Thị trường tiền điện tử đã diễn ra một cuộc thanh trừng đẫm máu trong vài tháng qua, chứng kiến ngay cả những tay chơi kỳ cựu nhất cũng phải rời khỏi ngành. Vậy làm thế nào để các giao thức còn lại có thể sống sót và tiếp tục tồn tại được trong thị trường gấu khắc nghiệt này? Diane Dai, nhà đồng sáng lập DODO sẽ bật mí thêm trong bài viết này.
Khi thị trường gấu tấn công, tình hình sẽ trở nên khó khăn. Tuy nhiên, chỉ khi phải đối mặt với những biến cố lớn, các thực thể trong không gian đó mới có thể phát triển và đổi mới hơn nữa. Điều này diễn ra ở bất kể ngành nào. Thị trường gấu hiện đang hoành hành ở DeFi cũng không phải là ngoại lệ. Vì vậy, câu hỏi đặt ra là: Dự án nào sẽ xuất hiện trong kỷ nguyên đổi mới tiếp theo của DeFi – và dự án nào sẽ không?
Bắt đầu với phần thứ hai của câu hỏi trên, theo đó, “có qua thử thách mới biết dở hay”. Các dự án được thúc đẩy trong chu kỳ uptrend trước thị trường gấu hiện tại không mang lại bất kỳ đổi mới đáng kể nào cho lớp công nghệ của DeFi. Thay vào đó, họ tập trung vào việc tạo ra dòng tiền bằng các công cụ mã hóa đòn bẩy quá mức. Do đó, có thể lập luận rằng các dự án hiện đang chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ thị trường gấu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đổi mới nghiêm trọng trong DeFi.
Sự thanh lọc của thị trường gấu
Thị trường gấu ngày nay – giống như tất cả các thị trường gấu khác trong lịch sử – là một giai đoạn thanh lọc chung, cho chúng ta nhìn rõ được đâu là dự án chất lượng và đâu chỉ là trò lừa lọc. Như những gì chúng ta đã thấy với Terra, các dự án không có nền tảng kỹ thuật vững chắc sẽ là dự án bị loại bỏ đầu tiên.
Để xác định nền tảng nào sẽ tồn tại – và tương lai của DeFi sẽ như thế nào – chúng ta cần lưu ý những dự án nào tập trung ít hơn vào các tokenomics mới lạ và quay lại đổi mới ở tầng công nghệ. Chúng ta cần cơ sở hạ tầng DeFi tốt hơn và những người sáng tạo sẽ xây dựng nó.
DeFi 1.0: Sự bùng nổ thanh khoản
Làn sóng đổi mới kỹ thuật sâu, lớn cuối cùng trong DeFi đã xảy ra vào năm 2020.
Sự ra đời của mô hình thanh khoản ngang hàng (peer-to-pool) đã giới thiệu cơ chế chồng chất thanh khoản trên Ethereum. Điều này đã thay thế các cơ chế đối tác đắt tiền và kém hiệu quả mà trước đây là tiêu chuẩn trên DEX. Dẫn đến việc tạo ra AMM của Uniswap, cũng như hình thành mô hình nhóm cho vay (lending pool) của Compound và AAVE.
Tuy nhiên, mô hình peer-to-pool này chủ yếu dựa vào lượng lớn thanh khoản để thực hiện. Do đó, các nhà xây dựng DeFi đã lấy cảm hứng từ các mô hình sản phẩm tận dụng kinh tế học mã thông báo để phục vụ sản phẩm. Điều này bao gồm cơ chế khai thác giao dịch của FCoin Exchange. Sàn giao dịch tập trung đã giới thiệu điều này vào năm 2019 để thưởng cho người dùng bằng mã thông báo cho mỗi giao dịch họ thực hiện. Họ cũng thu được lợi nhuận từ việc khai thác thanh khoản của Hummingbot, một phần mềm tạo thị trường mã nguồn mở cho phép người dùng DeFi kiếm được mã thông báo để đổi lấy việc cung cấp thanh khoản.
Trong suốt năm 2020, Compound đã trở nên phổ biến rộng rãi bằng cách tận dụng lợi thế của việc khai thác thanh khoản, làm cho việc cho vay phi tập trung trở thành một phần quan trọng của cảnh quan DeFi. Sau đó, SushiSwap đã tung ra Pool 2 Mining kết hợp tokenomics với các cấu trúc thanh khoản bằng cách thêm đòn bẩy cho chúng. Cùng với nhau, những đổi mới này đã giúp cho việc khởi động thanh khoản cho các giao thức giao dịch trên diện rộng – mở rộng DeFi nói chung.
Mặc dù những đổi mới này có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của DeFi, nhưng kỷ nguyên mở rộng DeFi này không phải là không có những khó khăn ngày càng tăng của nó. Bởi vì tất cả các giao thức này – và nhiều giao thức khác – chạy trên Ethereum, nên blockchain đã dần trở nên tắc nghẽn. Điều này cuối cùng đã làm chậm tốc độ đổi mới và dẫn đến tình trạng thị trường chậm chạp.
