sổ đặt hàng.
Cách hoạt động của LP token
Dựa theo cơ chế mà BeInCrypto đã chia sẻ ở trên thì LP token sẽ được phát hành khi người dùng gửi tiền vào pool. Ví dụ, nếu bạn đóng góp một lượng tiền điện tử trị giá 100 USD vào một pool bất kỳ trị giá 1,000 USD thì bạn sở hữu 10% vốn thanh khoản của pool đó. Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ được thưởng 10% số token LP do pool đó phát hành.
Khi người dùng sở hữu các token LP này, họ có thể kiếm lời thụ động từ nó. Họ có thể đem nó đi farm để nhận thưởng do các sàn DEX cung cấp. Đương nhiên, tỷ lệ phần thưởng sẽ tỷ lệ thuận với số lượng token LP được đem đi farm. Token LP có thể được chuyển và stake trên các giao thức khác. Tuy nhiên, bản thân các DEX sẽ có chiến lược giữ chân người dùng bằng cách tạo ra các chương trình farm với lãi kép để tận dụng lượng token này, tái đầu tư vào các pool thanh khoản.
Farming với token LP: Tiềm năng và rủi ro
Hoạt động yield farming tương tự như cách chúng ta gửi tiền vào ngân hàng để nhận lãi định kỳ vậy. Một dự án DeFi yêu cầu người dùng gửi tài sản tiền điện tử của họ để gia tăng tính thanh khoản. Lấy ví dụ, khi gửi tiền vào pool ETH/USDT, chủ sở hữu tiền điện tử sẽ phải cung cấp cả ETH và USDT. Sau khi gửi tài sản tiền điện tử của mình, họ sẽ nhận được một khoản lợi nhuận hàng năm (APY) nhất định, trong một số trường hợp ở thời kỳ đầu khi pool được mở APY có thể từ 1,000% – 3,000%.
Không giống như staking, yield farming không liên quan đến việc khóa tài sản tiền điện tử khi xác thực các giao dịch trên giao thức. Yield farming cho phép người dùng tạo ra lợi nhuận nhiều nhất từ việc đầu tư vào các pool thanh khoản của các giao thức khác nhau (họ sẽ được gọi là farmer). Các farmer chọn pool dựa trên tỷ lệ APY và impermanent loss từ sự biến động của token. Khi đã có sẵn hai đồng coin trong ví, người dùng sẽ chọn “supply liquidity” trên DEX. Ngay sau khi thực hiện giao dịch, họ sẽ nhận được token LP với tỷ lệ tương ứng số tài sản đã thêm vào pool. Khi một nhà cung cấp thanh khoản muốn rời khỏi pool, họ có thể trả lại token LP và lấy lại tài sản của mình bằng cách bỏ ra một khoản phí giao dịch nhỏ.
Về cơ bản thì farming token LP mang lại nhiều lợi nhuận hơn so với việc tham gia vào các pool thanh khoản. Tuy nhiên, bản thân việc farming cũng mang nhiều rủi ro hơn. Cụ thể:
- Rủi ro đầu tiên khi farming đó là những cuộc tấn công bên ngoài, những vụ trộm,… Điều này xuất phát từ việc các pool bảo mật kém hay có nhiều bug khiến cho tài sản của người dùng dễ bị đánh cắp. Đương nhiên, chúng ta cũng không loại trừ một số trường hợp chủ giao thức cố tình tạo bug để chiếm đoạt tài sản của người dùng.
- Rủi ro thứ hai đến từ biến động thị trường. Như BeInCrypto đã chia sẻ thì token LP được phát hành khi người dùng đưa tiền của họ và pool. Tuy nhiên, tiền điện tử thường sẽ có biến động giá khá lớn. Nếu như đột nhiên giá biến động mạnh như mất giá quá nhanh thì có thể dẫn đến thiệt hại về tài sản hay vốn của các nhà đầu tư.
- Và không thể không nhắc đến một rủi ro khác nữa đó là tình trạng bơm thổi (FOMO) từ cộng đồng, dẫn đến sai lệch giá các liquidity. Hậu quả có thể là các bong bóng này có khả năng sẽ vỡ bất kỳ lúc nào.
Lời kết
Pool thanh khoản được xem là một giải pháp hiệu quả cho nhà đầu tư tiền điện tử kiếm được thu nhập thụ động và đóng góp vào hệ thống tài chính, và loại bỏ đơn vị trung gian. Bất kỳ người dùng nào cũng có thể tham gia vào các pool thanh khoản mà không hề có bất kì điều kiện ràng buộc nào. Trong hệ sinh thái DeFi, các pool thanh khoản đóng một vai trò thiết yếu giúp cho thanh khoản luôn được đảm bảo. Token LP giống như một loại giấy nợ cho biết người dùng đó đã đóng góp bao nhiêu cho một pool. APY cho biết nhà cung cấp sẽ nhận được phần thưởng bao nhiêu trong suốt một năm đóng góp. Điều đó làm cho DeFi trở thành tương lai của các nền tảng giao dịch.
Hi vọng bài viết này đã mang đến cho độc giả của BeInCrypto những kiến thức cần thiết. Hãy tham gia nhóm Telegram của chúng tôi để cập nhật những bài viết mới nhất nhé.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản một cách thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Người đọc tự trách nhiệm với bất kỳ hành động nào thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi.
Tại Learn, ưu tiên của chúng tôi là cung cấp thông tin chất lượng cao. Chúng tôi dành thời gian để xác định, nghiên cứu và tạo ra nội dung giáo dục hữu ích cho độc giả.
Để duy trì tiêu chuẩn này và tiếp tục tạo ra nội dung tuyệt vời, các đối tác của chúng tôi có thể thưởng cho chúng tôi một khoản hoa hồng cho các vị trí trong bài viết của chúng tôi. Tuy nhiên, những khoản hoa hồng này không ảnh hưởng đến quy trình tạo nội dung không thiên vị, trung thực và hữu ích của chúng tôi.
