Một dự án ăn theo tên bộ phim đình đám Squid Game, mới đây đã chứng kiến một đợt tháo chạy trầm trọng. Giá token SQUID của dự án từ lúc tăng đến đỉnh và trở về 0 chỉ sau 10 phút đồng hồ. Nhiều nhà đầu tư (NĐT) cho rằng đây là dấu hiệu của vấn nạn “rug pull”. Hãy cùng BeInCrypto tìm hiểu thêm về rug pull là gì thông qua dự án Squid Game này nhé.
Tổng quan về rug pull
Rug pull hay tiếng Việt gọi là “Kéo thảm”. Đây là một thuật ngữ ám chỉ sự lừa đảo đến từ các nhà phát triển dự án.
1. Squid Game – Vụ “rug pull” rúng động lịch sử
Squid Game là một dự án về game theo hình thức Play – to – Earn (P2E). Nó lấy ý tưởng từ một bộ phim cùng tên của Hàn Quốc vốn đã rất nổi tiếng trên nền tảng Netflix thời gian gần đây. SQUID là token gốc của dự án với tổng cung 800 triệu token, được phát triển trên Binance Smart Chain (BSC). Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, Squid Game (SQUID) dường như đã chính thức rời khỏi cuộc chơi.
SQUID được giao dịch trên hai nền tảng là PancakeSwap và DODO BSC. Trong đó, phần lớn khối lượng giao dịch đến từ cặp SQUID/WBNB trên PancakeSwap v2. Được ra mắt từ hồi cuối tháng 10/2021, đến nay những gì còn lại với cặp SQUID/WBNB là một bóng nến trên dài bất tận. Đây là lý do tại sao Squid Game được xem như là một trong những vụ “rug pull” đình đám hiện nay.
Nhìn chung, diễn biến về dự án Squid Game có thể tóm gọn lại trong một số ý chính sau đây:
- Ngày 1/11/2021, giá SQUID đã tăng từ 38.32 USD lên 2,856.54 USD sau đó giảm còn 0.0007926 USD chỉ trong 1 tiếng đồng hồ.
- Giá giảm từ mức 2,800 USD về gần mức 0 như hiện tại chỉ với một cây nến duy nhất.
- Các NĐT lên tiếng về dự án, report nó với các trang như CoinMarketCap và xem đây như một vụ rug pull.
Sau khi sự việc xảy ra, cộng đồng mới để ý nhiều hơn về các tín hiệu đáng ngờ xoay quanh dự án này. Cụ thể:
- Một trang web ba tuần tuổi có lỗi ngữ pháp và chính tả. SquidGame.cash, trang web của dự án đã biến mất cùng với tất cả các tài khoản mạng xã hội khác.
- Kênh Telegram của Squid Game, được thiết lập bởi những kẻ lừa đảo không rõ danh tính, không cho phép bình luận từ người ngoài.
- Tài khoản Twitter cũng ngăn không cho đăng bình luận.
- Quan trọng nhất là các NĐT mua token SQUID trên PancakeSwap nhưng không thể bán nó.
Có thể thấy, Squid Game có nhiều điểm tương đồng với Mando, một loại tiền điện tử sử dụng hình ảnh từ chương trình truyền hình Mandalorian của Disney+ mà không được Disney cho phép. Và đáng buồn Mando cũng là một dự án rug pull đã xảy ra trước đó. Vậy rug pull thực chất là gì?
2. Rug pull là gì?
Về cơ bản, rug pull là một hành động đáng lên án trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Các nhà phát triển đột ngột từ bỏ dự án và chạy trốn với tiền của các NĐT. Có thể thấy, rug pull thường xảy ra trong hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi), đặc biệt là trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Bởi lẽ, nơi đây các kẻ xấu sẽ dễ tạo token và niêm yết nó trên DEX. Sau đó, nhờ đặc tính ẩn danh, các khoản tiền của các NĐT có thể bị rút đi mà gần như không bị phát hiện.