DeFi 2.0: Làn sóng Tokenomics
Sự phục hồi từ thị trường gấu vào gần cuối năm 2020 đã nhường chỗ cho một làn sóng các giao thức mới vào năm 2021. Thay vì giới thiệu sự đổi mới trên lớp kỹ thuật của DeFi, các ứng dụng mới này tập trung vào việc tạo ra các loại hệ thống tokenomics mới có đòn bẩy cao giúp xây dựng sự giàu có cho những người tham gia.
Để thực hiện điều này, các giao thức này đã tích hợp các ngăn xếp công nghệ hiện có với các loại hợp đồng thông minh mới. Họ đã sử dụng các thuật toán để tạo ra các vòng phản hồi tích cực dẫn đến lợi nhuận ngày càng cao cho các nhà cung cấp thanh khoản và yield farmer. Trong một thời gian, mọi thứ hoạt động rất tốt – mọi người tạo ra APY cao ngất ngưởng để cho vay và tăng tài sản của họ. Nhưng đó là trong một điều kiện thị trường tốt, lợi nhuận cao.
Sự hỗn loạn đã xảy ra sau đó khi điều kiện thị trường trở nên tồi tệ và mọi người bắt đầu bán token của họ. Các vòng xoáy tăng trưởng được điều khiển theo thuật toán cung cấp lợi nhuận cao như vậy đã ngừng hoạt động. Stablecoin đã mất chốt và các đợt thanh lý hàng loạt đã nổ ra trên thị trường. Công cụ mã hóa đòn bẩy quá mức hỗ trợ lợi suất cao như vậy không thể hoạt động hiệu quả trong một thị trường gấu khắc nghiệt như hiện nay.
DeFi 3.0: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo
Khi chúng ta nhìn lại chu kỳ thị trường gần đây nhất của DeFi, có thể thấy rõ ràng rằng đó là do sự kết hợp giữa đòn bẩy tích lũy và lòng tham và sự kiêu ngạo của con người. Toàn bộ thị trường phải gánh chịu sự thanh lý đòn bẩy đáng kể vào cuối mỗi giai đoạn hưng phấn – và thị trường gấu ngày nay vẫn chưa kết thúc. Không có dấu hiệu nào cho thấy nó sẽ sớm kết thúc.
Thị trường tiền điện tử đã diễn ra một cuộc thanh trừng đẫm máu trong vài tháng qua, chứng kiến ngay cả những tay chơi kỳ cựu nhất cũng phải rời khỏi ngành. Và chắc chắn, nhiều dự án sẽ tiếp tục đóng cửa khi tình trạng giảm giá kéo dài. Nhưng điều gì sẽ còn lại cuối cùng? Dự án nào sẽ vượt qua cơn bão này, và cuối cùng mở đường cho làn sóng đổi mới tiếp theo? Tất cả câu trả lời nằm ở cơ sở hạ tầng.
Công nghệ tokenomics được sử dụng quá nhiều đã khiến chúng ta thất bại. Tuy nhiên, các dự án được xây dựng trên công nghệ phi tập trung, phi tập trung vẫn đang phát triển mạnh mẽ: Các giao thức cho vay, DEX, nền tảng thanh khoản và các công cụ khác có kiến trúc vững chắc đã vượt qua cơn bão. Các điều kiện thị trường không ảnh hưởng đến việc các ứng dụng này có thể hoạt động hay không. Chúng được thiết kế để hoạt động khi định giá mã thông báo cao và khi chúng ở mức thấp – thị trường gấu không xác định liệu chúng có thể hoạt động hay không. Đó là lý do tại sao tương lai của DeFi nằm ở thiết kế không cần sự tin cậy.
Công nghệ không tin cậy
Sau một loạt các sự kiện diễn ra trong vài tháng qua, chắc chắn rằng công chúng sẽ nhận thức rõ hơn về các loại giao thức được xây dựng để tồn tại lâu dài. Hiệu suất bền bỉ của công nghệ thực sự đáng tin cậy sẽ tiếp tục chứng minh giá trị của nó đối với tất cả mọi người trong ngành này – và hơn thế nữa.
Thông tin về các Tác giả
Diane Dai là người đồng sáng lập DODO. Cô là một nhà sáng tạo xuất sắc và nhà lãnh đạo tư tưởng trong lĩnh vực tài chính phi tập trung.
Bạn nghĩ sao về thông tin trên? Chia sẻ ngay ý kiến trong nhóm Telegram của chúng tôi nhé.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản với thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Bất kỳ hành động nào người đọc thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi, họ cần phải đánh giá lại và hoàn toàn chịu rủi ro từ quyết định của chính họ.