Sau khi một lượng đáng kể các NĐT tham gia và mua token của dự án, kẻ xấu sau đó sẽ rút mọi thứ khỏi nhóm thanh khoản, khiến giá của các token này về 0. Để thu hút các NĐT thời gian đầu, những kẻ xấu này thậm chí sẽ PR một cách cường điều hóa về dự án trên các nền tảng truyền thông xã hội. Ban đầu, họ có thể đưa một lượng thanh khoản đáng kể vào các pool để nuôi dưỡng lòng tin của NĐT.
3. Cơ chế vận hành của rug pull
Như đã nói ở trên, rug pull thường xảy ra trong lĩnh vực DeFi. Họ sẽ tạo nên các pool thanh khoản sau đó rút hết tiền của NĐT đã bỏ vào đó. Để hiểu hơn điều này, hãy xem cách hoạt động của các pool thanh khoản như sau.
- Về cốt lõi, một pool thanh khoản là một đống tiền của nhà đầu tư bị khóa trong các cặp tiền điện tử cho phép người dùng giao dịch giữa các loại tiền điện tử khác nhau. Các cặp tiền thường bao gồm một loại tiền điện tử phổ biến như Ethereum (ETH) (trong trường hợp của Squid Game là WBNB) vì nó là một token nền tảng được thiết lập tốt với tính khả dụng cao.
- Để khuyến khích các NĐT bỏ tiền vào pool và hoạt động như một nhà cung cấp thanh khoản (LP), phí giao dịch được tính trên các lệnh và được trao dựa trên tổng giá trị cho vay. NĐT bỏ tiền vào pool, đổi lại họ được hưởng một tỷ lệ phần trăm của phí tổng thể. Hiểu đơn giản là số tiền cho vay càng cao, NĐT càng kiếm được nhiều tiền.
- Một khi những người tạo ra rug pull cảm thấy đã tích lũy được một lượng lớn các LP với nguồn vốn đáng kể, họ sẽ rút tất cả các tài sản có sẵn ra. Các đồng tiền sau đó được trao đổi trên một thị trường khác và nạn nhân không thể truy vết được.
4. Đặc điểm của các dự án rug pull
Các dự án rug pull thường có một số điểm chung sau đây:
- Lợi tức quá cao: Để thu hút nhiều NĐT tham gia trong thời gian ngắn, lợi tức cao là một trong những chiêu trò hiệu quả nhất. Nhiều nhóm DeFi đưa ra mức lợi tức không tưởng để kích thích lòng tham của các NĐT. Ví dụ như WhaleFarm đã đưa ra mức lợi tức vượt quá 100% APY, trong khi một số pool khác chỉ dừng lại ở mức vài phần trăm. Nếu bạn thấy một pool cung cấp lợi nhuận quá tốt, đây có thể là một dấu hiệu đáng ngờ.
- Đội ngũ ẩn danh: Có thể có lý do để người sáng tạo ẩn danh, từ bảo mật và quyền riêng tư cho đến lý do cá nhân. Tuy nhiên, việc ẩn danh cũng khiến những kẻ xấu khó bị theo dõi hơn sau khi thực hiện một vụ lừa đảo. Nếu một dự án được bắt đầu ẩn danh, với các tài khoản mạng xã hội mới được tạo trong vòng vài ngày hoặc vài giờ sau khi ra mắt thì đó là một lá cờ đỏ lớn.
- Giá đồng coin tăng phi mã: Với bất kỳ tài sản nào, nếu bạn không thể thấy lý do tại sao giá trị đang tăng nhanh chóng, hãy cẩn thận. Những kẻ lừa đảo có thể bơm thổi một dự án bằng cách huy động vốn hoặc tạo ra sự cường điệu giả để thu hút mọi người FOMO và tham gia vào. Nếu bạn không thấy các lý do chính đáng cho sự tăng giá phi mã này, hãy thật cẩn thận.
- Không có khóa thanh khoản: Hầu hết các pool thanh khoản hợp pháp đều khóa tiền của NĐT trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này làm được hai điều. Đầu tiên, tính thanh khoản của nhóm cần thiết cho việc hoán đổi token, cho vay và các hoạt động khác được đảm bảo, để nhóm có thể tiếp tục hoạt động. Thứ hai, nó giúp những người sáng lập không bỏ dự án và chạy trốn với toàn bộ số tiền của NĐT. Một pool thành khoản nếu không có khóa, đó cũng là một sự nghi vấn khác.
Làm thế nào để tránh là nạn nhân của các vụ rug pull?
Trên thực tế, không có gì là tuyệt đối tránh khỏi các dự án rug pull kể cả khi bạn áp dụng chuẩn chỉ các gợi ý dưới đây. Tuy nhiên, nó sẽ giúp chúng ta hạn chế đến mức tối đã trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo như vậy. Cụ thể là gì, chúng ta hãy cùng xem nhé.
- Kiểm tra tính thanh khoản: Một cách để đánh giá tính hợp pháp của các token dạng này là kiểm tra tính thanh khoản của nó. Các dự án hợp pháp thường có thanh khoản hàng triệu USD. Các dự án này khóa một lượng lớn token trong một thời gian dài và một lần nữa, chúng không thể được rút khỏi pool thanh khoản trong khung thời gian đó. Kiểm tra thời gian staking của dự án và xác minh số lượng thanh khoản thuộc về chủ sở hữu của dự án đó.
- Xem lại các kênh thông tin về dự án: Github là trung tâm cho các dự án tiền điện tử nói chung, DeFi nói riêng. Bạn cũng nên theo dõi các kênh này cũng như các kênh truyền thông xã hội của dự án bao gồm Telegram, Twitter,… Nếu mọi thứ của dự án đều sơ sài và không có nhiều dấu hiệu cập nhật tin tức thường xuyên, đặc biệt là trên Github, đây có thể là một dự án rug pull. Hoặc nếu không thì dự án đó cũng không đáng để đầu tư.
- Xác nhận sự tín nhiệm của đội ngũ phát triển: Việc đánh giá này sẽ giúp chúng ta giải quyết được hai điều. Một là đội ngũ đó có đủ năng lực để thực thi dự án hay không. Và hai là mối quan hệ của họ trong cộng đồng này như thế nào? Đương nhiên, đội ngũ có thể ẩn danh (giống như Satoshi Nakamoto của Bitcoin vậy). Tuy nhiên, chúng ta có thể tìm hiểu về họ qua các bài nghiên cứu, chia sẻ thông tin trên các nền tảng như Bitcointalk hoặc Reddit chẳng hạn.
Lời kết
Rug pull là một tệ nạn đáng lên án trong thị trường tiền điện tử nói riêng và tài chính nói chung. Thị trường phát triển kéo theo đó là những mặt trái có thể xảy ra. Khi xuất hiện quá nhiều dự án rug pull sẽ hạn chế sự phát triển của thị trường nói chung. Do đó, việc một NĐT hiểu và nắm được các điểm mấu chốt của nó sẽ giúp họ tự tin hơn khi tham gia vào lĩnh vực này.
Hi vọng bài viết đã mang đến cho độc giả của BeInCrypto những kiến thức cần thiết. Hãy chia sẻ bài viết này nếu như bạn thấy hay và tham gia nhóm Telegram của chúng tôi để cập nhật những tin tức, bài viết mới nhất về lĩnh vực này nhé.
Tất cả thông tin có trên trang web của chúng tôi được xuất bản một cách thiện chí và chỉ dành cho mục đích thông tin chung. Người đọc tự trách nhiệm với bất kỳ hành động nào thực hiện đối với thông tin được tìm thấy trên trang web của chúng tôi.
Tại Learn, ưu tiên của chúng tôi là cung cấp thông tin chất lượng cao. Chúng tôi dành thời gian để xác định, nghiên cứu và tạo ra nội dung giáo dục hữu ích cho độc giả.
Để duy trì tiêu chuẩn này và tiếp tục tạo ra nội dung tuyệt vời, các đối tác của chúng tôi có thể thưởng cho chúng tôi một khoản hoa hồng cho các vị trí trong bài viết của chúng tôi. Tuy nhiên, những khoản hoa hồng này không ảnh hưởng đến quy trình tạo nội dung không thiên vị, trung thực và hữu ích của chúng tôi.
